راهنمای نصب کلید بالابر ساختمانی

کلید بالابر ساختمان یکی از اجزای برقی بالابر‌های ساختمانی ست که اپراتور به وسیله آن دستور چپ‌گرد یا راست‌گرد را به الکتروموتور می‌دهد و الکتروموتور هم با چرخاندن یک گیربکس و یک قرقره بزرگ، عمل بالا یا پایین رفتن مصالح ساختمانی را انجام می‌دهد. از شما به عنوان یک تکنسین برق ساختمان انتظار می‌رود که با روش سیمکشی و نحوه عملکرد کلید بالابر و موتور آن آشنایی داشته باشید، زیرا مشتری‌های زیادی از شما می‌خواهند که بالابر آن‌ها را تعمیر کنید.

۹۰درصد موتور‌های بالابر که در ساختمان‌های شهر می‌بینید از نوع تکفاز هستند، یعنی موتور آن‌ها با برق ۲۲۰ ولت کار می‌کند؛ و تعداد کمی از بالابر‌ها هم هستند که موتور‌های آن‌ها با برق ۳ فاز کار می‌کند.

اجزای تشکیل دهنده بالابر ساختمانی

بالابرهای ساختمانی غالباً از دو پایه، ریل، الکتروموتور، باکس، گیربکس، قرقره یا وینچ و سیم بکسل تشکیل می شوند. جابجایی مصالح ساختمانی با کمک نیروی تولیدی از الکتروموتور و تغییر دوری که توسط گیربکس صورت می پذیرد، انجام می شود.

به منظور ساخت پایه های بالابر غالباً از لوله های فولادی گازی نمره ۶ و ۸استفاده می شود. ریل نیز به قسمتی از بالابر گفته می شود که باکس (شامل الکتروموتور و قرقره) به صورت کشویی بر روی آن سوار می شود. ریل از دو ناودانی ساخته می شود که با کرپی روی پایه ها نصب می گردد. در نصب بالابر ساختمانی از قرقره یا وینچ برای جمع کردن سیم بکسل استفاده می شود.

از گیربکس برای انتقال توان مکانیکی الکتروموتور استفاده می شود. به عبارتی دیگر، گیربکس انتقال دهنده دور الکتروموتور بوده و در زمان از کار افتادن موتور ، سبب قفل شدن و جلوگیری از سقوط بار می گردد. سرعت جابجایی متأثر از قدرت الکتروموتور است. الکتروموتور با چرخاندن گیربکس و قرقره عمل انتقال مصالح را انجام می‌دهد.

سیم بکسل نقش مهمی در ایمنی داشته و انتخاب آن برای نصب بالابر ساختمانی باید بر اساس ظرفیت دستگاه انجام شود. همان طور که پیش تر ذکر گردید ظرفیت بالابرها با یکدیگر متفاوت است.

برای ظرفیت های ۳۰۰ و ۵۰۰کیلوگرمی غالباً از سیم بکسل نمره ۸ و برای بالابرهای با ظرفیت ۷۰۰ و ۱۰۰۰کیلوگرم، معمولاً از سیم بکسل نمره ۱۰ و ۱۲ استفاده می گردد. بالابرهای ساختمانی غالباً دارای ۲۰ متر سیم بکسل می باشند که قابلیت افزایش آن در صورت نیاز مشتری وجود دارد.

قاعده طراحی در انواع کلید بالابر ساختمانی

وقتی صحبت از راه اندازی موتورهای الکتریکی در یک بالابر ساختمانی در میان است، وظیفه هر کلید بالابر ساختمانی در دو عملیات خلاصه می‌شود.

راه اندازی موتور که با وصل کردن جریان برق  انجام می‌شود.

تعیین جهت چرخش موتور که در نهایت باعث بالا رفتن و یا پایین رفتن باکت در انتهای سیم بکسل خواهد شد.

به این ترتیب هر کلید بالابر ساختمانی باید بتواند در شرایطی امن و اصولی موتور را در جهتی که ما می‌خواهیم راه اندازی کند. نکته در انتخاب جهت همراه با آغاز به کار موتور الکتریکی در بالابر مصالح بر است. چرا که موتور در لحظه راه اندازی باید جهت درستی داشته باشد.

اگر قرار به طراحی یک مدار فرمان در امتداد مدار قدرت باشیم، باید دست به کار شویم و یک تابلو برق طراحی کنیم. تابلو برقی که در گام اول جهت دور موتور را تعیین کند و در گام دوم موتور را راه اندازی کند. این عملیات در دنیای برق صنعتی ماجرای پیچیده ‌ای نیست.

اما برای نصب در یک بالابر مصالح بر داستان پر هزینه ای است.  کلید بالابر ساختمانی را طراحی کرده ‌اند که در آن تعیین دور حرکت موتور در همان لحظه راه اندازی صورت می گیرد.این کلید یک ساختار کاملاً مکانیکی دارد. یک کلید سلکتوری که می ‌تواند در سه حالت کاری قرار بگیرد. حالت چپگرد، حالت راست گرد و حالتی که موتور را از کار می ‌اندازد.

هر کلید بالابر ساختمانی دارای ترمینال هایی در سمت ورودی و خروجی خود است. شما در مقام مجری ساخت بالابر مصالح بر باید کابل های برق را طبق الگوی راهنمای کلید نصب کنید. کلید بالابر ساختمانی طوری طراحی شده است که می ‌تواند با قرارگیری موقعیت سلکتور اهرمی در یکی از حالات پیش بینی شده، حرکت مورد نظر را همراه با آغاز به کار موتور تأمین نماید.

کلید بالابر ساختمانی بر اساس نوع موتور

انتخاب یک دستگاه بالابر براساس قدرت موتور انجام می‌شود.

به عبارتی دیگر انتخاب این محصولات بر اساس میزان مصالحی است که می‌توانند جا به جا کنند.

بالابر‌هایی که توانایی جا به جایی مصالح به مقدار 250 تا 400 کیلوگرم را دارند از موتور‌های تکفاز و اگر بیش از این مقدار را جا به جا کنند از موتور‌های سه فاز استفاده می‌کنند.

طبیعتاً کلید بالابر ساختمانی نیز بر همین اساس به دو مدل تکفاز و سه فاز تقسیم می‌شود.

دسته بندی انواع کلید بالابر ساختمانی براساس نوع موتور

قطعاً می‌دانید که برای طراحی انواع بالابر ساختمانی با ظرفیت های گوناگون از موتور های الکتریکی استفاده می شود. راه اندازی ساده، قیمت اندک، تغییرات آسان و در دسترس بودن نیروی برق، مقدمات کلی در انتخاب موتور های الکتریکی هستند.از آنجا که انواع بالابر ساختمانی را در ظرفیت های گوناگون طراحی می کنند، منطقی است که نیاز به انواع موتور های الکتریکی با توان تأمین قدرت های متنوع داشته باشیم.

برای بالابر های کوچک با ظرفیت جابه جایی اندک از مصالح تا 250 کیلوگرمی و گاهی400 کیلوگرمی شاهد استفاده از موتور های تکفاز در طراحی دستگاه مذکور هستیم. در تأمین قدرت بالابر برای تکمیل بالابر های قویتر نیاز است تا از موتور های قدرتمند سه فاز استفاده کنیم.از آنجا که مسیر راه اندازی تا تغییر جهت گردش در موتور های سه فاز و تکفاز کاملاً متفاوت است، انواع کلید بالابر سه فاز و کلید بالابر تکفاز طراحی شده اند.

کلید بالابر تکفاز به ترتیبی اصولی قرار است ،مسیر اتصال سیم فاز و نول را برقرار سازد. در نظر داشته باشید که تعویض دور در مسیر کارکرد موتور های تکفاز از طریق جابه جایی اتصال سیم فاز در کنار سیم نول به خروجی موتور تکفاز حاصل می شود.طراحی کلید بالابر تکفاز به گونه ای است که می تواند این اتصال را به طور صحیح به انجام رساند.

اما در طراحی کلید بالابر سه فاز، هدف در جابه جایی دو فاز در حین اتصال موتور های الکتریکی است. دور موتور های سه فاز با جابجا شدن دو فاز جابجا خواهد شد. این ایده در طراحی کلید بالابر سه فاز همراه با رعایت تمام نکات ایمنی گنجانده شده است.در نظر داشته باشید که نمی‌توانید از کلید بالابر تکفاز و یا کلید بالابر سه فاز برای موتور های نامربوط استفاده کنید.

راهنمای نصب کلید بالابر ساختمانی

از اولین پیش نیازها برای شروع نصب کلید بالابر ساختمانی ، بررسی محل نصب می باشد. زمین محل نصب باید دارای مقاومت کافی در برابر نیروهای وارده بوده و از نصب بالابر بر روی زمین های سست خودداری شود. در سقف ها بهتر است که پایه های بالابر بر روی تیرهای اصلی ساختمان قرار گیرد. سپس تمام اجزای تشکیل دهنده بالابر به محل نصب انتقال داده می‌شوند.

نحوه نصب کلید بالابر ساختمانی به این صورت است که در ابتدا پایه های آن اجرا می گردند. بدین منظور، پایه های بالابر به صورت برعکس و با فاصله مشخص در کنار یکدیگر قرار داده شده و در ادامه ریل در درون پایه ها قرار داده می شود. در جاگذاری ریل بالابر باید توجه داشت که انتهای سربسته ریل به سمت جلوی پشت بام باشد. پس از بستن ریل ، قسمت ساخته شده باید به کمک چند نفر چرخانده شود تا در حالت عادی قرار گیرد.

سپس باید اقدام به محکم کردن پایه های بالابر نمود تا از سقوط و کله کردن بالابر ساختمانی جلوگیری به عمل آید. بدین منظور از روش هایی همچون جوش دادن بالابر به کف پشت بام و سنگین کردن و گذاشتن وزنه بر روی پایه های بالابر استفاده می گردد.

مرحله بعدی نصب بالابر ساختمانی ، جاگذاری باکس بالابر می باشد. برای نصب باکس، آن را به صورت کشویی وارد ریل کرده و انتهای آن را با استفاده از پیچ، میلگرد و یا خاموت می بندند تا جعبه هیچ گاه از ریل خارج نشود.

نکات امنیتی که در کار با کلید بالابر ساختمانی باید رعایت کنید

هر کلید بالابر ساختمانی تنها با هدف راه اندازی موتورهای الکتریکی طراحی شده و بر عموم دستگاه ‌های بالابر ساختمانی نصب خواهند شد. این کلیدها در میانه مسیر انتقال نیروی برق قرار می ‌گیرند. موتورهای الکتریکی نصب شده در بالابرها باید بارهای بسیار سنگین را جابجا کنند. پس همگی آنها مستعد جریان کشی بالایی هستند.

جریانی که قرار است تماماً از داخل یک کلید بالابر ساختمانی در مدل های تکفاز تا سه فاز عبور کند. هر گونه اهمال در طراحی تا استفاده از این کلیدها، زمینه ‌ساز انواع خطرات جدی است. برخی نکات ایمنی برای کارکرد هر چه مطمئن ‌تر با یک کلید بالابر ساختمانی به قرار زیر می باشند.

ظرفیت جریان کشی کلید بالابر ساختمانی باید با ظرفیت حمل بار در بالابر مصالح هماهنگ باشد. کلید با تحمل جریان کشی کم، به سرعت داغ شده، احتمال اتصالی را افزایش می‌ دهد.

اتصالات در هر دو سمت کلید بالابر ساختمانی باید همراه با سر سیم در بالاترین درجه ایمنی باشند.

کلید بالابر ساختمانی باید به درستی و کاملاًمستحکم بر بدنه بالابر مصالح بر مستقر باشد. آویزان شدن این کلید احتمال خطراتی مانند اتصال کوتاه را افزایش می دهد.

قاب کلید بالابر ساختمانی باید سالم و عاری از هر گونه شکستگی باشد. قاب های شکسته شده مستعد نفوذ آب هستند.