انواع کمپکتور کدامند؟

انواع کمپکتور کدامند؟

کمپکتور یا زمین‌کوب یکی دیگر از وسایلی است که در صنعت ساختمان‌سازی و در ساخت پیش‌نیازهای یک ساختمان نقش کلیدی دارد. البته در نگاهی دیگر، نباید این وسیله را به صرف ساختمان‌سازی محدود کرد بلکه در راه‌سازی و برخی مصارف دیگر نیز یاری‌رسان کارگران و پیمانکاران است.

شاید این وسیله تا حدی برای عامه گمنام باشد اما قریب به اتفاق افرادی که در پروژه‌های راه یا ساختمان‌سازی حضور داشته‌اند، به‌خوبی می‌دانند که کمپکتور چیست و چه کاربردی دارد. البته باید خاطرنشان کرد که در اصطلاح خارجی، کمپکتور طیف وسیعی از ابزار و ماشین‌آلات را شامل می‌شود اما ما در این یادداشت قصد داریم تا با تمرکز بر کمپکتور دستی، به تشریح مسائل بپردازیم.

پس از نگاهی به ماهیت و نحوه عملکرد کمپکتور ، بررسی انواع مختلف این وسیله و معرفی آن‌ها را در دستور کار خواهیم داشت. پس اگر قصد دارید تا به زبانی ساده با کمپکتور آشنا شوید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که تا انتها با ما همراه باشید.

نگاهی به ماهیت و عملکرد کمپکتور

اساس کار ایجاد نیروی عمودی در واحد سطح است. ممکن است کمی این تعریف گیج‌کننده باشد پس اجازه دهید تا به زبانی ساده این مسئله را تشریح کنیم. هنگامی که یک کمپکتور صفحه‌ای یا هر نوع دیگری از این وسیله شروع به کار می‌کند، سطح سنگین زیرین که در تماس با خاک است، با سرعت بسیاری زیادی در راستای عمود ارتعاش کرده و بالا و پایین می‌شود.

ترکیب وزن سطحِ در تماس با خاک با ضربات مداوم بالا و پایین باعث می‌شود تا فضای خالی بین لایه‌های خاک در مدت زمان خاصی(کوتاه) به حداقل رسیده و شاهد لختگی و یکپارچگی خاک باشید. البته گاهاً ممکن است که برای کمک به تسریع فرآیند کار کمپکتور، برخی مواد شیمیایی خاص را به خاک اضافه کنند تا خاک زودتر به حالت چسبندگی رسیده و تشکیل صفحه یکپارچه دهد.

هرچند در بسیاری از مدل‌ها پمپ آب تعبیه شده در مدل دستی، به طور مداوم آب را در حین ارتعاش به خاک اضافه می‌کند تا خاک زودتر به حالت یکدستی برسد. به علاوه باید گفت که نیروی لازم برای این ارتعاش مداوم بسیار زیاد است؛ این نیرو باید به طرزی باشد که در یک سطح گسترده نیز همچنان توانایی اعمال فشار زیادی داشته باشد.

از نظر فیزیکی و مکانیکی، نیرو که واحد آن نیوتون است، با تقسیم بر واحد متر مربع که نشان‌دهنده مساحت سطح است به فشار که واحد آن پاسکال است بدل خواهد شد. با نگاه به این معادله متوجه خواهید شد که در صورت افزایش سطح برای بالا نگه داشتن فشار نیاز است تا نیرو نیز به میزان زیادی بر سطح اعمال شود.

انواع مختلف کمپکتور

این وسیله نیز مانند هر وسیله مکانیکی و کاربردی دیگری، بسته به نیازهای متفاوت کاربران و خریداران دارای انواع مختلفی است. دقت داشته باید که شاید هر یک از انواع کمپکتور برای کاربرد خاصی طراحی شده باشند اما در بسیاری موارد این امکان وجود دارد که از آن‌ها به جای یکدیگر استفاده کرد. هر چند این مسئله باید بسته به تشخیص اپراتور با تجربه رخ دهد. در ادامه دو نوع متداول را مشاهده می‌کنید:

       کمپتور قورباغه‌ای:

کمپکتور قورباغه‌ای یک ماشین مکانیکی برای فشرده‌سازی خاک است که نحوه عملکرد آن با کمپکتور صفحه‌ای تفاوت دارد. در این نوع به جای استفاده از لرزش برای ایجاد سطح صاف، از نیروی حاصل از ضربه استفاده می‌کند. نحوه کار بدین شکل است که در اصطلاح پای کمپکتور قورباغه‌ای به دفعات جمع شده و سپس به سمت پایین رها می‌شود. این بالا و پایین شدن در سرعت بالا و با نیروی بسیار زیادی انجام می‌شود. به علت طراحی خاصی که این وسیله دارد، از آن بیشتر در وضعیت‌هایی استفاده می‌شد که دسترسی به آن سخت است یا سطح کافی برای تماس کمپکتور صفحه‌ای وجود ندارد. همچنین با توجه به سطح تماس کم کمپکتور قورباغه‌ای قابلیت جابجایی آن بیشتر بوده و کار کردن با آن ساده‌تر است.

       کمپکتور صفحه‌ای:

کمپتور صفحه‌ای مدل متداول‌تری از این وسیله است به طرزی که عامه اکثراً در هنگام نام بردن از کمپکتور مدل صفحه‌ای آن را مد نظر دارند. اساس کار این وسیله تلویحاً در بخش قبلی توصیف شده است. در مدل صفحه‌ای از ویبره یا همان لرزش برای صاف و فشرده‌سازی سطح خاک استفاده می‌شود.

کمپکتور قورباغه‌ای با کمپکتور صفحه‌ای چه تفاوتی دارد؟

بسیاری افراد با این پرسش به سراغ افراد با تجربه و متخصصان می‌روند اما با پاسخ روشنی روبرو نمی‌شوند. دقت داشته باشید، شما در صورتی متوجه تفاوت عملکرد این دو وسیله خواهید شد که متوجه تفاوت نوع خاک باشید. ما در هنگام کار با دو دسته خاک روبرو هستیم:

•         خاک دانه‌ای یا همان (Granular soil)
•         خاک منسجم یا همان (Cohesive soil)

خاک دانه‌ای مانند شن و گرانول که نرم هستند و بدون نیاز به خیس کردن قابلیت متراکم شدن دارند، در هنگام چنگ انداختن و مشت برداشتن به سرعت از هم جدا شده و پخش می‌شوند. اما خاک منسجم معمولاً میزان زیادی رس داشته و در حال عادی با نوعی انسجام و محکم بودن کنار هم قرار می‌گیرند. برای اطمینان از متراکم شدن این خاک در حد مناسب، باید آن را مرطوب کرد. در خاک منسجم اگر سطح رطوبت بسیار بالا باشد، انسجام تا حدی بالاست که شاهد تشکیل حباب‌های هوا خواهید بود. با این وجود حال می‌توان تفاوت عملکرد این دو وسیله را دقیق بررسی کرد:

•         کمپکتور قورباغه‌ای به خاطر سایز کوچک‌تر پلیت زیرین برای کار با خاک منسجم مناسب است. هر قدر پلیت یا همان صفحه کفی شما کوچک‌تر باشد، شما متمرکزتر و مستقیم‌تر امکان اعمال نیرو دارید. کمپکتور قورباغه‌ای توانایی فشرده‌سازی خاک در عمق بیشتری را داشته و بیشتر مناسب پروسه‌های کاری بر سطوحی است که دسترسی به آن محدودتر است.

کمپکتور صفحه‌ای بیشتر مناسب کار با خاک دانه‌ای بوده و به خاطر لرزش مداومی که دارد، امکان منسجم کردن این نوع خاک را دارد. کمپکتور صفحه‌ای بر سطح بیشتری عمل کرده و به همین علت معمولاً ضمن داشتن وزن و نیروی بیشتری، سرعت کار با آن تا حدی بیشتر است؛ هر چند کار با آن سخت‌تر است. حجم بیشتر و ابعاد بزرگتر یک چالش در کار با این نوع از وسیله است.