خرید و مشاوره فنی: 33521405-026

شیر کنترل جهت چیست؟

شیر برقی کنترل جهت هیدرلیک

فهرست مطالب

وظیفه شیر کنترل جهت هیدرولیک

شیر کنترل جهت (شیر کنترل جهت هیدرولیک) وظیفه مشخص کردن جهت سیال در مدار هیدرولیک را بر عهده داردشیرهای کنترل جهت دارای یک اسپول می باشند که این اسپول به گونه ای طراحی شده است که با بدنه شیر آب بند بوده و بسته به نوع شیر دارای تعدادی راهگاه (پورت) می باشد که با حرکت اسپول یک راهگاه باز ویا بسته می شود. برای درک این مفهوم به شکل زیر توجه نمایید 

شیر برقی کنترل جهت هیدرلیک

درباره اسپول شیر برقی 

اسپول نام یک قطعه استوانه ای شکل فلزی است که در داخل شیرهای هیدرولیک جای دارد و  ممکن هست در داخل شیر حرکت کند. درفواصل معینی از طول استوانه  قسمت های مشخصی را با دقت زیاد تراش می دهند و ماشینکاری می نمایند. در نهایت قسمت تراش داده شده بدنه استوانه ، وقتی که در داخل سیلندر شیر رو به روی ۲ یا چند مجرا جای می گیرند، به روغن اجازه عبور می دهند و قسمتهای تراش نخورده استوانه نیز مسیر عبور روغن را سد می کند .  ضمن اینکه هرگونه ناهمراستائی در اسپول و سیلندر آن ، باعث ازکارافتادگی و خرابی شیر می شود. به همین جهت شیارهای حلقه ای روی قسمتهای تراش نخورده بدنه استوانه به وجود می آید که یک بالشتک هیدرولیکی و یا رینگ روغنی با نفوذ روغن در آنها ایجاد می گردد و در مرکز سیلندر اسپول را حفظ می کند.

نحوه نامگذاری شیر کنترل جهت هیدرولیک

یک شیر کنترل جهت را در هیدرولیک و یا پنیوماتیک بر اساس دو مولفه یعنی تعداد پورت ها و تعداد حالاتی که اسپول قرار می گیرد نامگذاری می شود: تعداد حالت ها/تعداد پورت ها

به عنوان مثال اگر در مداری از شیر ۴/۳ نام برده می شود به این معناست که دارای ۴ پورت و ۳ حالت قرارگیری اسپول می باشد.

انواع شیرهای کنترل جهت برقی هیدرولیک

انواع شیر های کنترل جهت هیدرولیک از لحاظ تعداد پورت و پوزیشن به دسته بندی های مختلفی تقسیم بندی می شوند که با توجه به مکانیزم عملکرد هر یک از شیرها، وظیفه مشخصی را در مدار هدیورلیک انجام می دهند.

شیر کنترل جهت هیدرولیک 2/2

شیر ۲/۲ : این نوع شیر عمدتاً به عنوان یک شیر قطع و وصل در یک مدار هیدرولیکی برای باز کردن و یا بستن بخشی از مدار مورد استفاده قرار می گیرند. این شیر ها از نظر مکانیزم عملکرد به دو دسته NC (حالت عادی بسته) و NO (حالت عادی باز) دسته بندی می شوند. سمبل این شیر در یک مدار هیدرولیکی در .شکل زیر قابل مشاهده می باشد.

شیر کنترل جهت 2/2

کاربرد شیر کنترل جهت هیدرولیک ۲/۲

  • باز کردن و یا بستن مسیر جریان
  • به عنوان شیر بای – پس
  • راه اندازی و یا از کار انداختن انواع شیرهای فشار و کنترل جریان
  • راه اندازی هیدروموتور یک طرفه

در مدار زیر دو سیلندر شماره ۱ و ۲ وجود دارد که با روشن شدن سیستم،سیال شفت سیلندر ۱ را حرکت داده ولی جهت حرکت شفت سیلندر ۲ باید شیر قطع و وصلی که قبل از سیلندر وجود دارد تحریک شده تا سیال به سیلندر شماره ۲ رسیده و تحریک شود.شیر کنترل جهت ۲/۲ در این مدار از نوع NC می باشد.

مدار شیر هیدرولیک کنترل جهت 2/2
 

شیر کنترل جهت هیدرولیک 3/2 

شیر ۳/۲: این نوع شیرهای کنترل جهت دارای ۳ دهانه و دو وضعیت می باشد. عمده مصرف شیرهای ۳/۲ برای تحریک سیلندرهای یک طرفه و یا انتخاب حرکت بین دو عملگر می باشد. در شکل زیر سمبل شیر ۳/۲ در یک مدار هیدرولیک نشان داده شده است 

شیر کنترل جهت هیدرولیک 3/2

مدار زیر نقش یک شیر ۳/۲ را در یک سیستم هیدرولیکی نشان می دهد.

مدار هیدرولیک شیر کنترل جهت 3/2

در مدار فوق، بین پمپ و سیلندر دو طرفه شیر کنترل جهت تحریک برقی ۴/۲ قرار گرفته است که با روشن شدن سیستم، شفت سیلندر حرکت کرده و با تحریک شیر سیال به مخزن بازگشته و شفت سیلندر به جای خود بازمی گردد.

شیر کنترل جهت هیدرولیک 4/3

  • شیر ۴/۳: شیر کنترل جهت ۴/۳ متداول ترین و پرکاربرد ترین شیر در سیستم های هیدرولیکی می باشد. شیرهای ۴/۳، خود به انواع مختلفی دسته بندی می شوند. در ادامه به معرفی و کاربرد انواع شیرهای ۴/۳ می پردازیم.

شیر کنترل جهت هیدرولیک 4/3

شیر کنترل جهت ۴/۳ وسط بسته (Directional control valve – center close)

این شیر دارای سه وضعیت می باشد.زمانی که اسپول در موضع وسط قرار می گیرد، تمامی چهار پورت بسته می باشد. شیر کنترل جهت وسط بسته برای حرکت رفت و برگشت و کنترل سیلندرهای دو طرفه مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین با به کار گیری این شیر در مدار، زمانی که اسپول را در موضع وسط قرار دادیم و جک متوقف شد می توانیم ازپورت p برای عملگر دیگر استفاده کنیم. سمبل این شیر در تصویر زیر نشان داده شده است.

شیر کنترل جهت هیدرولیک وسط بسته

مدار شیر کنترل جهت هیدرولیک وسط بسته

در مدار فوق شیر کنترل جهت وسط بسته، جهت کنترل سیلندر دوطرفه در موضع وسط قرار گرفته است. در این موضع شفت سیلندر متوقف شده و می توان حرکت شفت را کنترل نمود.

شیر کنترل جهت ۴/۳ وسط باز (وسط بای پس) (Directional control valve – Open center)

این نوع شیرها که به شیر کنترل جهت وسط باز مشهور است، جهت کنترل سیلندرهای دوطرفه مورد استفاده قرار می گیرد. در مواقعی که نیاز نیست زمان توقف سیلندر از پمپ در جای دیگر استفاده کنیم، استفاده از این شیر مناسب می باشد. مزیت استفاده از این نوع شیر کاهش اتلاف توان و بازده به علت تحت فشار قرار نگرفتن پورت P می باشد.نماد شیر کنترل جهت وسط باز در شکل زیر نمایش داده شده است.

شیر کنترل جهت هیدرولیک وسط باز

شیر برقی هیدرولیک وسط باز

شیر کنترل جهت ۴/۳  T بسته (Directional control valve – T close)

اگر در سیستمی خواهان این باشیم که از برگشت عملگر جلوگیری کرده و در صورت افزایش بار بر روی جک، جک در انتهای کورس بوده باید همواره فشار پمپ را در پشت جک قرار دهیم. در این حالت مناسب ترین انتخاب، انتخاب شیر کنترل جهت T بسته می باشد. در این حالت می توان از شیرهای دیگر مانند شیر وسط باز استفاده کرد اما به دلیل افزایش بار، شیر دچار نشتی شده و به مرور مستهلک می گردد. نماد شیر T بسته در تصویر زیر مشاهده می گردد.

شیر کنترل جهت هیدرولیک T بسته

شیر برقی هیدرولیک T بسته
 

شیر کنترل جهت ۴/۳ وسط شناور (وسط  H)

زمانی که هیدروموتور در حال دوران است و بخواهیم آن را متوقف کنیم به علت نیروی اینرسی نباید این توقف به صورت آنی باشد. در صورت توقف آنی، شفت و بیرینگ های هیدروموتور آسیب میبیند. در این شرایط مناسب ترین انتخاب، گزینش شیر وسط H می باشد. با قرار دادن اسپول شیر در موضع وسط، به علت اینکه تمام راهگاه ها به مخزن متصل است، هیدروموتور به صورت تدریجی تحت اینرسی خود متوقف می شود. نماد این شیر در شکل زیر قابل مشاهده است.

شیر برقی هیدرولیک کنترل جهت وسط شناور

درباره استاندارد سایز شیرهای کنترل جهت هیدرولیک

سایز پورت شیرهای کنترل جهت هیدرولیک مانند شیرهای کنترل فشار بر اساس استاندارد ISO4401 ساخته می شوند. به طور معمول و با توجه به برندهای مختلف، سایز شیرها در کد فنی بر اساس شماره سایز و یاشماره CETOP بیان می گردد. سایز یک شیر هیدرولیک بر اساس میزان دبی عبوری از شیر کنترل جهت انتخاب می شود. در بازار هیدرولیک ایران و در بین کارشناسان فنی صنایع مختلف معمولاً سایز شیر کنترل جهت بر اساس “اینچ” بیان می گردد.در جدول زیر سایزهای مختلف شیرهای کنترل جهت آورده شده است. این نوع سایز بندی را اکثر برندهای مطرح تولید کننده شیرهای هیدرولیکی نظیر دوپلوماتیک ایتالیا و رکسروت آلمان به کار می برند اما بعضی از کمپانی ها، سایز بندی اختصاصی خود را داشته که می توان به برند “Yuken” ژاپن اشاره کرد.

جدول انواع کد سایز بندی شیر برقی هیدرولیک

سایز شیر بر اساس اینچشماره CETOPشماره سایزمیزان دبی عبوری L/min
۱/۴۰۳۶۴۰
۳/۸۰۵۱۰۱۲۰
۱/۲۰۷۱۶۲۵۰
۳/۴۰۸۲۵۵۰۰
۱/۴ ۱۱۰۳۲۸۰۰

جهت آشنایی بیشتر با شیر های کنترل جهت می توانید مقاله شیر برقی هیدرولیک کنترل جهت را مطالعه کنید.

      مرتب‌سازی مقالات:

    • پیش‌فرض
    • جدید‌ترین
    • پربازدیدترین
    • بیشترین امتیاز

      جدید‌ترین مقالات:

    مشاهده مقالات بیشتر
    دیدگاه خود را در مورد این مطلب بنویسید:
    کاربر میهمان

    تایید و ارسال
    انصراف
    دیدگاه کابران:
      نمایش دیدگاه‌های بیشتر