پمپ دیافراگمی در صنایع رنگ

پمپ دیافراگمی از بهترین پمپ‌ها برای انتقال سیالات نفتی، روغنی و حلال‌ها است. این سیالات سرعت اشتعال بالایی دارند و هر گونه نشتی آنها خطرناک است. از طرفی سیالات خورنده، چگال با گرانروی زیاد هستند. لذا به پمپ‌هایی مطمئن در جابه‌جایی چنین سیالات صنعتی نیاز داریم. بخش عمده کاربرد پمپ دیافراگمی در صنایع رنگ برای جابه‌جایی چنین سیاراتی از انواع حلال‌ها می‌باشد.

در صنایع رنگ‌سازی از سیالات متنوع شیمیایی استفاده می‌شود. حلال‌ها بخش کلیدی در این صنعت هستند. اما این سیالات همگی روش استفاده خطرناکی دارند. از طرفی باید آنها را در نسبت‌های دقیق برای پروسه‌های رنگ‌سازی استفاده کنیم. از انواع پمپ دیافراگمی بادی در صنایع رنگ و جابجایی سیالات مانند حلال‌ها، رزین، روغن، پارافین، تینر، بنزین و... استفاده می‌کنند.

چرا از پمپ دیافراگمی در صنایع رنگ استفاده می‌شود؟

رنگ سازی از جمله صنایع درگیر با انواع سیالات شیمیایی است. هر رنگ در آمیخته شدن چندین ترکیب شیمیایی با ابعاد صنعتی تهیه می‌شود. همچنین برای حل کردن این مواد و یا درآمیختن آنها در یکدیگر از سیالات پایه با قابلیت حلال شدن مانند تینر و یا بنزین و پارافین استفاده می‌کنند. قاعدتاً در تمام پروسه ساخت صنایع رنگ با انبوه سیالات خطرناک و چالش برانگیز مواجه هستیم.

پمپ‌های دیافراگمی بدون بخش‌های روتاری طراحی می‌شوند. در الگوی ساخت این پمپ‌ها از کانال‌های دیافراگمی برای پمپاژ سیالات استفاده شده ‌است. این دیافراگم‌ها قدرت ارتجاعی بالایی دارند و به وسیله تزریق هوای فشرده حرکت می‌کنند. جابجایی دیافراگم‌ها باعث ایجاد مکش شده و به ‌این ‌ترتیب پمپاژ سیال صورت می‌گیرد.

آنچه پمپ‌های دیافراگمی را از دیگر پمپ‌ها متمایز می‌کند، عدم استفاده از بخش‌های روتاری (چرخشی) است. بنابراین بدون نیاز به مکانیکال سیل طراحی ‌شده‌اند. نبود مکانیکال سیل احتمال نشتی سیال حین کار پمپ را خیلی کم می‌کند. پمپ‌های دیافراگمی تقریباً نشتی ندارند و این ویژگی اصلی‌ترین دلیل استفاده از آنها در صنایع رنگ سازی است.

اما با هر پمپ دیافراگمی نمی‌توانیم در صنایع رنگ سازی و کار با انواع سیالات خورنده، اشتعال‌پذیر و حلال استفاده کنیم. لازم است که متریال بدنه و همچنین متریال دیافراگم متناسب با نوع سیال در صنعت رنگ انتخاب‌ شده باشد.

متریال‌های مناسب پمپ دیافراگمی صنایع رنگ

برای انتخاب پمپ دیافراگمی با دو چالش اساسی مواجه هستیم. اول آنکه باید پوسته پمپ مطابق با نوع سیال در فرآیند صنعتی باشد. در قدم بعدی نیز باید از دیافراگم سازگار با سیال در فرایند صنعتی مورد نظر استفاده کنیم. در صنایع رنگ سازی بخش بزرگی از سیالات در گرو حلال‌های نفتی قرار دارند که همگی آنها قدرت خوردگی بالایی نیز دارند.

پمپ دیافراگمی پوسته آلومینیومی و دیافراگم تفلونی (PTFE) یا دیافراگم سانتوپرن (Santo Prene) برای انتقال حلال‌های نفتی و دیگر مواد در صنایع رنگ سازی مناسب هستند.

• تفلون (PTFE): پلی تترا فلوئورو اتیلن یا تفلون (PTFE) یک نوع ماده پلیمری است. این ماده از ضریب اصطکاک پایینی برخوردار است. سبک ‌وزن است و ساختار بسیار محکمی دارد. تفلون یکی از بی‌اثرترین ترکیبات شیمیایی است. تقریباً خاصیت شیمیایی این ترکیب خنثی است. لذا کاملاً مناسب طراحی بدنه و یا تجهیزات ابزار دقیق و پایپینگ در جابجایی سیالات است. از طرفی تفلون دارای رنج حرارتی بسیار گسترده از 260- الی 260+ درجه سانتی‌گراد است. عدم واکنش‌پذیری، مقاومت فیزیکی عالی، انعطاف مناسب و تحمل حرارتی بالا از جمله ویژگی‌های برجسته دیافراگم تهیه ‌شده با تفلون (PTFE) است. خصوصیاتی که کاملاً مناسب جابه‌جایی حلال‌های نفتی و روغنی در صنایع رنگ‌سازی می‌باشند.
• سانتوپرن (Santo Prene): سانتوپرن یک نوع ترمو پلاستیک است که مقاومت شیمیایی بسیار بالایی دارد. این پلیمر از لحاظ الاستومری به لاستیک شباهت دارد. خاصیت الاستومری (ارتجاعی) این پلیمر بسیار زیاد است که کاملاً مناسب طراحی صفحات آب‌بندی و یا دیافراگمی می‌باشد. سانتروپرن از ذرات لاستیکی کاملاً پخته ‌شده در یک ماتریس پلی پروپیلن تهیه می‌شود. سانتروپرن مقاومت فیزیکی بسیار خوبی دارد. به مانند تفلون از مقاومت شیمیایی بالایی برخوردار است و تقریباً با هیچ ماده‌ای واکنش شیمیایی ندارد. از طرفی تحت تأثیر مواد خورنده قرار نمی‌گیرد. اما انعطاف‌پذیری آن بهتر از تفلون است. لذا در طراحی پمپ‌های دیافراگمی با عملکرد قدرتمند و ظرفیت پمپاژ زیاد الگوی طراحی کارآمدتری دارند.

راندمان پمپ‌های دیافراگمی در صنعت رنگ‌سازی

از پمپ‌های دیافراگمی در تمامی بخش‌های صنایع رنگ‌سازی چه برای انتقال مواد میانی، انتقال رنگ دانه‌ها و یا جابجایی مواد پوشش نهایی استفاده می‌شود. استفاده از پمپ دیافراگمی صنایع رنگ در کاهش هزینه‌های عملیاتی طراحی پروسه‌های صنعتی این حوزه تأثیرگذار است.

پمپ‌های دیافراگمی بدون حضور موتور و تنها با حضور هوای فشرده کار می‌کنند. مقدار خرابی این پمپ‌ها بسیار کم است. لذا تقریباً احتمال توقف خطوط تولید صنایع رنگ به‌ علت خرابی این پمپ‌ها ناچیز است. از طرفی در صورت انتخاب متریال مناسب، پمپ‌های دیافراگمی به‌ خوبی از پس جابجایی سیالات شیمیایی و خورنده صنایع رنگ سازی برمی‌آیند. لذا به مانند دیگر پمپ‌ها در مسیر فعالیت سخت و کاملاً شیمیایی این صنایع تخریب نمی‌شوند.

عدم نشتی نیز از دیگر مباحث کلیدی در انتخاب پمپ دیافراگمی صنعت رنگ‌سازی است. زیرا مطمئن هستیم که تحت هیچ شرایطی سیال‌های بسیار خطرناک و یا انفجاری این صنعت در طول پروسه‌های رنگ‌سازی وارد محیط نمی‌شوند.

تعمیر و نگهداری پمپ دیافراگمی در صنایع رنگ

پمپ‌های دیافراگمی برای جابجایی سیالات چگال و یا سیالات با ذرات کوچک مناسب هستند. زیرا مسیر عبور سیال در این پمپ‌ها کاملاً باز است و تقریباً هیچ مانعی در مسیر جابه‌جایی آنها وجود ندارد. این در حالی است که ذرات کوچک چنین سیالاتی به ‌راحتی در داخل اجزای دیگر پمپ‌ها ته‌نشین می‌شوند و باعث مسدود شدن آنها خواهند شد.

اگر از پمپ دیافراگمی با متریال مناسب انتخاب کرده باشید، قاعدتاً با چالش و کنش پذیری شیمیایی سیالات خورنده صنایع رنگ مواجه نیستید. طول عمر مفید پمپ شما بسیار زیاد است.

  در صورت خرابی احتمال نشتی سیال تقریباً ناچیز است. از طرفی روش تعمیر این پمپ‌ها که معمولاً برای تعویض دیافراگم انجام می‌شود، ساده است. لذا در کل با یک پمپ که مسیر تعمیر و نگهداری ساده‌ای دارد در صنایع رنگ سازی مواجه هستیم.

البته زمانی می‌توانیم به الگوی کارکرد مناسب این پمپ‌ها در رنگ‌سازی و جابجایی تا مخلوط شدن انواع ترکیبات اطمینان داشته باشیم که آنها را با نگاه تخصصی در ظرفیت کافی و با استفاده از متریال مناسب و مقاوم در مواجه با انواع مواد شیمیایی صنایع رنگ انتخاب کرده باشیم.