انواع تراک میکسر یا کامیون مخلوط کن بتن

آماده سازی بتن و بتن‌ریزی یکی از اصلی‌‌ترین و مهم ترین مراحل ساخت و ساز به شمار می آید. در مرحله بتن‌ریزی از ابزارآلات و ماشین‌آلات بسیاری استفاده می کنند که یکی از آن‌ها تراک میکسر یا کامیون‌های مخلوط کن بتن می باشد. تراک میکسر‌های بتن انواع گوناگونی دارند که هدف و کاربرد هر یک از آن‌ها نیز مختلف است. در این مقاله به معرفی انواع تراک میکسر و مشخصات فنی هرکدام از آن‌ها می پردازیم.

منظور از تراک میکسر چیست؟

تراک میکسر بتن در واقع همان کامیون‌های مخصوصی است جهت حمل بتن از محل تولید که اصولا کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید بتن یا از محوطه پروژه‌های ساخت و ساز به محل بتن‌ریزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کامیون‌ها با قرار گرفتن در زیرِ دستگاه بچینگ اقدام به بارگیری بتن می نمایند و بعد از پیمودن مسافتی نسبت به تخلیه آن در محل مورد نظر اقدام می کنند.

زمان استفاده از کامیون های مخلوط کن ، باید موارد زیر را رعایت کرد:

الف) از هنگامی که آب به مخلوط خشک بتن اضافه می شود ، تعداد دوران ۷۰ تا ۱۰۰ دور با سرعت تند برای مخلوط کردن اولیه کافی می باشد. اگر بتن آماده در درون دیگ حمل شود و بخواهیم در زمان تخلیه همگنی را مجدداً به دست آوریم، کافی است ۳۰ تا ۴۰ دور با سرعت کند بتن را مخلوط کنید . حداکثر تعداد دوران دیگ به ۳۰۰ دور (شامل دور کند و تند ) محدود می شود، پس در نتیجه، مدت حمل در شرایط عادی (به غیر از بتن ریزی در هوای گرم و سرد) از زمان بارگیری تا تخلیه ، به ۱ تا ۵ /۱ساعت محدود می گردد. ولی از ۳۰۰ دور چرخش دیگ فقط حداکثر ۱۰۰ دور باید سرعت مخلوط کردن و بقیه باید با سرعت به هم زدن باشد، چون زمان طولانی حمل و یا تعداد چرخش زیاد دیگ موجب کاهش اسلامپ، سایش سنگدانه ها و بدنه دیگ و همچنین پایین آمدن مقاومت و دوام بتن می شود.

ب) در مواردی که زمان انتقال بتن طولانی می باشد و یا احتمال ترافیک سنگین وجود دارد، مناسب است از روش مخلوط خشک استفاده کنید و آب مخلوط در کارگاه به سایر مصالح اضافه شود. هرچند در این حالت، کنترل دقیق مقدار آب با اختلال مواجه می شود و احتیاج به نظارت دقیق دارد تا آب مخلوط به مقدار تعیین شده اضافه شود.

پ) استفاده از کامیون مخلوط کن برای بتن هایی که در زیر به آنها اشاره می کنیم توصیه نمی شود :

• بتن با اسلامپ کمتر از ۴۰ میلیمتر
• بتن با حداکثر اندازه سنگدانه بیش از ۵۰ میلیمتر
• بتن با نسبت آب به سیمان کمتر از ۴ /۰ (بدون استفاده از مواد افزودنی روان کننده و یا فوق روان کننده)
• در روش پیمانه خشک نباید از میکروسیلیس به صورت پودر استفاده شود، چون توزیع ذرات میکروسیلیس در مخلوط به صورت یکنواخت صورت نمی گیرد.

ت) اگر از کامیون مخلوط کن برای مخلوط کردن اولیه (پیمانه خشک) استفاده شود، حجم بتن ساخته شده در آن باید به دو سوم ظرفیت اسمی دیگ محدود شود. برای مثال، با کامیون مخلوط کن با ظرفیت اسمی ۶ متر مکعب می توان ۴ متر مکعب بتن به روش پیمانه خشک را، مخلوط کرد.

تراک میکسر چند نوع است؟

تراک میکسر یا کامیون‌های مخلوط کن بتن را طبق  مشخصات فنی آن‌ها به انواع متفاوتی دسته بندی می کنند. طبق ظرفیت‌های حمل بتن که برای آن‌ها تعریف شده است در بازه ۶ تا ۱۲ مترمکعب تقسیم بندی می‌کنند.

نوع دسته‌بندی دیگری که در خصوص تراک میکسر‌ها وجود دارد به چگونگی انتقال بتن ارتباط دارد. بر این اساس به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند. بعضی از این کامیون‌ها صرفاً برای حمل‌ونقل بتن آماده شده در محل تولید استفاده می‌شوند ولی بعضی دیگر از این کامیون‌ها علاوه بر انتقال و حمل‌ونقل بتن آماده می‌توانند عمل مخلوط کردن یا به اصطلاح میکس کردن را نیز همزمان انجام دهند.

در این نوع از تراک میکسر‌ها میزان مشخصی از مصالح و آب به داخل مخزن کامیون ریخته می‌شود و مخلوط کردن همزمان با حمل آن انجام می شود. این نوع از تراک میکسر‌ها را طبق همان مشخصات فنی به سه نوع مجزای دیگر دسته بندی می‌شود که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره می کنیم.

تراک میکسر‌هایی که دارای پمپ هستند

 میکسر‌های دارای پمپ از نظر هزینه یکی از به صرفه‌‌ترین تراک میکسر‌ها می باشند که استفاده از آن‌ها مزیت های بالقوه بسیاری در پی خواهد داشت. این نوع از تراک میکسر‌ها قادر هستند که به لطف بهره گیری از سیستم پمپاژ طولانی، بتن را در ارتفاع‌های بیشتری تخلیه نمایند. کامیون‌های حمل و مخلوط بتن مقدار نیاز به نیروی کار را به میزان ۵۰ درصد کاهش می دهند.

 تراک میکسر‌هایی که حجمی هستند

این نوع از تراک میکسر‌ها ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند. به صورت کلی این نوع از تراک میکسر ترکیبی از تراک میکسر‌های متحرک و تاسیسات بچینگ می باشد و مزیت های بالقوه این دو سیستم نیز در این نوع از تراک میکسرها به نظر می‌آیند. این تراک میکسر‌ها کلیه مواد و مصالح خام مد نظر برای تهیه بتن در مخازن جداگانه ذخیره و قرار داده می‌شوند. هر زمان که احتیاج باشد، این کامیون می‌تواند با اندازه گیری وزن مورد نیاز آن‌ها را با بتن تازه مخلوط نماید. این ویژگی مقدار هدر رفت مواد و مصالح را پایین می آورد و به همین دلیل باعث صرفه جویی‌های بسیاری در هزینه می‌شود. علاوه بر این، توانایی حمل بتن در مسافت‌های طولانی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزیت‌های این نوع از ترک میکسر‌ها به شمار می‌آید.

چگونگی عملکرد تراک میکسر

انواع گوناگون تراک میکسر کارکرد بسیار ساده‌ای دارند که تا حد زیادی به نوع آن بستگی دارد. همانگونه که در بالا نیز به آن اشاره کردیم تراک میکسر‌های ساده که صرفاً جهت حمل به کار می‌روند و تراک میکسر‌های مخلوط کننده دو نوع اصلی این ماشین آلات ساختمانی به شمار می آیند.

در مورد تراک میکسرهای ساده می‌توان عنوان داشت که این کامیون‌ها شامل یک مخزن برای نگهداری بتن می باشند که تخلیه آن به صورت خودکار انجام می شود . کارکرد تراک میکسر‌های مخلوط کننده مقداری پیچیده‌‌تر بوده علاوه بر مخزن نگهداری دارای تجهیزاتی به منظور مخلوط کردن بتن است. مخلوط کردن در این نوع از میکسر‌ها از طریق پره‌های که به طور پیوسته در حال چرخش هستند صورت می‌گیرد. سرعت چرخش این پره‌ها از طریق اپراتور قابل تنظیم است.