چرا بالابرهای مصالح با خرابی روبرو می شوند؟

علت اصلی خرابی در بالابر ساختمانی چیست؟

هرکجا که پای انجام کار و تحمل فشار وسط باشد، خرابی و نقص نیز ممکن است ایجاد شود. این یک اصل دائمی و غیرقابل تغییر در محیط‌های کارگاهی و فضاهای کاری است. اساساً ممکن نیست که یک قطعه یا یک وسیله در جریان کار حضور فعالی داشته باشد اما به مرور زمان دچار آسیب یا نقص نشود.

این موضوع کاملاً طبیعی است اما مسئله مدت زمان لازم برای آسیب دیدن و میزان حساسیت وسایل است. برخی از وسایل ممکن است نسبت به فشار کاری بالا حساسیت چندانی نداشته باشند اما در عین وسیله دیگری با کمترین فشار کاری دچار خرابی‌های جدی شود.

البته موضوع تنها منحصر به فشار کاری نیست؛ در هر وسیله ممکن است علل مختلفی باعث آسیب زدن به اجزا شوند. بر همین مبنا قصد داریم تا در یادداشت پیش رو با نگاهی به علل خرابی بالابر ساختمانی ، به بررسی این مسئله بپردازیم.

تلاش اصلی ما این است که علل رایج و شایع خرابی در بالابر ساختمانی را مورد شناسایی قرار داده و تا حد امکان روش‌های جلوگیری از آن را گوشزد کنیم. پس اگر یکی از مالکان یا اپراتورهای بالابر ساختمانی هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید. در این یادداشت با عناوین زیر همراه و همگام شما هستیم:

•         نگاهی به سیستم عملکرد و اجزای بالابر ساختمانی
•         عدم تناسب وزن بار و ظرفیت بالابر ساختمانی
•         عدم رعایت اصول حرفه‌ای
•         عدم رسیدگی به محصول و بازدید دوره‌ای
•         ضعف ساختاری

نگاهی به سیستم عملکرد و اجزای بالابر ساختمانی

برای درک بهتر علل خرابی و آسیب دیدن بالابر ساختمانی باید ابتدا به شناخت درستی نسبت به قطعات و اجزای آن دست یافت. هرچند بررسی دقیق تمام قطعات با تمام جزئیات ممکن نیست اما تلاش می‌کنیم قطعات کلیدی را مورد بررسی قرار دهیم.

•         شاسی بالابر ساختمانی: شاسی نقش تکیه‌گاه وسیله را داشته و امکان اتصال آن به سطح را فراهم می‌کند. برای چنین وسیله‌ای که قرار است به طور دائم وزن و فشار بالایی را تحمل کند، شاسی اهمیت بسیاری زیادی دارد.
•         موتور: موتور الکتریکی قلب تپنده بالابر ساختمانی است. در عمل تمام قوای محرکه این وسیله وابسته به موتور الکتریکی است. موتور بسته به توان و ظرفیتی که دارد ممکن است از برق تک یا سه فاز استفاده کند و این امکان را فراهم می‌کند تا ریسمان اصلی بالابر ساختمانی جمع شود. البته این کار تنها بر عهده موتور نیست و گیربکس نیز در این بخش نقش فعالی دارد.
•         گیربکس: گیربکس با دریافت خروجی از موتور و تبدیل آن به نیروی گردشی متناسب برای حمل بار، در این پروسه نقش ایفا می‌کند. موتور به جهت قرار گرفتن بین موتور و منبع فشار، یعنی قرقره جمع‌کننده سیم، فشار زیادی را متحمل خواهد شد.

در کنار اجزای فوق که بخش‌های اصلی را در عملکرد بالابر ساختمانی تشکیل می‌دهند، خود ریسمان انتقال وزن، قرقره‌ها و وینچ‌ها نیز اهمیت زیادی در پروسه کاری دارند و نمی‌توان نقش آن‌ها را نادیده گرفت. اما با توجه به اهمیت بیشتر اعضای فوق به بررسی آن‌ها بسنده می‌کنیم. حال با در نظر داشتن اعضای اصلی می‌توان بهتر به این پرسش پاسخ داد که اساساً مجموعه علل خرابی بالابر ساختمانی چیست؟

بسیاری از وظایف و امور ساختمانی بدون بالابر مصالح قابل انجام نیست

عدم تناسب وزن بار و ظرفیت بالابر ساختمانی

اصلی‌ترین علتی که می‌توان برای آسیب دیدن بالابر ساختمانی در نظر گرفت، عدم رعایت تناسب بین وزن محموله و ظرفیت بالابر ساختمان است. این موضوع معمولاً با بی‌دقتی اپراتور به وقوع پیوسته و می‌تواند علاوه بر صدمه زدن به وسیله، باعث صدمات جانی و مالی دیگری شود.

قدرت یک بالابر ساختمانی رابطه مستقیمی با توان موتور آن دارد. معمولاً مدل‌هایی از بالابر مصالح که از موتور تک‌فاز استفاده می‌کنند حداکثر تا 350 کیلوگرم توانایی حمل بار دارند. البته در نظر داشته باشید که این توان اسمی موتور است و بهتر است به جهت اطمینان همیشه حداکثر تا 250 یا 300 کیلو بار توسط آن‌ها حمل شود.

به هر طریق بهتر است همواره در این مورد اطلاعات کافی را از فروشنده بدست آورید. اما در مورد بالابر مصالح با موتور سه‌فاز سقف بار قابل حمل افزایش یافته و ممکن است مدل‌هایی با ظرفیت حتی 1 تن را نیز مشاهده کنید.

هرچند معمولاً ظرفیت بار قابل حمل در آن‌ها 750 کیلوگرم است. در هر حال همواره تلاش کنید تا ضمن کسب اطلاع دقیق از فروشنده یا مطالعه کاتالوگ و بروشور، با در نظر داشتن ضریب اطمینان، میزان کمتری بار از حد نهایی تعیین‌شده جابجا کنید. وارد کردن فشار بیش از حد و عدم رعایت تناسب در این بخش، آسیب جدی به موتور، قرقره، گیربکس و یا حتی شاسی وارد خواهد کرد.

عدم رعایت اصول حرفه‌ای

در کار کردن با بالابر ساختمانی علاوه بر رعایت تناسب وزن بار و ظرفیت وسیله، بسیار مهم است که نحوه کار با آن را نیز به طور حرفه‌ای بیاموزیم. ممکن است اپراتورهای کم‌تجربه‌تر با روشن و خاموش کردن متوالی موتور زمینه‌ساز آسیب زدن به آن شده یا با ایجاد فشار مداوم به گیربکس آسیب بزنند.

بسیار مهم است که اپراتور شناخت درستی نسبت به بالابر ساختمانی و نحوه کار با آن داشته باشد. بدون اطلاع از اصول، ممکن است به اجزای مختلف وسیله آسیب وارد کنید.

عدم رسیدگی به محصول و بازدید دوره‌ای

در کار با هر وسیله‌ای باید به طور مداوم علائم و نشانه‌های آن را زیر نظر داشته باشید؛ یک اپراتور حرفه‌ای باید به شکل لحظه‌ای وضعیت وسیله را زیر نظر داشته باشد. این کمک می‌کند حتی در صورت بروز مشکل از آن جلوگیری کرده و از ایجاد صدمات جبران ناپذیر اجتناب شود. در کنار پایش لحظه‌ای، بالابر ساختمانی مانند هر وسیله برقی و مکانیکی دیگری، به سرویس و رسیدگی دوره‌ای نیاز دارد.

باید حتماً پس از هر پروژه به درستی بررسی شود، نواقص احتمالی حل و یا بخش‌هایی مستهلک تعویض شوند.

ضعف ساختاری

یکی دیگر از علل رایج آسیب دیدن و ایجاد نقص فنی بالابر مصالح ، ضعف ساختاری وسیله است. در این مورد نحوه کار کردن با آن ریشه مشکل نبوده و خود وسیله با طراحی غلط یا استفاده از مواد اولیه در مواردی ضعف جدی دارد.

دقت داشته باشید که برای گریز از این مشکل، بدیهی است که باید خرید مدل‌های با کیفیت‌تر را در دستور کار قرار دهید. این موضوع اصلاً پیچیده نیست؛ خرید محصولات نامرغوب خود یکی از علل ایجاد خسارت و خرابی در آن‌ها خواهد بود.