هیتر یا بخاری گلخانه ای

سیستم گرمایش گلخانه و تهیه بخاری گلخانه ای، یکی از ضروریاتی است که به منظور راه اندازی گلخانه و حفظ و نگهداری از آن باید در نظر بگیریم. سرمای بیش از حد (هم چون گرمای بیش از اندازه) می تواند موجب کاهش رشد گیاهان و حتی از بین رفتن محصولات گردد و بنابراین به منظور تولید محصول کافی و با کیفیت، تأمین دمای مطلوب گلخانه در تمام فصول سال اهمیت بسزایی دارد.

لازم به ذکر است که علاوه بر سرمایش یا گرمایش گلخانه، جلوگیری از هدر رفتن انرژی نیز ضروری است. چرا که بسیاری از اوقات بخش عمده از هوایی که با صرف انرژی و هزینه سرد یا گرم شده است از منافذ گلخانه خارج می شود. لذا از طریق اقداماتی از قبیل عایق کاری مناسب گلخانه و رو به جنوب قرار دادن گلخانه می توان تا حد زیادی مانع از این امر شد و آن گاه به فکر تهیه بخاری گلخانه ای (یا سایر تجهیزات گرمایشی) و دستگاه خنک کننده گلخانه افتاد.

معرفی بخاری گلخانه ای:

بخاری گلخانه ای با عناوینی هم چون هیتر کابینتی، هیتر هوای گرم و کوره هوای گرم نیز شناخته می شود. المان های اصلی این دستگاه عبارتند از: مشعل، کوره، فن، سوخت، تابلو برق، سوپاپ اطمینان و ... (در این مطلب توضیحات کاملی در رابطه با این نوع سیستم گرمایش گلخانه ارائه خواهیم داد.)

لازم به ذکر است که بخاری گلخانه ای علاوه بر گلخانه در گرمایش مرغداری ها، سالن های ورزشی، محیط های صنعتی و ... نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

سازوکار بخاری گلخانه ای 

سازوکار این انواع بخاری گلخانه ای به این صورت است که ابتدا سوخت توسط مشعل در داخل کوره احتراق می یابد، هوا در اثر برخورد با لوله ها و ورقه های گرم شده ناشی از احتراق گرم می شود و این هوای گرم شده توسط فن و از طریق کانال هایی به کل محیط گلخانه دمیده می شود. (بنابراین فن برای هدایت گرمای تولید شده توسط بخاری گلخانه ای به تمام نقاط گلخانه مورد استفاده قرار می گیرد).  گازهای حاصل از احتراق نیز از طریق هواکش به خارج از گلخانه هدایت می شود.

به طور خلاصه می توان گفت که این مدل از هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه ای دستگاهی است که از طریق مشعل و کوره گرما را تولید، و سپس این گرما را از طریق دمنده یا فن به بخش های مختلف گلخانه هدایت می کند.

لازم به ذکر است که بخاری گلخانه ای دارای تابلو برق تمام اتوماتیک می باشد و بنابراین نیازی به کنترل انسانی ندارد. تابلو برق به نوبه خود دارای ملزوماتی هم چون فیوز، کنداکتور، ترموستات، چراغ خطر و ... و در برخی از موارد ترموستات دو مرحله ای می باشد.

مزایای بخاری گلخانه ای

یکی از مزایای بخاری گلخانه ای ظرفیت بالای گرمایشی آن هاست که باعث می شود برای گرم کردن گلخانه های بزرگ کارایی خوبی داشته باشند و می توان گفت برای گرمایش گلخانه هایی با متراژ چندین هزار متر مربع نیز این نوع سیستم گرمایش از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.

هم چنین در صورت استفاده از بخاری گلخانه ای، اتلاف انرژی ناشی از انتقال آب گرم از پکیج یا موتورخانه به کویل های آب گرم، هم چنین موتورخانه و تحمیل هزینه ساخت و نگهداری آن یا هزینه های مربوط به عایق کاری لوله ها و مسیرهای انتقال حرارت وجود ندارد.

مزیت بعدی این انواع هیتر گلخانه این است که بر حسب توان گرمایشی خود در قیمت های متنوعی قابل تهیه هستند.

از مزایای دیگر بخاری گلخانه ای می توان به امکان انتقال و جابه جایی به قسمت های مختلف گلخانه، و هزینه کمتر آن  نسبت به سایر انواع سیستم های گرمایش گلخانه اشاره کرد و چنان چه گفته شد امکان کانال کشی و در نتیجه گرمایش یکنواخت در تمام قسمت های گلخانه نیز از سایر مزایای بخاری گلخانه ای محسوب می شود.

هنگام خرید بخاری گلخانه ای لازم است به چه فاکتورهایی توجه کنیم؟

بخاری گلخانه ای از آن دسته محصولاتی است که اعتبار فروشنده و سازنده آن اهمیت دارد. بنابراین قبل از هر نکته دیگری لازم است از معتبر بودن فروشگاه و تولیدکننده بخاری گلخانه ای اطمینان حاصل کنید و سپس به سراغ بررسی فاکتورهای محصول بروید.

از فاکتورهایی که در هنگام خرید بخاری گلخانه ای باید به آن توجه کنیم می توان به میزان راندمان بخاری گلخانه ای، خصوصیات کوره، ویژگی های مشعل، جنس بدنه، ویژگی های سیستم هوادهی و فن ها، استاندارد بودن جوش، سطح گرمایش و ... اشاره کرد. در ادامه هر یک از این موارد را به طور مختصر شرح خواهیم داد.

راندمان بخاری گلخانه ای

راندمان بخاری گلخانه ای به این معنی است که چه میزان از انرژی مصرف شده برای احتراق سوخت، به داخل گلخانه راه می یابد و چه میزان از آن از طریق دودکش ها تلف می شود. به طور کلی راندمان 80 تا 85 درصد برای بخاری گلخانه ای مناسب به نظر می رسد. برای مثال بخاری گلخانه ای با راندمان 80 درصد، از هر 50 هزار کیلوکالری انرژی (که ممکن است به عنوان ظرفیت اسمی روی آن درج شده باشد)، حدود ده هزار کالری را تلف می کند و از حدود چهل هزار کیلوکالری مابقی استفاده مفید به عمل می آورد.

یکی از نشانه هایی که در تست راندمان بخاری گلخانه ای می توانید مورد توجه قرار دهید دمای بدنه هواکش است که از طریق دماسنج های دیجیتالی قابل اندازه گیری است. البته این دما معمولاً در ردیف مشخصات محصول نیز به شما ارائه می شود. دمای بدنه هواکش در حالت ایده آل و مطلوب باید بین 100 تا 120 درجه سانتیگراد باشد. دمای بالاتر از این میزان به معنی آن است که بخش قابل توجهی از انرژی در حال تلف شدن است و بنابراین دستگاه راندمان پایینی دارد. از سوی دیگر دمای کمتر از 100 درجه سلسیوس نیز معایب خاص خود را دارد، چرا که به علت اتفاق افتادن عمل میعان بخار آب در دهانه هواکش، به اکسیداسیون و پوسیدگی منجر خواهد شد.

ویژگی های کوره بخاری گلخانه ای

بدنه کوره بخاری گلخانه ای از نظر جنس می تواند استیل، آهنی و یا ترکیبی از هر دو باشد. توجه به جنس آلیاژی که کوره از آن ساخته می شود اهمیت زیادی دارد چرا که طول عمر دستگاه تا میزان زیادی در گروی این فاکتور است. علاوه بر احتمال سوراخ شدن هیترهایی با  آلیاژهای نامرغوب و بی کیفیت یا نازک، استفاده از این دسته بخاری گلخانه ای می تواند به شدت خطرناک باشد و خطر آتش سوزی را در پی داشته باشد. بخاری گلخانه ای با جنس بدنه کوره  فولادی نیز به دلیل بالا بودن میزان پوسیدگی ناشی از اکسیداسیون بالای فولاد (که به ویژه در دماهای بالا اتفاق میفتد)  توصیه نمی گردد.

پیشنهاد می کنیم که بخاری گلخانه ای را برگزینید که جنس بدنه کوره آن از استیل و ضخامت آن 1.5 میلی متر باشد. (معمولاً قسمت انتهایی کوره که آتشخور نامیده می شود به منظور ممانعت از برخورد مستقیم حرارت به بدنه دیگ دارای ضخامت بیشتر و پوشش دوجداره است.) ویژگی استیل آن است که علاوه بر تحمل دماهای بالا (حتی تا 800 درجه سانتیگراد)، هرگز پوسیده نمی شود. نکته دیگر این که دقت کنید که جنس استیل از گرید L باشد. گرید L  نسبت به گریدهای معمولی کربن کمتری دارد و مزیت آن این است که در مقابل خوردگی که معمولاً در نواحی جوش اتفاق میفتد مقاوم است.

علاوه بر توجه به جنس کوره بخاری گلخانه ای، استاندارد بودن طول و کم بودن ارتفاع کوره هم اهمیت دارد. به طور کلی لازم است طراحی کوره به روز، دقیق و مهندسی شده باشد که بدون شک یکی از مزایای چنین کوره ای مصرف بهینه سوخت خواهد بود.

هم چنین تست کوره در واحد کنترل کیفی از طریق آزمون هایی هم چون تست اولتراسونیک، تست فشار منفی و ... می تواند اطلاعات مفیدی را در خصوص کیفیت محصول در اختیار شما قرار دهد.

ویژگی های مشعل بخاری گلخانه ای

از مهم ترین مواردی که در هنگام خرید بخاری گلخانه ای و در رابطه با مشعل باید به آن دقت کنید نوع سوخت آن است. مشعل  این بخاری ها می توانند گازسوز، گازوییل سوز یا دوگانه سوز باشند. در هنگام خرید بخاری گلخانه ای حتی به مارک مشعل نیز دقت کنید که از برندهای معتبر باشد. شاید تعجب کنید اما واقعاً حتی دقت به چنین ریزه کاری هایی نیز اهمیت دارد. اگر مشعل از کیفیت کافی برخوردار نباشد ممکن است به راحتی دچار خرابی یا پوسیدگی شود. ایران رادیاتور یک از برندهای شناخت شده و معتبری است که خیال شما را از بابت کیفیت مشعل راحت می کند. (البته تنها برند معتبر نیست.) لازم به ذکر است که در بسیاری از اوقات نوع مشعل از نظر سوخت و برند آن توسط مشتری قابل سفارش است.

از فاکتورهای دیگری که معمولاً در رابطه با مشعل بخاری گلخانه ای و در ردیف مشخصات آن درج می شود می توان به مدل مشعل (برای مثال JPE 80/2)، ظرفیت حرارتی آن بر حسب کالری بر ساعت (برای مثال 220000 کیلوکالری بر ساعت) و میزان مصرف سوخت بر حسب لیتر بر ساعت یا متر مکعب بر ساعت اشاره کرد.

جنس بدنه بخاری گلخانه ای

معمولاً برای بدنه بخاری گلخانه ای، از آلیاژهای سبک و ضد زنگ مانند آلومینیوم یا ورق گالوانیزه استفاده می شود. البته استحکام و کیفیت خود این آلیاژها نیز مهم است. برای مثال ورق گالوانیزه با ضخامت 0.7 از استحکام بیشتری نسبت به ورقی با ضخامت 0.5 برخوردار است. هم چنین لازم است بدنه بخاری گلخانه ای دوجداره باشد و با پشم شیشه به طور کامل عایق بندی شده باشد.

سیستم هوادهی بخاری گلخانه ای 

فن بخاری گلخانه ای بر حسب نوع ممکن است سانترفیوژ (بلوئر، دمنده) یا آکسیال (axial ، محوری) باشد. فن سانترفیوژ امکان کانال کشی را نیز در گلخانه ایجاد می کند که مزیت آن ایجاد گرمایش بسیار یکنواخت در تمام قسمت های گلخانه است.

تعداد فن ها، ابعاد (برای مثال 74 در 74)، و قدرت و ظرفیت هوادهی آن ها معمولاً از مواردی است که در ردیف مشخصات بخاری گلخانه ای درج می شود. برای مثال دو عدد فن، از نوع محوری، با الکتروموتور سه فاز 1400 دور موتوژن، با قدرت دو اسب بخار و ظرفیت هوادهی 32000 متر مکعب. یا مثلاً سه عدد فن، از نوع محوری، با الکتروموتور سه فاز 1400 دور موتوژن، با قدرت سه اسب بخار و ظرفیت هوادهی 36000 متر مکعب.

نکته دیگر این که محل قرارگیری فن ها در بخاری گلخانه ای نیز گاهی توسط مشتری قابل انتخاب است. برای مثال مشتری می تواند بسته به میل خود یکی از انواع فن از بالا یا فن از بغل را سفارش دهد.

نوع جوش ها در بخاری گلخانه ای

یکی دیگر از ویژگی هایی که به هنگام خرید بخاری گلخانه ای باید به آن دقت کنید، استاندارد بودن جوش است. جوش میگ مگ به جهت آن که بر خلاف جوش های معمولی مانع از اکسیداسیون می شود توصیه می گردد.

سطح گرمایش بخاری گلخانه ای

سطح گرمایش یا فضای قابل پوشش توسط بخاری گلخانه ای، یکی از مهم ترین مواردی است که در هنگام خرید هیتر گلخانه باید به آن دقت کنید. این فاکتور به این معنی است که بخاری گلخانه ای مورد نظر چه متراژی را می تواند از نظر تأمین گرما پوشش دهد. برای نمونه میزان این فاکتور می تواند 500 متر مربع، یا 1000 متر مربع و ... باشد که البته این مقدار برای گلخانه با مرغداری و کاربردهای دیگر تفاوت دارد. برای مثال بخاری گلخانه ای که برای گرم کردن 500 متر مربع فضای گلخانه جوابگو است، 300 تا 350 متر مربع از فضای مرغداری  و 500 تا 600 متر مربع از محیط های صنعتی و سالن های ورزش را می تواند پوشش دهد. ضمن آن که فاکتورهایی چون ارتفاع سازه و ویژگی های جغرافیایی نیز در تعیین عدد این پارامتر دخیلند.

سایر ویژگی های قابل توجه در خرید بخاری گلخانه ای ایده آل

از سایر ویژگی هایی که به هنگام خرید بخاری گلخانه ای باید مد نظر قرار دهید، چرخ دار بودن به منظور سهولت در جابجایی به علاوه کیفیت و استحکام چرخ ها، کیفیت بالای تابلو برق و برند آن، و رنگ آمیزی پوشش خارجی از نوع کوره ای است. مدت گارانتی و خدمات پس از فروش محصول و این که کدام یک از قطعات بخاری گلخانه ای شامل گارانتی می شوند (آیا همه قطعات یا ... ) نیز از جمله مواردی هستند که از اهمیت زیادی برخوردارند.

از دیگر فاکتورهایی که معمولاً در هنگام خرید بخاری گلخانه ای به شما ارائه و می توانند در تصمیم گیری شما موثر واقع شوند، می توان به ابعاد بخاری گلخانه ای شامل طول و عرض و ارتفاع، تعداد رادیاتورها (برای مثال 15 عدد رادیاتور کتابی تمام استیل)، ابعاد رادیاتور، و تعداد و جنس لوله های آن (برای مثال استیل  56 شبکه یا 42 شبکه یا 15 عدد لوله استیل و ...) به همراه قطر و تعداد سیکل های رفت و برگشت (برای نمونه قطر لوله 4 اینچ و دارای 4 سیکل رفت و برگشت)، جنس شاسی و قاب های کناری، تعداد و ویژگی های خروجی های هوای گرم (که برای مثال می توانند دارای ویژگی هایی همچون قابلیت تعویض، تغییر جهت، یا کانال خور و قابل اتصال به کانال های نایلونی و فلزی نیز باشند.) و ... اشاره کرد.

قیمت بخاری گلخانه ای

برای آگاهی از آخرین قیمت بخاری گلخانه ای مورد نظرتان باید در زمان خرید از فروشنده استعلام بگیرید و در حال حاضر امکان ارائه لیست قیمت سیستم گرمایش گلخانه به صورت دقیق به دلیل نوسانات شدید قیمت ها وجود ندارد.

در هر صورت قیمت انواع بخاری گلخانه ای بر حسب مشخصات فنی آن تعیین می شود و هر یک از فاکتورهایی که در بالا ذکر شد می توانند در قیمت سیستم گرمایش گلخانه مورد نظر شما تأثیرگذار باشند. توجه داشته باشید که حتماً لازم است در حین خرید به مشخصات دستگاه توجه کنید و آن ها را در محصولات مختلف با یکدیگر مقایسه نمایید تا دلیل اختلاف قیمت ها بر شما محرز گردد. هم چنین به خاطر داشته باشید که فریب هر محصول ارزان قیمتی را نخورید، چرا که هزینه هایی که بعدها در اثر خرابی یا پوسیدگی یا فقدان امنیت کافی دستگاه متحمل خواهید شد بسیار سنگین تر از بهایی است که در ابتدا برای خرید یک محصول استاندارد و ایمن پرداخت می کنید.

به منظور آگاهی خوانندگان محترم از تأثیر هر یک از فاکتورهای مذکور در قیمت انواع بخاری گلخانه ای، این موضوع را با یک مثال برایتان تشریح می کنیم.

می خواهیم مقایسه ای بین قیمت دو بخاری گلخانه ای که تنها از نظر سیستم هوادهی با یکدیگر متفاوتند داشته باشیم.

دو بخاری گلخانه ای 23000، که یکی به صورت تک فن، و دیگری دارای دو فن می باشد را برای مثال در نظر می گیریم. اگر قیمت بخاری تک فن با ظرفیت گرمایی 23000 کیلوکالری بر ساعت و میزان هوادهی 19000 متر مکعب بر ساعت و توان برق مصرفی 2.2 کیلو وات، و توان hp 3 حدود 12 یا 13 میلیون تومان باشد، قیمت بخاری گلخانه ای با دو فن که به طور مشابه دارای ظرفیت گرمایی 23000 کیلوکالری بر ساعت اما با میزان هوادهی 32000 متر مکعب بر ساعت و توان 2.9 کیلووات  hp 4است ( سایر ویژگی ها میان هر دو مشابه)، حدود 15 میلیون تومان خواهد بود. این در حالی است که قیمت هیتر گلخانه تک فن با ظرفیت گرمایی 22000 کیلوکالری بر ساعت و میزان هوادهی 5000 متر مکعب بر ساعت و توان برق مصرفی 0.5 کیلو وات و توان hp 75 به مبلغی حدود 7 میلیون تومان تقلیل خواهد یافت.

به همین ترتیب سایر فاکتورهای ذکر شده نیز هر یک می توانند بر قیمت بخاری گلخانه ای موثر واقع شوند و این شما هستید که باید بر حسب نیاز و مقدار بودجه اختصاص داده شده، میزان مناسبی از هر یک از آن ها را برای دستگاه خود در نظر بگیرید.