روش های کاهش مصرف سموم در گلخانه ها
فهرست مطالب
گلخانه یا گرم‌خانه مکانی برای کشت گونه های مختلف گل یا گیاه محسوب می شود که سقف و دیواره های آن به وسیله پوشش های شفاف پوشیده شده است. پوشش گلخانه مایه ی ایجاد اثر گلخانه‌ای و دربند گرفتن انرژی خورشیدی، درون گلخانه می شود. در واقع گلخانه ها گیاهان را از سرمای زمستان و گرمای تابستان به خوبی محافظت می کنند.
امروزه مصرف بیش از حد انواع سموم اعم از آفت کش ها - قارچ کش ها - علف کش ها و . . . موجب شده تا آلودگی محیط زیست و آلودگی مواد خوراکی مورد مصرف انسان بیش از پیش شود و از سویی موجب به هم خوردن تعادل طبیعی جمعیت ها گردد .
آفات یکی از اصلی ترین دلایلی هستند که که موجب کم شدن محصولات کشاورزی می شوند. شایع ترین راه حل برای رفع این مشکل بهره برداری از سموم کشاورزی می باشد . سموم کشاورزی علاوه بر هزینه های گزافی که بر قیمت تمام شده محصولات کشاورزی بوجود می آورند موجب خسارات زیاد نیز می شوند که در مقابل نیز خطرات زیادی برای انسان ها و محیط زیست به همراه می آورند. تاکنون 50 نوع سرطان ریه شناسایی شده که بخش عظم آن مربوط به مصرف سموم کشاورزی بوده است . از سویی، بقایای این سموم در خاک نیز قابلیت این را دارند که مدت زیادی در خاک فعال باقی بمانند و علاوه بر تهدید جاندران خاکزی از طریق جذب توسط گیاه وارد زنجیره غذایی انسان گردند.
با وجود ترویج روش هایی همچون کشاورزی ارگانیک و مدیریت تلفیقی آفات ، بهره برداری صحیح از سموم کشاورزی تحت کنترل قرار نگرفته است. فناوری مهندسی ژنتیک از جمله روش های کاهش مصرف سموم و تولید محصولات سالم و عاری از بقایای سموم می باشد . این روش نه تنها موجب کاهش مصرف سموم می گردد بلکه در برابر کاهش خسارات وارده به محصولات تاثیر به سزایی دارد . در واقع فناوری مهندسی ژنتیک راه حلی است که موجب تولید محصولات تراریخته می گردد. از اولین کشت محصولات تراریخته بیش از 18 سال میگذرد و این محصولات از پذیرش عمومی نسبی خوبی بین کشاورزان و مصرف کنندگان برخوردار هستند.
آب و هوای گلخانه نه تنها تأثیر عمده ای بر رشد و بهره وری گیاهان دارد ، بلکه بر توسعه ، رفتار و تعامل بین آفات و بندپایان مفید موجود در سیستم تولید گلخانه نیز تأثیر گذار می باشد.افزایش فعالیت پرواز می تواند پراکندگی عوامل کنترل کننده ی زیستی را افزایش داده و اثر بخشی کاربردهای سموم دفع آفات را بهبود بخشد.همچنین موضوع دیگری چون شرایط آب و هوایی فصلی (به عنوان مثال ، دما ، شدت نور و نوری) بر سطح انگلی و سطح شکار انگل های سفید و کنه های شکارچی بر روی تریپس تأثیر به سزایی دارد.
کنترل دقیق و بهتر آفات و بیماری ها با روش های کنترل تلفیقی، کنترل بیولوژیک و کاهش مصرف سموم باعث افزایش ;کیفیت و افزایش صادرات و حفظ محیط زیست می گردد.يكي از اصول تاثیر گذار در دستيابي به امنيت غذايي و توسعه كشاورزي پايدار در راستاي تحقق اقتصاد مقاومتي توجه به مبحث كنترل تلفيقي آفات است كه از اركان اصلي آن استفاده از روش هاي كنترل بيولوژيك و غيرشيميايي می باشد در حال حاضر سهم محصولات گلخانه اي در توليدات كشاورزي قابل توجه می باشد.
افزایش کیفیت گیاهان تولید شده:
به علت وجود شیب غلظتی Co2 در اطراف برگ و در نتیجه افزایش رشد بیشتر کمی و کیفی می باشد، درواقع گاز Co2 بر اثر انتشارات به داخل روزنه های برگ گیاهان وارد می گردد، در گلخانه به علت بسته بودن محیط بعد از چند دقیقه غلظت Co2 اطراف برگ کاهش پیدا می کند و از فضای بالای گیاه وارد می شود. به عبارتی غلظت از ۳۴۰ ppM به ۲۰۰ ppM می رسد و در غلظت اخیر سرعت تثبیت Co2 بسیار کمتر خواهد بود.
برای چرخش هوا به طور خلاصه باید اقدامات زیر را صورت داد:
- تهیه هواکش مناسب با حجم گلخانه و نصب آن به همراه کانال پلاستیکی در سرتاسر گلخانه
- استفاده از ترموستات ویژه گلخانه (که توسط شرکتهای ایرانی نیز ساخته شده است)
- در صورت ساخت گلخانه های جدید، ارتفاع متوسط گلخانه را بین ۵/۵ تا ۶ متر قرار دهیم.
- جهت ساخت گلخانه ها بخصوص گلخانه های پرورشی(تجاری) حتما شمالی-جنوبی ساخته شود.
کنترل آفات
شرایط گلخانه محیطی مناسبی را برای اسقرار حشرات و آفات را بوجود می آورد. این فضا می تواند با سرعت زیادی تبدیل به جایگاهی برای افزایش تعداد زیادی از آفات کشاورزی گردد. ولی با تحت کنترل قرار دادن محیط گلخانه ای می توان این بحران را رفع نمود. با تحت نظر داشتن و کنترل گلخانه می توان از خسارت وارد به محصولات پیشگری به عمل آورد.
بعضا افراد استفاده از سموم را در جهت دفع آفات کشاورزی راه حل مناسبی می دانند ولی این روش به هیچ وجه برای کنترل آفات توصیه نمی شود. در واقع روش کاهش مصرف سموم در گلخانه مدیریت آفات در گلخانه ها می باشد. باید از اصول بهداشتی برای جلوگیری از وقوع آفات بهره بردار نمود. پاکسازی گلخانه را باید هم داخل آن و هم در اطراف محیط گلخانه انجام دهید.تنها با رعایت اصول بهداشتی در هر مرحله از تولید محصولات کشاورزی می توان به راحتی در تمام طول سال به صورت مداوم از سلامت و پاک سازی محیط اطمینان خاطر داشته باشید.
داشتن اطلاعات کافی از چگونگی شرایط زندگی آفات
برخی از کشاورزان تنها با اتکا به تجربیات کاری خود مشغول به پرورش محصولات و گل و گیاهان می شوند که همین امر سبب می شود که با مشکلاتی همچون انواع بیماری های قارچی و همچنین مشکلاتی که آفات در گلخانه به وجود می آورند رو به رو گردند.
متاسفانه تعداد کمی از کشاورزان از اطلاعات به روز برای تولیدات در گلخانه هایشان برخوردار می باشند. پس مشخص است که اکثر مواقع پس از بروز مشکلات و ایجاد خسارت دست به اقدام برای کنترل شرایط می زنند و در این زمان خسارات غیر قابل جبرانی به بار می آید.
از آنجا كه محصولات گلخانه اي معمولا خارج از فصل رشد مانند زمستان كشت می گردند ، طبیعتا این محصولات از ارزش اقتصادي بالایی برخوردار هستند. همانطور كه مشخص شده است كشت هاي مخلوط دو يا چند محصول موجب كاهش خسارت آفات خواهد شد. از این جهت توجه به كشت مختلط دو يا چند محصول مانند كشت همزمان گوجه فرنگي و خيار ضمن كاهش خسارت آفات، ريسك اقتصادي ناشي از نوسانات بازار را نيز براي گلخانه دار بسیار کمتر کند. همچنین قبول مقداري از خسارت آفات منجر به كاهش مصرف سموم شميايي و بالطبع كاهش هزينه هاي جاري گلخانه می شود.
سخن آخر
تقاضاي روزافزون مصرف كنندگان براي مواد غذايي سالم و باكيفيت، توسعه‌ي بيولوژيكي، كنترل بيولوژيكي، كشت ارگانيك و تبديل شدن IPM به عنوان يك موضوع سياستي جهاني از جمله عوامل تاثير گذار می باشد.IPM منجر به برطرف كردن مشكلات ناشي از آفت كش‌ها همانند افزايش قيمت مواد غذايي، افزايش هزينه هاي دولت براي تصفيه آب و خدمات پزشكي خواهد شد .
به همین دلیل مديريت تلفيقي آفات موجب ارتقاء درآمد كشاورز خواهد شد ، و حافظ بهره وري، بهداشت مصرف كننده و كشاورز می شود ؛ از سوي ديگر اجراي مديريت تلفيقي محصول علاوه بر آن كه با كاهش مصرف سم منجر به افزايش درآمد كشاورز می شود، با جلب توجه قرار دادن كشاورز به ساير ابعاد ، موجب كاهش مصرف نهاده ها و انرژي مصرفي می گردد و همچنین موجب افزایش درآمد واقعي كشاورز بیش از پیش می گردد .
- پیش‌فرض
- جدید‌ترین
- پربازدیدترین
- بیشترین امتیاز
مرتب‌سازی مقالات:
جدید‌ترین مقالات:
