قطعات دستگاه علف زن

امروزه اکثر باغداران و کشاورزان برای سهولت در پاکسازی زمین‌های تحت کِشت خود از انواع علف زن بنزینی استفاده می‌کنند. در سایر مقالات مربوط به علف زن به طور کامل با مزایا و ویژگی‌های علف تراش آشنا شدید اما در این مطلب قصد دارم به طور مختصر اجزا و قطعات تشکیل دهنده علف زن را معرفی کرده تا علاوه بر آشنایی با نقش این قطعات در دستگاه، اطلاعات فنی کاملی را کسب کنید. لیست قطعات اصلی موتور علف زن و اجزای آن به همراه توضیحات در ادامه آورده شده است.

 موتور دستگاه علف زن

انواع دستگاه داس موتوری با موتورهای برقی یا بنزینی در بازار موجود است اما از آنجایی که استفاده از مدل بنزینی عمومیت بیشتری دارد فقط به مدل موتور بنزینی می‌پردازیم. تفاوت موتورهای دو زمانه با چهار زمانه در مقالات گذشته به طور کامل شرح داده شد اما مهمترین تفاوت این دو مدل موتور سیستم روغنکاری و میزان آلودگی موتور است.

موتور این تجهیز در دو مدل دو زمانه و چهار زمانه تولید شده که از اجزای مشخص و مشترکی ساخته می‌شوند. سیلندر، رینگ و پیستون، میل لنگ، شمع، شاتون و سوپاپ از اجزای اصلی موتور علف زنی هستند. توضیحات هر قطعه در ادامه بیان خواهد شد.

سیلندر موتور علف تراش

سیلندر قطعه‌ای استوانه‌ای شکل است که تولید قدرت درون سیلندر انجام می‌شود. موتور تمامی علف زن‌ها همگی تک سیندر هستند و با توجه به مقدار حجم موتور که معمولاً 40 سی سی یا 52 سی سی هستند، ابعاد سیلندر تعیین و تولید می‌شود. سیلندر از اجزای اصلی موتور بوده که قطعاتی نظیر پیستون، شاتون و در ادامه میل لنگ در این فضا متصل به یکدیگر برای تولید نیرو کار می‌کنند.

رینگ و پیستون موتور علف زن

پیستون قطعه‌ای استوانه‌ای شکل است که درون سیلندر حرکت رفت و برگشتی دارد و از طریق گژنپین به شاتون متصل است. اطراف پیستون یک یا دو رینگ داخل بدنه قرار می‌گیرد که به اسم رینگ کمپرس (تراکم) معروف است. نقش این رینگ آببندی کردن محفظه احتراق است تا مخلوط بنزین و هوای مشتعل شده به محفظه میل لنگ نفوذ نکند. پیستون نقش اصلی را برای تولید نیرو در موتور بازی می‌کند و هر گونه نقصی در حرکت پیستون باعث از کار افتادن سایر اجزای موتور می‌شود. از علل خرابی پیستون نرسیدن روغن کافی به اجزای متحرک موتور است که باعث افزایش حرارت و خشک کار کردن پیستون شده که منجر به انبساط و قفل شدن و در نهایت کج شدن شاتون می‌شود. این پدیده شایع معمولاً در موتورهای علف زن چهار زمانه اتفاق می‌افتد که با نام شاتون زدن موتور معروف است. این مشکل معمولاً به دلیل عدم بازدید اپراتور از مخزن روغن دستگاه اتفاق می‌افتد و برای حل آن باید مجموعه سیلندر (در صورت خراشیدگی)، رینگ، پیستون، گژنپین و شاتون تعویض گردد. 

میل لنگ موتور داس موتوری

میل لنگ موتور علف زن از قطعاتی است که به دلیل نقش پر رنگ آن در موتور، از استهلاک بالایی برخوردار است و باید دائماً روغنکاری شود. این قطعه حرکت رفت و برگشتی پیستون را به واسطه انتقال نیرو از طریق شاتون به حرکت چرخشی تبدیل می‌کند و در نهایت این حرکت دورانی به سمت خروجی موتور هدایت می‌شود. این نیرو در موتور علف زن کوله پشتی از طریق شلنگ و فنری که به گلدانی موتور متصل است به سمت شفت منتقل شده ولی در علف زن‌های دوشی فرآیند انتقال نیرو به صورت مستقیم و بدون واسطه انجام می‌گیرد.

کاربراتور علف زن

کاربراتور علف زن قلب سیستم سوخت رسانی در موتور است. این قطعه با مکش بنزین از مخزن و ترکیب آن با هوا، ترکیبی ایده آل را با توجه شرایط کاری موتور به سمت اتاق احتراق موتور ارسال می‌کند. از جهت اهمیت کارکرد درست کاربراتور در بخش سوخت رسانی به موتور علف زن، نگهداری صحیح از کاربراتور هم باید رعایت شود. به همین جهت پیشنهاد می‌کنم اگر قصد استفاده از دستگاه را برای مدت طولانی ندارید، بعد از اینکه موتور دستگاه علف زن را خاموش کردید حتماً مخزن سوخت را خالی کنید زیرا که ماندن سوخت به ویژه ترکیب بنزین و روغن در موتورهای دو زمانه، باعث ایجاد رسوب و در نهایت گرفتگی مجاری سوخت کاربراتور می‌شود.

پرایمر کاربراتور

در ادامه توضیحات درباره کاربراتور، باید به پرایمر هم که از قطعات مهم و متصل به کاربراتور علف زن است اشاره کنیم. قطعه حبابی شکل که در تصویر فوق دیده می‌شود، هنگام روشن کردن دستگاه نقش کمکی را بازی می‌کند. به طوری که هنگام روشن شدن شما می‌توانید تا 5 بار این قطعه را فشار داده تا قبل از روشن شدن موتور، سوخت از مخزن به سمت کاربراتور با مکش توسط پرایمر ارسال شود. جنس پرایمر لاستیک شفاف است و از این رو می‌توانید ورود بنزین به پرایمر را بعد از هر بار فشردن ببینید. اگر شما بنزین را مشاهده نکردید، یکی از دلایل بروز این عیب گرفتگی فیلتر داخل مخزن سوخت است که باید تعویض گردد. علاوه بر این، استفاده از پرایمر باعث می‌شود تعداد دفعه کمتری هندل موتور را بکشید و موتور زودتر روشن می‌شود. برای یادگیری این موضوع به عکس زیر دقت کنید.

ساسات موتور علف زن

ساسات دستگاه علف زن یک قطعه اهرمی شکل است که به دریچه هوای کاربراتور متصل است. در ابتدای روشن کردن دستگاه (به اصطلاح استارت سرد) مانند شکل زیر، موتور به مخلوط غنی‌تری از بنزین نسبت به هوا نیاز دارد. شما با بالا بردن ساسات، دریچه هوای کاربراتور را مسدود کرده و مقدار بنزین بیشتری وارد موتور شده و موتور زودتر روشن می‌شود. به این نکته توجه داشته باشید که بعد از روشن شدن دستگاه، ساسات را به وضعیت قبلی خود برگردانید تا نسبت ترکیب بنزین به هوا به صورت صحیح انجام گیرد.

شمع موتور علف زن

شمع موتور، از قطعات سیستم جرفه زنی علف تراش می‌باشد. برای هر دستگاه داس موتوری، یک عدد شمع در نظر گرفته شده است. وظیفه شمع ایجاد جرقه درون مخلوط بنزین و هوای متراکم شده است که منجر به انفجار و در نهایت پایین آمدن پیستون و حرکت میل لنگ و فلایویل می‌شود. برق مورد نیاز برای جرقه شمع از طریق کویل تامین می‌شود که از طریق کابلی به نام وایِر انتقال ولتاژ به شمع صورت می‌گیرد. شمع از قطعات مصرفی موتور علف تراش است و باید در بازه‌های زمانی کوتاه آن را تعویض کرد. شمع موتور به طور دائم در معرض دوده حاصل از دود موتور است و به همین علت کربن زدگی در سر شمع اتفاقی رایج است. به همین علت، بازدیدهای دوره‌ای و منظم برای سر شمع را انجام داده و در صورت مشاهده دوده، با یک برس سیمی آن بخش را تمیز کنید.

گیربکس علف تراش

گیربکس علف زن نقش انتقال دهنده دور خروجی موتور را دارد. به طوری که دور خروجی موتور از طریق شفتِ داخل لوله علف زن وارد گیربکس شده و در ادامه باعث چرخش تیغه یا هد نخ علف زن می‌شود. سازندگان معتبر علف زن، گیربکس را با متریالی مقاوم در برابر زنگ زدگی و خوردگی ساخته تا عمر کاری بالاتری داشته باشند. شما می‌توانید جهت افزایش عمر گیربکس دستگاه، به صورت دوره‌ای گریسکاری آن را انجام دهید. برای گریسکاری معمولاً بر روی گیربکس یک پورت تعبیه شده است. نکته دیگری که درباره گیربکس علف زن می‌توان بیان کرد این است که هنگام تعویض گیربکس، از قطر لوله علفتراش و تعداد خار شفت داخل لوله مطلع باشید زیرا که مقدار این دو کمیت باید با مشخصات گیربکس همخوانی داشته باشد. به عنوان قطر لوله اکثر علف‌زن‌ها 26 یا 28 میلیمتر بوده و تعداد خار سر شفت 7 یا 9 عدد می‌باشد. از این رو حتماً این دو مورد را هنگام خرید در نظر داشته باشید.

سایر قطعات علف زن

تا این قسمت از مقاله، مهمترین قطعات علف زن نظیر اجزای تشکیل دهنده اصلی موتور، کاربراتور و گیربکس شرح داده شد. اما در ادامه به معرفی مختصر سایر قطعات علف تراش می‌پردازیم.

• هندل: هندل دستگاه به طنابی که داخل محفظه هندل پیچیده شده است متصل است. موقع کشیدن هندل، این کار را به طور صحیح انجام داده تا از قفل شدن هندل جلوگیری شود.
• فلایول: این قطعه انتهای شفت میل لنگ قرار گرفته و به ایجاد ولتاژ داخل کویل علف زن کمک می‌کند.
• فیلتر هوا: این فیلتر روی موتور و زیر درپوش مرتبط به خود قرار گرفته و هوای ورودی به موتور را فیلتر کرده. این فیلتر را به صورت دوره‌ای حتماً تعویض کنید.
• فیلتر سوخت: این قطعه داخل مخزن سوت تعبیه شده و سوخت فیلتر شده را تحویل کاربراتور می‌دهد.
• درپوش موتور: این درپوش از یک سمت روی هندل موتور و از سمت دیگر روی بلوک سیلندر قرار می‌گیرد.  
• گلدانی موتور: این قطعه وظیفه اتصال شفت دستگاه به موتور را دارد. در علف‌زن‌های دوشی، گلدانی بدون واسطه به شفت و لوله متصل است اما در مدل‌های کوله پشتی با واسطه شلنگ و فنر به شفت متصل می‌شود.
• دسته علف زن: دسته علفتراش‌ها یا به صورت نیم حلقه یا به صورت دوچرخهی ا‌ای ‌ای بوده که قسمت اهرم گاز در مدل دسته دوچرخه‌ای بر روی خود دسته نصب می‌شود.

جمع بندی درباره قطعات علف زن

تمامی قطعاتی که از آن‌ها یاد شد، وظیفه مشخصی در دستگاه علف زن دارند و خرابی و عیب در هر یک از قطعات علف زن می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد دستگاه شود. به همین جهت برای جلوگیری از عیوب احتمالی علاوه بر مطالعه دستورالعمل راه اندازی دستگاه در کاتالوگ علف رن، نکات مربوط به تعمیر و نگهداری هم به صورت منظم رعایت کنید تا با مشکل خرید قطعات جدید مواجه نشوید.

• قطعات علف زن‌های چینی در بازار موجود است؟

  در پاسخ به این سوال باید گفت بحث قطعات یدکی بستگی به برند علف زن دارد ولی در بسیاری از موارد می‌توان قطعات یدکی از سایر برندها را جایگزین برند دیگری از علفزن‌های چینی کرد.

• کدام برند علف زن موجود در حال حاضر مشکل عدم موجود بودن قطعات یدکی را ندارد؟

  از بین علف زن‌هایی که توسط فروشگاه نیکا به فروش می‌رسد، قطعات یدکی برندهای هوندا و KNC موجود بوده و اکثر قطعات این دو برند موجود است.