سمپاش خرطومی (پشتی اتومایزر)

یکی از مشکلاتی که بسیاری از کشاورزان و باغداران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، وجود حشرات و آفات است. بسیاری از محصولات کشاورزی در صورتی که سمپاشی نشوند ممکن است در اثر آفات از بین بروند و دیگر قابل مصرف نباشند. بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل، سمپاشی است. سم پاش‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام کاربری، نحوه عملکرد و صد البته قیمت متفاوتی دارند. 

سمپاشی باغ‌ها، مزرعه‌ها، درختان، گیاهان و حتی ساختما‌ن‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. چرا که با دفع آفات و حشرات موذی می‌توان محصولات کشاورزی و باغات را حفظ کرده و در بالاترین کیفیت آن‌ها را عرضه کرد.

این امر موجب ارتقاع سطح بهداشت و نابودی آفات گردیده و نقش بسیار مهمی در سلامت افراد، از طریق تامین بهترین محصول با بالاترین کیفیت را دارد. بدین منظور انواع دستگاه سمپاش مانند سمپاش دستی، سمپاش خرطومی، سمپاش شارژی و سمپاش فرغونی ساخته شده است تا این فرایند را برای افراد به ویژه کشاورزان و باغداران آسان کند و این عمل را به بهترین نحو انجام دهد. 

اساس کار سم‌پاش‌ها چیست؟

اساس کار این وسیله کاربردی در کشاورزی مکش سم به کمک نیروی حاصل خلأ و سپس پاشیدن آن به بیرون از طریق نازل است. این یعنی در این بین برخی عملکردها کلیدی هستند. بیش از هرچیز قدرت مکش موتور یک سم‌پاش اهمیت دارد.

هر قدر توان مکش بیشتر باشد، قطعاً توان پاشش بیشتر است. در همین راستا از موتورهای مختلفی برای سم‌پاش استفاده می‌شود. موتورهای بنزینی اغلب قدرت بیشتری دارند اما موتورها برقی عملکردی کم‌صداتر، روان‌تر و ساده‌تر دارند.

انواع سم‌پاش چیست؟

باتوجه‌به تنوع محصولات کشاورزی و باغی، تنوع آب‌وهوایی، تفاوت آفات و بیماری‌های گیاهی و همچنین وجود انواع گوناگونی از سموم شیمیایی، سم پاش های مختلفی با کاربری متنوع طراحی تولید شده است که در این بخش به آنها می‌پردازیم.

1- سمپاش های دستی

سمپاش های دستی که غالبا ساختمانی شبیه به تلمبه امشی دارند در منازل برای مبارزه با حشرات خانگی و در گلخانه ها و باغچه های خیلی کوچک به کار می روند.

ساختمان تلمبه امشی از یک مخزن و یک پمپ تشکیل شده و پیستون پمپ به وسیله دست در داخل سیلندر به حرکت در آمده و هوا را ضمن حرکت به جلو به دو قسمت نا مساوی تقسیم می کند.

2- سمپاش های پشتی موتوری

به طور کلی سمپاش هایی که مایع سم در آنها تحت فشار نباشد و قطرات مایع در اثر برخورد با جریان شدید هوا تبدیل به ذرات بسیار ریز شوند اتومایزر نامیده می شود.

قطر ذرات سم در این نوع سمپاشها در حدود 100 میکرون است. بنابراین می توان با حجم معینی از مایع سم سطح بیشتری را سمپاشی نمود مشروط به اینکه غلظت محلول سمی نیز زیاد باشد.

مخزن سم پاش های پشتی موتوری معمولا پلاستیکی و به ظرفیت 20 تا 23 لیتر می باشد.

با این سمپاش در شرایط مساعد، روزانه در حدود 2 تا 3 هکتار را می توان سمپاشی کرد.

کیفیت سمپاشی نیز به خاطر وجود قطرات بسیار ریز بهتر است و از چکیدن مایع سم روی برگها جلوگیری می شود.

از این سمپاش با تغییرات مختصری به عنوان گردپاش نیز استفاده می شود.

سیستم سمپاش های اتومایزر در سم پاش های چرخدار و تراکتوری نیز وجود دارد.

3- سمپاش های موتوری زنبه ای و چرخدار موتوری

سمپاش های زنبه ای دارای یک موتور بنزینی و پمپ سمپاش پیستونی بوده که بر روی یک شاسی نصب می شوند. برای حمل مایع سم معمولا از بشکه های جدا استفاده می شود.

این سمپاش ها دارای یک موتور بنزینی دو یا چهار زمانه با قدرت 2 تا 3 قوه اسب بخار می باشند.

4- سمپاش های تراکتوری

این سمپاش ها برای اتصال به اتصال سه نقطه تراکتور ساخته شده اند و معمولا بر روی یک شاسی مستقر می گردند.

مخزن معمولا از جنس پلاستیک یا فلز ضد زنگ ساخته می شوند.

در انواع پلاستیکی سطح مایع درون مخزن معمولا به خوبی نمایان است و حجم مایع مصرف شده معلوم می گردد.

5- تریلرهای سمپاش یا سمپاش های چرخدار

این سمپاش ها به شکل تریلر می باشند و مخزن بزرگ مایع سم بر روی یک شاسی با دو چرخ حامل لاستیکی قرار دارد.

سمپاش به وسیله تراکتور کشیده می شود. ظرفیت مخزن سم در سمپاش ها مختلف بوده و از 189 تا 3785 لیتر (50 تا 1000 گالن ) می رسد.

نکات ایمنی در سم پاشی

نظر به اینکه سموم اثرات زیانبار بر بدن انسان و حیوانات و پرندگان دارند لذا لازم است بااصطلاحاتی که روی برچسب قوطی های سموم مختلف نوشته شده است، آشنا شوید.

•    ماده مؤثر

به ترکیبات شیمیایی موجود در یک سم تجارتی که دارای خاصیت آفت کشی هستند ماده مؤثر گفته می شود. مثلاً دیازینون 60 درصد امولسیون، دارای 60درصد ماده مؤثر سمی و 40 درصد مواد همراه غیرسمی است.

•    مواد همراه

مواد همراه یا قابلیت حل شدن محلول را افزایش داده یا به عنوان ترکیبات امولسیون کننده، خیس کننده عمل می نمایند و باعث رنگین شدن سم نیز می شوند.

•    درجه مسمومیت LD50%

مقدار سم خالص بر حسب میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن که باعث مرگ حداقل 50 درصد جانوران مورد آزمایش می شود. هر چه عدد LD50 کوچکتر باشد درجه سمیت آن بیشتر است.

•    دوره کارنس

عبارت است از مدت زمانی که سم می تواند پس از سمپاشی سمیت خود را حفظ کند. این مدت در مورد مالاتیون یک هفته ای است و متاسیتوکس دارای دوره کارنس سه هفته ای می باشد.

نکات ایمنی قبل از سمپاشی

1.    ابتدا سم باید از نظر سالم بودن آزمایش شود

2.    وسایل مورد نیاز سمپاشی مانند لباس کار

3.    دستکش لاستیکی

4.    عینک دوره دار و ماسک باید آماده گردد

5.    نوع آفت و نوع سم مشخص شده باشد. قبل از استفاده از سم بروشور آن مطالعه شده و طبق دستورالعمل آن اقدام شود.

6.    سموم را برای راحتی کار سمپاشی با هم مخلوط نکنید.

نکات ایمنی حین سمپاشی

1.    موقع سمپاشی سم را بو نکنید.

2.    از خوردن و آشامیدن، استعمال دخانیات پرهیز کنید.

3.    در صورت وزش باد، پشت به باد عمل سمپاشی را انجام دهید.

4.    برای تهیه محلول سمی، هرگز آن را با دست به هم نزنید.

5.    محلول سمی را به بدنتان، محصولاتی که نیاز به سمپاشی ندارند، روی علوفه دام ها نپاشید.

6.    فشار سمپاشی را طوری تنظیم کنید که قطرات درشت روی گیاه تشکیل نشود چون باعث سوختگی گیاه می شود.

7.    از ریختن محلول سمی در آب های جاری و محل آبشخور حیوانات و استخرهای منابع آبی پرهیز کنید.

نکات ایمنی پس از سمپاشی

1.    کارگر سمپاش باید پس از پایان کار استحمام نموده، لباس خود را عوض کند.

2.    اگر پس از سمپاشی بارندگی صورت گیرد سمپاشی باید تکرار شود.

3.    ظروف خالی سم را له کرده و مدفون نمایید.

4.    دستگاه سمپاشی پس از خاتمه کار شسته و خشک نموده.

5.    از ورود اطفال و حیوانات اهلی به منطقه سمپاشی شده جلوگیری نمایید.

6.    مناطق سمپاشی شده باید توسط تابلوهای نصب شده مشخص شوند.

سمپاش اتومایزر

سمپاش اتومایزر برای سم پاشی باغات و مزارع بسیار بزرگ و وسیع استفاده می شود. عوامل موثر در قیمت گذاری بهترین آن ها می تواند با توجه به نوع مواد اولیه، تجهیزات به کار رفته، در آن متفاوت باشد. علاوه بر این کیفیت، هزینه تولید، نوع برند، هزینه نیروی انسانی در ساخت آن ها، و هزینه حمل و نقل، می تواند روی قیمت گذاری این محصول موثر باشد.

اساس کار سمپاش اتومایزر چیست؟

اساس کار این وسیله کاربردی بر مبنای وکیوم و مکش سم از داخل محفظه و پاشیدن آن از نازل به بیرون است. برای این کار دو روش مختلف وجود دارد؛ قدرت مکش یا به شکل دستی تأمین می‌شود یا از طریق نیروی محرکه موتور تأمین خواهد شد.

مزایای استفاده از سمپاش اتومایزر :

1- سمپاشی یک دست و یکنواخت و حذف خطای انسانی در سمپاشی (تمام سطوح گیاه به وسیله قطرات ریز در مقیاس نانو به وسیله محلول سم پوشیده می شود)

2- کاهش چشمگیر مصرف سم تا 50% در مقایسه با سمپاش های لانس دار و عدم ریزش سم روی زمین

3- کمک به حفظ محیط زیست و جلوگیری از آلودگی خاک و ممانعت از مرگ موجودات میکروسکوپی که در انتقال مواد غذایی خاک به گیاه نقش بسیار مهمی دارند.

4- کاهش هزینه سمپاشی با حذف هزینه نیروی کارگری ( فقط یک راننده تراکتور کافی است) و صرفه جویی 50 درصدی در مصرف سم و با کاهش زمان سم پاشی

5- افزایش سرعت عملیات سمپاشی تا 7 برابر

سمپاش خرطومی

یکی از انواع کودهای موجود در بازار کود های گرد هستند. برای استفاده از این کود ها در محیط های باغداری و کشاورزی به نوعی سمپاش خاص به نام سمپاش خرطومی نیاز است. این سمپاش با استفاده از جریان شدید هوا اقدام به شکستن محول می کند و یک قطره سمی ایجاد می کند.

این سمپاش دارای لوله خرطومی شکلی برای انتقال سم به محیط مورد نظر است. در انتهای این لوله خرطومی شکل کلاهک خاصی تعبیه شده است که به وسیله آن جهت و میزان پاشش سم به وسیله اپراتور تعیین شود.

راه اندازی این دستگاه ها بسیار سریع و کار با آن ها بسیار راحت است. همچنین یک پیچ قابل تنظیم روی خرطوم این نوع سمپاش وجود دارد که به وسیله آن میزان هوای ورودی تنظیم می شود. سمپاش های خرطومی برای کارهای زراعتی مورد استفاده قرار می گیرند. از این نوع سمپاش برای قارچ کشی و حشره کشی استفاده می شود.

معمولا به باغبان جدید یادآوری می شود که برای از بین بردن علف های هرز و گیاهان مهاجم ، باید باغ های خود را سمپاشی کنند، اما به آنها گفته نمی شود که چگونه این کار را انجام دهند. قطعاً سمپاشی یک باغ کامل با چیزی شبیه یک بطری اسپری امکان پذیر نیست و سمپاش های خرطومی روش بسیار مناسب تری برای مقابله با علف های هرز در یک منطقه بزرگ چمنزار ارائه می دهند.

نحوه عملکرد سمپاش خرطومی

نحوه عملکرد سمپاش خرطومی با شکستن محلول و تولید سم با استفاده از جریان شدید هوا از طریق توربین نصب شده بر یک موتور دو زمانه صورت می‌گیرد. پاشیدن سم به وسیله‌ی کلاهک موجود در انتهای لوله‌ی خرطومی این دستگاه کاملا قابل کنترل است.

سوخت این دستگاه نیز بنزین بوده و موتور CDI  ( به روش تخلیه خازنی) دو زمانه‌ی آن برای زمین‌های صیفی‌جات و گلخانه‌ها مناسب است. با توجه به دو زمانه بودن موتور این دستگاه باید به ازای هر ۱۰ لیتر بنزین، نیم لیتر روغن مخصوص به آن اضافه کرد و داخل مخزن آن ریخت. 

ویژگی های سم پاش خرطومی

1.    دوام بالا، استفاده از دنده برای کاهش سرعت

2.    پمپ قسمت اصلی سم پاش بوده و معمولاً دو زمانه است.

3.    ساختار آن آسان و نگهداری آن راحت است.

4.    دارای کارکرد فشار بالا، حداکثر راندمان و جریان زیاد است.

سمپاش خرطومی (اتومایزر)

سمپاش های موتوری به منظور سهولت کار و نیز افزایش بازده عملیات سمپاشی، ساخته و طراحی شده اند. موتور دستگاه سمپاش از طریق سیستم الکتریکی پمپ دستگاه را فعال نموده که این امر باعث ایجاد فشار در مایع سم و پاشیدن آن بر روی گیاه یا درخت می گردد.

باید توجه داشت که کیفیت مخازن ، نازل ، لانس، و عملکرد موتور یکی از مهم ترین نکات انتخاب سمپاش های پشتی موتوری می باشند که متداول ترین سمپاش های پشتی موتوری در دو نوع سمپاش پشتی موتوری لانسی و سمپاش پشتی

موتوری خرطومی (سمپاش خرطومی اتومایزر) می باشند. سمپاش های موتوری از اجزای مختلفی نظیر مخزن سم، بدنه، بند و پشتی، موتور احتراقی، پمپ دوار، پروانه ی تولید باد(دمنده)، شیلنگ، دسته سمپاشی، افشانک و صافی ها تشکیل شده اند.

معرفی سمپاش خرطومی اتومایزر

از سمپاش های پشتی موتوری خرطومی (سمپاش خرطومی اتومایزر) می توان برای پخش کودها و سم هایی که به صورت گرد هستند، استفاده کرد. همچنین برای سوزاندن علف های هرز و دفع برخی ازآفات می توان با کمی تغییرات، سمپاش را به شعله افکن تبدیل کرد. سمپاش های پشتی موتوری اتومایزر به سمپاش های پودرپاش نیز معروفند.

در این سمپاش ها مایع سم تحت فشار نمی باشد، اما پس از خروج در اثر مجاورت با فشار هوای زیاد تبدیل به پودر می شود و دارای ذرات ریز می باشد. این عمل از طریق یک توربین ساده و نصب شده بر روی محور مرکزی یک موتور دو زمانه انجام می شود. ضمن آنکه به وسیله کلاهک و یا شبکه های متفاوتی که در انتهای لوله خرطومی قرار می گیرد، جهت پاشش نیز قابل کنترل است.

وظیفه اصلی موتور سمپاش اتومایزر ایجاد جریان هوای شدید می باشد که سرعت 60-120 متر بر ثانیه را دارا می باشد. به این طریق سم مایع را به ذرات ریز پودر تبدیل می کند. این سمپاش مناسب برای پاشیدن سم به صورت مکانیزه در باغ های میوه و مرکبات می باشد. لازم به توضیح است که بیشترین مصارف سمپاش های پشتی موتوری برای باغات  غیر صنعتی بوده است.

راهنمای استفاده صحیح از سمپاش

•    آماده سازی سمپاش

ابتدا سمپاش را با آب تمیز تا دو سوم پر نمایید.

•    پوشیدن روپوش ایمنی

به منظور رعایت ایمنی، ابتدا روپوش و شلوار یکسره خود را بپوشید سپس از کفش ها و دستکش های مربوط به این کار استفاده نما د. پس از آنکه ماسک سالم را روی دهان و بینی قرار دادید، از کلاه و عینک مخصوص سم‌پاشی هم استفاده کنید.

•    تنظیم فشار داخل سمپاش

برای تنظیم فشار داخل تانک، سعی کنید با ضربه های یکنواخت و پی در پی به تلمبه، فشار داخل سمپاش را بیشتر کنید. در هنگام تنظیم فشار، سوراخ ها و درزهای مربوطه را بازرسی کنید تا از نشت نداشتن آنها اطمینان پیدا کنید.

•    به دوش کشیدن سمپاش

بندهای چرمی حمایل سمپاش را ببندید. سپس سمپاش را به راحتی روی دوش خود قرار بدهید و آن را به اندازه مناسب برای خود سفت کنید.

•    ثابت نگه داشتن عرض کار یا سمپاشی

باند سمپاشی به حدودی گفته می شود که کشاورز در یک بار حرکت دادن لانس به راست و چپ در مزرعه سمپاشی می کند. هنگام سمپاشی سعی کنید که این باند یا عرضکار سمپاشی را در حالی که لانس را به چپ و راست حرکت می دهید ثابت نگه دارید.

•    رعایت فاصله مناسب نازل سمپاش با گیاه

هنگام سمپاشی سعی کنید فاصله بین شکاف نازل با روی گیاهان حدود 30 سانتی متر باشد.

•    ثابت نگه داشتن سرعت راه رفتن سمپاش

هنگام سمپاشی در مزرعه با یک سمپاش غیر موتوری پشتی، سرعت راه رفتن شما باید ثابت باشد به علاوه سر لانس را طوری هدایت کنید که شکاف نازل یا خروجی آن مقابل گیاه قرار بگیرد.

راهنمای نگهداری صحیح از سمپاش ها

•    سمپاش را در زیر نور آفتاب قرار ندهید.

•    سمپاش را بعد از اتمام کار با آب شهری و یا آب تمیز و چند قطره مایع ظرفشویی شستشو داده و آب را از مسیر لانس چندین بار تخلیه نما یید که نازل دچار گرفتگی نشود.

•    سمپاش های پلاستیکی در معرض جوندگان قرار داده نشود.

•    تا جای ممکن قسمت های فلزی سمپاش خشک شود تا دچار زنگ زدگی نگردد.

•    سمپاش در جایی تاریک و بدون رطوبت نگهداری شود.

•    باک سمپاش می بایست کاملا تخلیه و تمیز گردد.

نکته قابل توجه:محلول آماده شده می بایست طی چند ساعت مصرف شود پس نمی توان آن را برای روز بعد نگه داشت و در صورت مصرف گیاه دچار مشکل خواهد گردید.