غلتک دستی

غلطک دستی به عنوان یکی از پرکاربردترین دستگاه‌های کوبنده جهت عملیات پی سازی و راهسازی شناخته می‌شود. این دستگاه به‌ مانند مدل‌های موتوری قابلیت خودکششی ندارد. این غلتک‌ها را باید متکی بر قدرت دستان اپراتورها جابجا نمود. طبعاً چندان نمی‌توانیم از چنین ابزارهای دستی انتظار وزنی سنگین و قابلیت عمیق در کوبش خاک را داشته ‌باشیم.

 اما قرار هم نیست که برای هر فضا و مکانی در هر اقدام به کوبش خاکی نهایت قدرت را به کار اندازیم. انواع این دستگاه‌ها طراحی شده‌‌اند تا در نهایت سادگی قابلیت کوبش خاک را در سطحی محدود و عمقی ملایم برای ما فراهم کنند.

مشخصات فنی غلطک دستی

طراحی این دستگاه‌های کوبنده اسلوب یک ابزار بسیار بزرگ است، که با استفاده از قدرت دستی اپراتورها کار می‌‌کند. همان ‌طور که قید کردیم، در این ابزار کوبش خاک هیچ تعریف موتوری الکتریکی و یا تبدیل قدرت از بخش‌‌های پیچیده فنی گنجانده نشده ‌است. بلکه در نهایت سادگی از کنار هم قرار گرفتن یک رول بزرگ فلزی به ‌همراه یک شاسی که به دسته ‌ای ارگونومیک ختم می ‌شود، ساخته ‌شده است.

میزان عرض رول معرف مقدار ظرفیت کوبش خاک توسط غلتک دستی است. طبعا هر اندازه عرض رول بیشتر باشد، خاک زمین در فضای بزرگتری را می ‌توانیم بکوبانیم. اما در نهایت عرض بیشتر، باعث اضافه شدن وزن کلی غلطک دستی خواهد شد که طبعا از قابلیت‌ های مانور عملیاتی آن می ‌کاهد.

عرض غلتک دستی

به ‌طور معمول عرض رول در انواع غلطک دستی چیزی در حدود 75 سانتیمتر است. مدل ‌های 75 سانتیمتری نمونه‌های محبوب و متداولی هستند. عموم دستگاه‌های ساخته ‌شده نیز در این ابعاد عرضه می‌شوند. هر چند برای استفاده در موارد خالی می‌‌توانید دستگاهی با عرض ‌های متفاوت از رنج 0.5 متری الی 1 متری را تهیه نمایید.

قطر رول غلطک دستی

قطر رول از دیگر جزئیات مهم فنی در تحلیل کاربردی انواع غلتک دستی است. رول فلزی و سنگین ‌وزن در اصل یک استوانه بزرگ توخالی است. لذا با توجه به مقطع دایره‌‌ای ‌شکل، ابعاد آن را با قطر اندازه می‌گیرند. قطر معرف مقدار بزرگی سطح مقطع دایره‌‌ای ‌شکل دستگاه است.

معمولاً غلطک دستی‌های متداول را با رول‌هایی در قطر 30 سانتیمتری طراحی می‌‌کنند. افزایش رول معرف سنگین‌‌تر شدن غلتک است که بر قابلیت متراکم‌سازی آن می‌‌افزاید. اما افزایش رول مانع از حرکت روان دستگاه می‌شود. لذا در طراحی غلتک دستی محدودیت‌هایی وجود دارد. به ‌این ‌ترتیب عمدتاً طراحان این ابزار سعی می‌کنند که از یک رول با قطر حداکثر 30 سانتیمتری استفاده کنند.  

بلبرینگ و یاتاقان‌های غلطک

بلبرینگ‌ها و یا یاتاقان‌های نصب ‌شده در دو سمت رول، تنها قطعات فنی قابل بحث در طراحی غلتک دستی هستند. این قطعات محل تلاقی شاسی و دسته دستگاه با رول فلزی سنگین ‌وزن است. در مدل‌‌های معمولی که ارزان ‌قیمت ‌تر هستند، از یاتاقان برای اتصال شاسی پایه‌دار بر رول فلزی استفاده شده ‌است. یاتاقان به ‌مراتب ارزانتر از بلبرینگ است، اما کاربلدهای ماجرا می‌‌دانند که نقش کیفی بلبرینگ‌ها در تامین حرکت روان تا ماندگاری هر چه بهتر غلتک دستی تا چه اندازه پررنگ‌ تر از یاتاقان‌ها می‌باشد.

کاربرد غلتک دستی

غلتک دستی یک ابزار بزرگ برای کوبش محدود در فضاهای کوچک عمرانی است. این ابزار دستی برای حضور در عملیات رده ‌بالای عمرانی ساخته نشده ‌است. بلکه طراحی ‌شده تا به ‌عنوان یک ابزار کارآمد دستی در اختیار اپراتورها باشد که به وسیله آن بتوانند حجم محدودی از خاک را بکوبانند. از همین جهت می‌توانیم عمده کاربردهای غلطک دستی را در موارد زیر دسته‌بندی نماییم.

استفاده در فضاهای کوچک

وقتی فضای عملیاتی برای اجرای هر نوع سازه عمرانی، شرایطی محدود دارد، قطعا نمی‌‌توانیم از قابلیت‌های قدرتمند انواع غلطک‌های موتوری استفاده کنیم. غلطک‌های موتوری شاید قابلیت کوبش گسترده و بسیار متراکم خاک را دارند؛ اما برای عملیاتی شدن نیاز به حضور در فضایی فراخ با قابلیت مانور زیاد دارند. وقتی فضا محدود است، باید از وسایل کوبش خاک کوچک استفاده کنیم. تجهیزات موتوری مانند کمپکتورها و یا همین غلتک دستی ساده برای حضور در چنین فضاهایی بهترین هستند.

استفاده در فضای سبز

محوطه‌‌سازی، جابجایی خاک و کمک به مراحل کاشت بذر برخی از گیاهان را می‌‌توان با استفاده از انواع غلتک دستی انجام داد. در تمام مراحل محوطه‌سازی باید سطح خاک را به مقدار ملایمی بکوبانیم. این مقدار نباید آنچنان باشد که مانع از ریشه دواندن گیاهان بشود و همچنین نباید به میزانی شل باشد که به‌ راحتی تکه‌‌های خاک از هم جدا بشوند. غلطک دستی برای کوبش خاک با چنین ویژگی بهترین است.  

در عین ‌حال غلتک دستی باعث فرو رفتن بذر برخی از گیاهان مانند چمن در عمق خاک نرم باغ و باغچه خواهد شد که در رویش هر چه بهتر گیاهان این‌ چنینی مؤثر است. شهرداری‌ها و مجریان حرفه‌ای طراحی فضای سبز از خریداران پروپاقرص این دستگاه‌ها هستند. زیرا با حضور این کوبنده سبک می‌‌توانند خاک مناسب برای طراحی باغ و بوستان را آماده سازند.

استفاده برای جاده‌‌های کوچک و ساخت پیاده‌روهای شهری

پیاده‌روها هم مانند راه‌های بزرگ شهری و بین ‌شهری نیاز به زیرسازی دارند. اما قطعا نمی‌توانیم از غلتک‌های بزرگ موتوری شده برای کوبش خاک در فضای محدود پیاده‌روهای شهری استفاده کنیم. در عین ‌حال محیط پیاده‌رو نیاز به سطح کوبش چندان عمیق خاک ندارد. لذا می‌‌توانیم با استفاده از یک غلطک دستی مسیر پیاده‌‌روهای شهری، بوستان ‌ها، فضاهای شخصی، باغ ‌ها، ویلاها و... را زیرسازی کنیم.  

ترمیم آسفالت در معابر شهری

از کاربردهای عمده و بسیار متداول غلطک دستی استفاده از آنها برای ترمیم آسفالت‌‌های خراب ‌شده در معابر شهری است. لکه‌گیری معابر شهری و پر کردن چاله‌های کوچک ایجاد شده در آسفالت، از خرده فعالیت‌های شهرداری‌‌ها است که در آنها از ماشین‌‌آلات سبک استفاده می‌شود. یک غلتک دستی با وزن مناسب برای تکمیل عملیات ترمیم آسفالت در معابر شهری مناسب است.

انواع غلتک دستی از تجهیزات ساده کوبش خاک هستند که به طور گسترده برای ترمیم آسفالت تا محوطه‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیز قطعا قابلیت‌های غلتک‌های موتوری را ندارد. اما می‌تواند در فضاهای کوچک و یا عملیات های سبک بهترین باشد.