موتور برق

موتور برق چیست؟

موتور برق‌ها برای کار در شرایط بحرانی طراحی شده‌اند و قرار است تا برق مورد نیاز ما در مناطق دور افتاده، محیط‌های روستایی و یا زمان خاموشی شبکه برق سراسری در شرایط اضطراری تامین نمایند. این دستگاه ها در مدل‌های مسافرتی، سیار، خانگی، صنعتی و کارگاهی با قابلیت‌های متنوع تولید برق طراحی می‌شوند.

موتور برق در واقع یک دستگاه الکترومکانیکی است که به مانند یک ژنراتور کوچک تولید برق کارایی دارد. در این دستگاه از حضور انواع موتورهای گازی، بنزینی و یا دیزلی برای تامین قدرت بخش ژنراتوری تولید برق استفاده می‌شود. در طراحی سیستم الکترونیکی انواع آنها از فیلترهایی برای تولید جریان برق در سطوح ولتاژ استاندارد AC و یا DC استفاده شده است.                    

مزایای استفاده از موتور برق

تا زمانی که به برق شبکه سراسری دسترسی دارید، شاید هرگز متوجه اهمیت استفاده از مولدهای کوچک خانگی و صنعتی نشوید. اما کافی است در مکانی دورافتاده، محیطی روستایی و یا کارگاهی فاقد برق شهری و یا صنعتی فعالیت کنید تا متوجه اهمیت طراحی و کارکرد انواع این تجهیزات شوید. مزایای بهره‌مندی از این ژنراتورهای کوچک به قرار زیر است:

• در شرایط سیار به برق با سطح ولتاژ AC مناسب راه‌اندازی تجهیزات دسترسی دارید.
• می‌توانید از برق با سطح ولتاژ استاندارد AC در مناطق روستایی استفاده کنید.
• توانایی کار در کارگاه‌های موقت و بدون بهره‌مندی از برق شبکه سراسری را دارید.
• در صورت قطع برق از قابلیت تامین ولتاژ مناسب راه‌اندازی تجهیزات برخوردار هستید.
• می‌توانید سیستم‌های برق اضطراری برای پوشش فضاها و مکان‌های حساس مانند بیمارستان‌ها و یا مراکز دیتا سنتر را تامین نمایید.

کاربردهای موتور برق

کاربردهای این مولدها بسیار گسترده است و شامل موضوعات متفاوتی از فعالیت‌های سیار، نیازهای مسافرتی، مصارف خانگی و یا اداری و خدماتی تا راه‌اندازی تجهیزات کارگاهی می‌شود. این کاربردها را می‌توانیم در چند موضوع کلی خلاصه کنیم:

• تامین برق در شرایط سیار مانند نیازهای مسافرتی
• تامین برق در محیط‌های خانگی و اداری مانند پوشش برق خانه‌های روستایی
• تامین برق تک فاز و یا سه فاز در فعالیت‌های صنعتی
• راه اندازی سیستم‌های برق اضطراری
• تامین برق اینورترهای جوشکاری
• ...

مشخصات فنی موتور برق

این تجهیزات در تیپ‌های گوناگون و با ظرفیت‌های متفاوت از مدل‌های کوچک مسافرتی تا نمونه‌های بزرگ صنعتی و کارگاهی طراحی می‌شوند. اگر چه تنوع طراحی انواع این مولدها گسترده است؛ اما در کل مؤلفه‌های فنی در تحلیل مشخصات آنها کم و بیش یکسان است. مشخصات فنی آنها را از منظر موتوری و ژنراتوری بررسی می‌کنند. در بحث موتوری به نکته‌هایی از نوع موتور، تعداد سیلندر، نوع عملکرد موتور، سیستم راه اندازی، نوع سوخت و... پرداخته می‌شود؛ اما در سمت ژنراتوری از موضوعات دیگر مانند نوع برق تولیدی، مقدار جریان، تعداد خروجی‌ها، بهره‌مندی از ابزارهای کنترل ولتاژ و... توجه شده است.

انواع موتور برق بر اساس سوخت مصرفی

موتور برق بنزینی

موتور برق‌های بنزینی را می‌توان به عنوان متداول ترین و کاربردی‌ترین مدل موتور برق ارزیابی نمود که در اکثر پروژه‌های صنعتی و خانگی از آن‌ها استفاده می‌گردد. این مدل از دستگاه تولیدکننده برق در اکثر رنج‌ها از 1 تا 15 کیلووات طراحی و تولید می‌گردند. 

موتور برق گازوئیلی

این مدل از دستگاه‌های موتور برق با سوخت گازوئیل راه‌اندازی گردیده و به طور معمول در پروژه‌های صنعتی از آن‌ها استفاده می‌گردد. موتور برق‌های دیزلی در رنج‌های یکسان از قدرت بیشتری نسبت به نمونه بنزینی برخوردارند و صدا و دود زیادی حین کار ایجاد می‌نمایند.

موتور برق گازی

موتور برق گازی با گاز شهری مایع کار می‌کنند. این مدل از دستگاه موتور برق دارای دوام و طول عمر بیشتری نسبت به نمونه بنزینی و دیزلی برخوردارند  و آلودگی و دود کمی در حین کار تولید می‌کنند.

انواع موتور برق براساس سیستم راه اندازی

این ماشین های تولید برق را براساس چگونگی راه‌اندازی موتور دسته‌بندی می‌کنند. عموم آنها در واقع دستگاه‌های کوچک ژنراتوری هستند که در آنها از موتورهای کوچک و سبکی استفاده شده است. قاعدتاً روش راه‌اندازی این موتورهای سبک با نمونه‌های سنگین‌تر در ژنراتورهای بزرگ متفاوت است. در عین حال نوع روش راه‌اندازی، کلاس کاربردی انواع موتور برق را متفاوت کرده و حتی در قیمت آن تاثیرگذار است. این سیستم‌های متفاوت راه‌اندازی به قرار زیر هستند:

موتور برق هندلی

برای طراحی این تجهیزات از موتورهای سبک با راه‌اندازی دستی استفاده شده است. سیستم راه انداز هندلی در واقع یک دیسک چرخشی است که به محور میل لنگ موتور دستگاه متصل است و با استفاده از کابل هندل قابلیت چرخش دارد. هندل کشی باعث چرخش محور میل لنگ شده که به روشن شدن موتور می‌انجامد. معمولاً از سیستم هندلی در طراحی مولدهای سبک حداکثر ۵ اسب بخار با قیمت مناسب و اقتصادی استفاده می‌شود.

موتور برق استارتی

برای راه اندازی موتور این ژنراتورها از سیستم‌های الکتریکی مستقل استفاده شده است. موتور برق استارتی دارای موتور الکتریکی کوچک به همراه باتری مستقل است که پس از روشن شدن توان چرخش میل لنگ و راه اندازی موتور اصلی را دارد. از روش استارتی برای طراحی مولد‌های سنگین در توان بالاتر از ۵ اسب بخار استفاده می‌شود. در عین حال حتی برخی از موتورهای سبک مجهز به سیستم راه‌اندازی استارتی هستند که با قیمت بالاتر از مدل‌های هندلی به فروش می‌رسند.

انواع موتور برق براساس برق تولیدی

تولید برق هدف نهایی طراحی و کارکرد انواع سیستم ژنراتوری است. اما برای این منظور به انواع متفاوتی از سطوح ولتاژ برق نیاز داریم. لذا انواع این مولدها را با قابلیت‌های متنوع تولید برق طراحی کرده‌اند که به قرار زیر هستند:

موتور برق تکفاز

در سمت خروجی این تجهیزات خط ولتاژ ۲۲۰ ولت جریان متناوب AC از نوع تکفاز وجود دارد. تمامی مولد‌های کوچک مسافرتی و یا خانگی با سطح توان کمتر از ۵ اسب بخار مدل‌های تکفاز هستند و برق تولید شده در سیستم ژنراتوری آنها در سطح ولتاژ ۲۲۰ ولت جریان AC مناسب راه‌اندازی تجهیزات برق تکفاز خانگی، اداری و حتی صنعتی است. این مدلها در انواع گوناگون از مدل‌های اینورتری، مسافرتی، کیفی و خانگی و... طراحی می شوند.

موتور برق سه فاز

برای راه اندازی تجهیزات صنعتی به حضور برق سه فاز در سطح ولتاژ ۳۸۰ ولت AC نیاز داریم. این تجهیزات مناسب کار در محیط‌های صنعتی و کارگاهی هستند که برای کارکرد آنها باید از برق صنعتی استفاده شود. در عین حال مقدار توان مصرفی تجهیزات سه فاز نیز بسیار بالاتر از تجهیزات تکفاز است. مولدهای سه فاز با قابلیت تولید برق ۳۸۰ ولت AC در سطح نیازهای کارگاهی طراحی شده است و معمولاً در تیپ موتورهای بزرگ با توان فراتر از ۵ کیلو وات قرار می‌گیرند و عموماً از سری مدل‌های دیزلی بازار می‌باشند.

بهترین برند موتور برق

مؤلفه‌های گوناگونی در طراحی و کارایی تا کیفیت ساخت و کارآمد بودن انواع موتور برق مورد توجه هستند. در عین حال سبک طراحی از مدل‌های مسافرتی اینورتری تا مدل‌های قدرتمند دیزلی متفاوت است. اگر چه برندهای مطرحی در سراسر جهان برای طراحی انواع این ماشین‌ها فعالیت می‌کنند؛ اما در کل هر کدام از این کمپانی‌ها توان تخصصی طراحی و تولید تیپ خاصی از ژنراتورهای کوچک صنعتی و خانگی را دارند. بهترین برند‌های بازار محصولات متنوع از کمپانی‌های هوندا المکس (ژاپن)، لانسین (چینی)، هیوندای (چینی)، ای تی کیو (چینی)، گرین پاور (ایرانی) و... هستند.

قیمت موتور برق

قیمت جز مهمترین عوامل در هنگام خرید و انتخاب هر محصول است. قیمت دستگاه موتور برق بر اساس سوخت مصرفی، برند دستگاه و توان آن تعیین می‌گردد. 

• انواع موتور برق براساس سوخت مصرفی کدامند؟

  همه این ماشین‌ها دارای موتورهای احتراق داخلی هستند که به جهت کارکرد آنها از انواع سوخت‌های فسیلی استفاده می‌شود. این تنوع شامل مولد‌های گازی، بنزینی و گازوئیل سوز است.

• منظور از مولد اینورتری چیست؟

  تیپ خاصی از تجهیزات تولید برق است که در طراحی آنها از مکانیزم اینورتر (تبدیل ولتاژ) در سطوح AC به DC برای استفاده شده است. این مدل‌های اینورتری معمولاً در تیپ مولدهای کیفی طراحی شده و برق خروجی با کیفیت بالایی دارند.

• سیستم ATS چیست؟ چه کاربردی دارد؟

  برخی از موتور برق‌ها با قابلیت راه اندازی خودکار طراحی شده‌اند و می‌توانند نقش کلیدی در راه‌اندازی برق اضطراری داشته باشند. این مدل‌ها مجهز به سیستم ATS هستند.