موتور برق دیزل (گازوئیلی)

برای انجام فعالیت ‌های روزمره و یا پرداختن به انبوه عملیات ‌های صنعتی و کارگاهی به انرژی برق نیاز داریم. اما این توان ساده همیشه به‌ آسانی در اختیار ما قرار نمی‌ گیرد. در چنین مواقعی باید به فکر استفاده از انواع موتور برق باشیم و قطعا می ‌خواهیم که قویترین مولدها را در بهترین و مطمئن‌ ترین شرایط کاری استفاده کنیم. موتور برق دیزلی گونه متداول و قدرتمندی است که می‌ تواند در بحرانی ‌ترین شرایط، بالاترین و مطمئن ‌ترین جریان برق را در اختیار ما قرار بدهد.

انواع موتور برق دیزلی در دسته مولدهای بسیار پرکاربرد و محبوب هستند. حالا افراد زیادی را شاهد هستیم که از تامین برق خانگی تا فعالیت‌ های سنگین کارگاهی از قدرت مطمئن موتور برق دیزلی استفاده می ‌کنند. موتور برق های دیزلی نمونه ‌های بادوام، قدرتمند، کم ‌هزینه با طراحی ساده ‌ای هستند که قدرت مانور بالایی در انجام انبوه عملیات ‌های تامین برق دارند.

در طراحی موتور برق دیزلی از یک موتور گازوئیل ‌سوز استفاده شده است. نام موتورهای گازوئیلی ذهن ما را به سمت موتورهای حجیم و قدرتمند در طراحی ماشین ‌های عظیم ‌الجثه می ‌کشاند. خیلی سخت می ‌توانیم باور کنیم که می ‌شود از یک موتور احتراق داخلی کوچک اما دیزلی برای استفاده در موتور برق ‌های سیار استفاده کرد. اما مهندسین و طراحان دست ‌به ‌کار شده ‌اند تا موتور برق دیزلی هایی کوچک با قابلیت حمل ‌و نقل ساده طراحی کنند.

قطعا مصرف سوخت گازوئیل بارزترین ویژگی فنی این تیپ از مولدهای انرژی الکتریسیته می ‌باشد. اما موتورهای دیزلی چالش ‌هایی نیز دارند. این موتورها عموماً با میزان تولید صدای بالایی کار می ‌کنند. مصرف سوخت آنها زیاد است و عموما مقدار آلودگی تولید شده موتورهای دیزلی قابل ‌توجه می‌ باشد. لکن وقتی پای طراحی ایده‌ های نوین در میان باشد، باید انتظار محصولات متفاوتی داشته ‌باشیم.

حالا کمپانی ‌های مطرح جهانی انواع موتور برق گازوئیلی ها را با مشخصه ‌های فنی قابل ‌قبولی طراحی می ‌کنند. امروزه مصرف موتور برق دیزلی ها کاهش پیدا کرده ‌است. حالا این مولدهای پرتوان عملکردی آرام‌ تر دارند و میزان آلایندگی آنها عموماً درجات استانداردی پیدا کرده ‌است. خلاصه در این سال‌ های اخیر شاهد توسعه طراحی موتورهای کوچک دیزلی هستیم. حالا انواع موتور برق گازوئیلی تبدیل به مولدهایی قدرتمند و مطمئن شده ‌اند.

طراحی ساده، دوام زیاد، قابلیت تولید قدرت بالا و قیمت مناسب به ‌همراه مصرف سوختی ارزان از جمله ویژگی ‌هایی هستند که هر کسی را به سمت خرید موتور برق دیزلی هدایت می‌ کند. اما در این مسیر باید شناخت کافی از این ژنراتورهای کوچک داشته باشید. پس همراه ما باشید تا به تحلیل فنی مشخصات موتور برق دیزلی بپردازیم.

قاعده طراحی موتور برق دیزلی

قاعده طراحی تمامی موتور برق‌ ها یکسان است. در طراحی هر موتور برق از یک موتور در کنار یک آلترناتور استفاده‌ شده است. بسته به بزرگی موتور تا قابلیت آلترناتور می ‌توان انواع توان ‌های موتور برق را استخراج کرد. اما تفاوت اصلی موتور برق ‌ها در نوع موتور به ‌کار رفته در آنها می‌ باشد.

موتورها همگی احتراق داخلی هستند. لکن نوع سوخت آنها با توجه به سبک طراحی و مشخصات فنی کاملاً متفاوت است. موتور برق دیزلی یکی از سه تیپ متداول موتور برق است که غالبا در طراحی مدل ‌های پرتوان کارایی دارد. دو گونه دیگر از مدل ‌های موتور برق بنزینی و یا موتور برق گازی هستند.

موتور برق دیزلی با سوخت گازوئیل کار می ‌کند. گازوئیل سوخت متداولی است و خیلی ساده می ‌توانید این سوخت قدرتمند را از پمپ ‌بنزین‌ های سطح شهر تهیه کنید. در عین ‌حال گازوئیل سوخت ارزان ‌قیمتی است و این ویژگی از مزایای موتور برق گازوئیلی می ‌باشد. زیرا می ‌توانیم در تمام مدت عملکرد موتور برق برای تامین انرژی الکتریسیته از یک سوخت ارزان‌ قیمت استفاده کنیم.

ساختار طراحی موتورهای دیزلی کاملاً شبیه به موتورهای بنزینی است و در هر دو مدل از مجموعه سیلندر و پیستون استفاده شده ‌است. تفاوت در میزان تراکم سوخت و روش تغذیه محفظه احتراق می ‌باشد. در یک موتور دیزلی میزان تراکم سیلندر زیاد است و عملاً حجم سوخت و هوا در یک فضای بسیار کوچک متراکم می ‌شود. نوع سیستم جرقه زنی تا روش تأمین سوخت موتورهای دیزلی کاملاً متفاوت از موتورهای بنزینی است. این تفاوت ‌ها به ‌شرح زیر هستند.

◄   روش طراحی سیستم احتراق سوخت: در طراحی موتورهای دیزلی از شمع استفاده نشده ‌است. شمع یک قطعه ساده الکترونیکی است که وظیفه تولید جرقه برای تکمیل پروسه احتراق سوخت را بر عهده دارد. اما در طراحی موتورهای دیزلی از شمع استفاده نشده ‌است. زیرا تراکم بالای سیلندر باعث افزایش حرارت سنگین سوخت و هوا خواهد شد که باعث احتراق خودکار آن می ‌شود. به ‌این‌ ترتیب بدون استفاده از شمع و با تکیه ‌بر خاصیت خود انفجاری، تحت تراکم بالا کار می‌ کنند.

◄   روش تامین سوخت در محفظه احتراق: برای تکمیل پروسه احتراق باید مقدار اندکی از سوخت را با میزان حجم قابل ‌توجه از هوا مخلوط کنیم. سپس باید این ترکیب ترکیب سوخت و هوا را به داخل فضای سیلندر موتورهای احتراق داخلی بپاشیم. روش تامین سوخت در محفظه احتراق برای موتورهای دیزلی کاملاً متفاوت از موتورهای بنزینی می ‌باشد. موتورهای دیزلی متکی بر سیستم پمپ انژکتوری کار می ‌کنند. در سیستم پاشش سوخت انژکتوری حجم مشخصی از سوخت دیزل با جریان گسترده ‌ای از هوای پمپاژ شده مخلوط می ‌شود تا به شکل پودر شده در محفظه احتراق موتور تزریق شود.

جز تفاوت بنیادین در طراحی موتور، دیگر بخش ‌های فنی موتور برق دیزلی و مدل ‌های بنزینی کاملاً یکسان است. البته بسته به توان تولید شده، انبوه جزئیات در طراحی مولدها وجود دارد.

مکانیزم استارت در طراحی انواع موتور برق دیزلی

مکانیزم استارت از بخش‌ های مهم در طراحی هر نوع مولد جریان برق است. زیرا روش استارت خوردن موتور، ایده ‌های کاربردی موتور برق را مشخص می‌ کند. شاید برای مصارف خانگی و یا تامین نیازهای مسافرتی بتوانیم از سیستم استارت ‌های دستی استفاده کنیم. اما قطعا در تعریف برق اضطراری نیاز به ایده ‌های اتوماتیک داریم. انواع مکانیزم در استارت زنی انواع موتور برق دیزلی به ‌قرار زیر هستند.

1-    روش راه‌ اندازی دستی یا هندلی: ساده ‌ترین ایده برای آغاز به کار موتورهای احتراق داخلی می ‌باشد. در این ایده از یک فلکه برای گرداندن میل ‌لنگ موتور استفاده شده ‌است. فلکه تحت عملکرد سیم هندلی می ‌چرخد، سیم هندل در اختیار اپراتور قرار دارد. غالبا در طراحی موتور برق گازوئیلی کوچک از این روش استارت زنی استفاده می ‌شود. زیرا قدرت استارت هندلی محدود است و قابلیت گردش میل ‌لنگ موتورهای حجیم را ندارد. در عین ‌حال سیستم استارت هندلی ارزان ‌قیمت می ‌باشد. لذا قیمت موتور برق دیزلی های هندلی از نمونه ‌های استارت الکتریکی با ظرفیت یکسان کمتر است.

2-    روش راه ‌اندازی استارتی یا الکتریکی: در این روش از یک موتور الکتریکی کوچک برای گردش میل ‌لنگ استفاده شده ‌است. موتور تحت تأمین توان از جانب باطری قرار دارد. در این نوع استارت نیازی به تلاش سنگین در راه ‌اندازی موتور نیست. بلکه با فشردن دکمه استارت می ‌توانیم موتور برق دیزلی را راه ‌اندازی کنیم. قیمت موتور برق دیزلی با سیستم استارت الکتریکی از گونه‌ های استارت هندلی بالاتر است. اما مسیر راه ‌اندازی ساده ‌تری دارد و می‌ توان برای فعال کردن موتورهای حجیم و سنگین ‌وزن از چنین استارت‌ هایی استفاده کرد.

3-    روش راه ‌اندازی امر جنسی: این ‌گونه موتور برق دیزلی ها نمونه ‌های بهبود یافته از مدل ‌های استارت الکتریکی هستند. اما در بحث طراحی آنها از یک تابلوی ATS (تابلوی امر جنسی) استفاده شده ‌است. در بسیاری از موارد هدف ما برای تامین انواع موتور برق، پوشش نیازهای اضطراری است. برق اضطراری تعریف مشخصی دارد و در این تعریف باید از قابلیت استارت اتوماتیک برخوردار باشد.

با استفاده از تابلو ATS و روش استارت اتوماتیک می ‌توانیم فارغ از نیاز به حضور اپراتورها هر نوع موتور برق گازوئیلی را راه ‌اندازی کنیم. این سیستم اتوماتیک با قطع شدن جریان برق شهری فعال می‌ شود. چنین موتور برق هایی مناسب استفاده برای تکمیل سیستم‌ های برق اضطراری هستند. این موتور برق ‌ها از امکاناتی مانند تنظیم اتوماتیک سطح ولتاژ برخوردار هستند. قیمت موتور برق دیزل استارت اتوماتیک بالاتر از دیگر گونه ها می ‌باشد و غالبا در تهیه مدل ‌های پرتوان استفاده می ‌شود.

انواع موتور برق دیزل براساس برق تولید شده

وظیفه اول و آخر هر دستگاه موتور برق، تولید جریان الکتریسیته در سطوح ولتاژ استاندارد است. به ‌این ‌ترتیب انواع موتور برق باید قابلیت تولید جریان الکتریسیته در سطوح ولتاژ ۲۲۰ ولت تکفاز و یا ۳۸۰ ولت سه‌ فاز را داشته باشند. در این ‌میان نباید از امکان تامین برق جریان DC غافل باشیم. به ‌طور کلی از منظر برق تولید شده می‌ توانیم انواع موتور برق دیزل را در دو دسته موتور برق گازوئیلی تکفاز و موتور برق دیزل سه ‌فاز قرار دهیم.

v   موتور برق گازوئیلی تکفاز: برق جریان متناوب با سطح ولتاژ ۲۲۰ ولت AC، سطح جریان الکتریسیته استاندارد شهری است. کلیه تجهیزات خانگی، فروشگاهی، اداری و حتی جمع بزرگی از تجهیزات کارگاهی و باغبانی تحت حضور چنین ولتاژی کار می ‌کنند. موتور برق گازوئیلی تکفاز، قابلیت تولید جریان برق ۲۲۰ ولت تکفاز را دارد. البته این مولدها از سیستم ‌های کنترل ولتاژ برخوردار هستند تا بتوانند یک خط ولتاژ ۲۲۰ ولت عاری از هر گونه اعوجاج را تهیه نمایند. بسته به نوع طراحی تا میزان توان دهی در این موتور برق ها از ۱ الی ۳ دقیقه خروجی تکفاز استفاده می ‌شود. برق تکفاز، سطح توان کمی است. از این ‌رو عموم مدل ‌های کم ‌توان از موتور برق گازوئیلی کوچک، نمونه ‌های تکفاز هستند. این مدل ‌ها غالباً طراحی کم ‌حجم و وزن سبکی دارند تا قابلیت جابجایی آنها ساده باشد.

v   موتور برق گازوئیلی سه فاز: برق سه ‌فاز سطح ولتاژ صنعتی است. در این نوع جریان برق شاهد سه فاز با نام ‌های R، S، T و یک خط نول هستیم. فازها نسبت‌ به هم اختلاف ولتاژ ۳۸۰ ولتی دارند. هر کدام از فازها نسبت ‌به نول دارای اختلاف ولتاژ ۲۲۰ ولتی هستند. خط ولتاژ سه ‌فاز، سطح جریان تخصصی برای پوشش فضاهای صنعتی است. موتور برق دیزل سه فاز قابلیت تولید جریان برق با سطوح ولتاژ ۳۸۰ ولتی را دارد. از آنجا که مناسب راه ‌اندازی سیستم ‌های قدرتمند صنعتی است، غالبا در طراحی مولدهای سنگین ‌وزن و پرتوان از سیستم برق سه ‌فاز استفاده می ‌شود. البته کلیه موتور برق دیزل سه فازها در سمت خروجی خود از پریزهای تکفاز دارند.

v   سطح ولتاژ ۱۲ ولت جریان DC: جریان DCیک سبک تولید توان الکتریکی است که برای کار کردن تجهیزات خاصی طراحی شده ‌است. باتری خودروها و کلیه تجهیزات خودرویی، تحت ولتاژ DC کار می ‌کنند. در عین ‌حال انواع پمپ ‌های کفکش و شناور در آب نیز با چنین ولتاژی سر و کار دارند. در طراحی برخی از مدل ‌ها چه در انواع موتور برق گازوئیلی تکفاز و یا موتور برق دیزل سه فاز از قابلیت تولید جریان برق DC استفاده شده ‌است. این جریان برق در سطح ولتاژ استاندارد ۱۲ ولت حضور دارد و مناسب راه ‌اندازی کلیه تجهیزات برق DC می‌باشد.

راهکارها و کاهش صدا در موتور برق دیزلی

تولید صدا تقریباً بزرگترین چالش در طراحی و استفاده از انواع موتور برق دیزلی می‌ باشد. اصولاً موتورهای دیزلی به خاطر ضریب تراکم بالا از عملکردی با مقدار تولید صدای زیاد برخوردار هستند. این‌ موضوع را می ‌توانید در موتورهای دیزل خودروهای سنگین ‌وزن مشاهده کنید. اما در طراحی موتور برق ‌ها نمی‌ توانیم با حضور چنین سر و صداهای بلندی کنار بیاییم.

در این سال ‌های اخیر شاهد ایده ‌های مهندسی شده در طراحی موتور دیزلی های کوچک هستیم که میزان صدای تولید شده آنها را تا حد بسیار مناسبی کم کرده ‌است. البته همچنان موتورهای دیزل به نسبت از نمونه ‌های بنزینی میزان کارکرد با تولید صدای بالاتری دارند. یک موتور برق دیزلی معمولاً چیزی در حدود ۷۰ الی ۹۰ دسیبل صدا تولید می ‌کند. در حالیکه این مقدار چیزی مابین ۶۰ الی ۷۵ دسیبل برای موتورهای بنزینی است.

اگر قصد استفاده از موتور برق دیزلی در فضاهای خاصی مانند تامین برق اضطراری خانه ‌ها، اداره ‌جات، سازمان ‌ها، ایستگاه ‌ها و... را دارید، بهتر است زمینه‌ های کافی برای اجرای روش‌ های کاهش صدا را پیاده‌ سازی کنید. برای این کار دو روش پیشنهاد می ‌شود.

à  روش اول، استفاده از اتاقک مخصوص برای نگهداری از موتور برق گازوئیلی: در این روش غالباً به فضای زیادی نیاز دارید و باید بتوانید موتور برق را در فاصله حداقل ۷ متری از محل فعالیت خود در داخل یک اتاقک با دیواره های آجری قرار بدهید. به ‌این ‌ترتیب صدای تقریباً بلند در حین کار موتور برق دیزلی جذب جداره ‌های آجری شده و در فضای خارج از اتاقک هیچ صدای بلندی حضور ندارد. در اجرای این اتاقک باید از یک سیستم تهویه مناسب استفاده کنید. این سیستم تهویه باید بتواند هوای تازه را به ‌خوبی جایگزین هوای آلوده ‌شده اتاقک بکند. در غیر این صورت موتور با حالت خفگی کار می‌ کند که قطعا باعث فشار و خاموشی موتور دیزلی خواهد شد. اجرای این اتاقک‌ ها سخت، گران و گاهاً غیرممکن است. زیرا فضای زیادی لازم دارد که عموماً در سطح ساختمان‌ های خانگی و اداری چنین فضاهای بازی وجود ندارد.

à  روش دوم، استفاده از کانوپی: کانوپی یک نوع محفظه عایق ‌بندی شده با قابلیت جذب صدا می ‌باشد. کانوپی ها با توجه به ابعاد و شکل و فرم شاسی موتور برق ‌ها طراحی می ‌شوند. وقتی از کانوپی استفاده می ‌کنید، حجم موتور برق شما تنها تنها مقدار اندکی افزایش پیدا می ‌کند که قطعا در محل استقرار موتور برق دیزلی با مشکل مواجه نخواهید شد. کانوپی با توجه به نوع ساختمان شاسی موتور برق ها طراحی شده‌ است. به ‌این ‌ترتیب نسبت به اتاقک ‌ها کم ‌حجم ‌تر هستند. اجرای آنها ارزان ‌قیمت است و با یک خرید ساده در اختیار شما قرار می‌ گیرند. مقاوم هستند و قابلیت جذب حداکثری صدا را دارند. لذا بهترین موتور برق دیزلی برای استفاده ‌های شهری و خدماتی، نصب مدل‌ های کانوپی دار می ‌باشد.

زمینه ‌های کاربردی موتور برق دیزلی

انواع موتور برق دیزلی از مدل ‌های محبوب و بسیار کاربردی هستند که در سطح تامین نیازهای سبک خانگی تا مصارف رده ‌بالای صنعتی می‌ توان از آنها استفاده کرد. کاربرد موتور برق بستگی به میزان قابلیت تولید توان الکتریکی آن در کنار نوع جریانی که تولید می ‌کند، دارد. با این مقدمه زمینه ‌های کاربردی انواع موتور برق دیزلی را می ‌توانیم در موارد زیر دسته ‌بندی کنیم.

• نیازهای مسافرتی و سیار: اصولاً برای تامین برق مسافرتی و یا فعالیت ‌های سیار نیاز به مولدهای کوچک با قابلیت حمل ‌و نقل ساده داریم. این موتور برق ‌ها عموماً کم ‌توان هستند و چیزی در حدود یک کیلووات انرژی الکتریسیته تولید می ‌کنند. سبک بودن، کوچک بودن و طراحی با شرایط حمل ‌و نقل ساده ویژگی برجسته چنین مولدهایی است. اگر چه ماهیت موتورهای دیزلی در تامین قدرت بسیار بالا است؛ اما طراحان کاربلد در برندهای صاحب سبک توانسته ‌اند موتورهای دیزلی کوچک و کم‌ حجمی را طراحی کنند. در حال ‌حاضر برخی از برندها نمونه موتور برق دیزلی هایی مسافرتی با ظرفیت حداکثر توان دهی یک کیلوواتی عرضه می ‌کنند.
• نیازهای مسکونی: راه ‌اندازی برق منازل از مهمترین اهداف در طراحی انواع موتور برق ها است. در این حالت قصد داریم تا با نصب یک موتور برق مناسب، تجهیزات متعارف یک خانه ساده را به‌ طور کامل راه ‌اندازی کنیم. برای اینکار به یک خط برق تکفاز با حداقل ۳ کیلووات توان دهی نیاز داریم. انواع توان ‌های موتور برق گازوئیلی در محدوده ۲ الی ۵ کیلووات تکفاز طراحی ‌شده است. تمامی این مدل ‌ها بهترین موتور برق دیزلی های خانگی هستند. البته در نیازهای مسکونی عملکرد آرام و کم ‌صدا را فراموش نکنید. قطعا بهترین موتور برق دیزلی خانگی، ساکت ‌ترین آنها است.
• راه ‌اندازی برق چندین واحد مسکونی: موتور برق دیزل ‌ها قدرتمند هستند و با این قدرت، بهتر از مدل ‌های بنزینی قابلیت تامین برق نیازهای عمده خانگی مانند مجتمع‌ های مسکونی را دارند. البته توصیه شده ‌است که برای برق مجتمع ‌های مسکونی از موتور برق دیزل سه‌ فاز استفاده کنید. برق اضطراری واحدها را به شکلی تنظیم کنید که در هر فاز مقدار باری یکسان قرار داشته باشد.
• نیازهای فروشگاهی، اداری و خدماتی: یک موتور برق دیزل تکفاز با توان مناسب به ‌راحتی می‌ تواند در سطح فضاهای فروشگاهی، اداری و یا خدماتی حاضر باشد. البته توصیه شده ‌است که در این فضاها حتما از مدل ‌های کانوپی دار استفاده کنید. در عین ‌حال موتور برق دیزل انتخاب ‌شده باید حداقل ۵ کیلووات توان داشته باشد. میزان مصرف موتور برق دیزل متعادل باشد تا میزان تولید آلایندگی آن چندان زیاد نشود. در صورت نصب موتور برق دیزل در محیط‌ های فروشگاهی و اداری باید از تهویه مناسبی استفاده کنید تا هم هوای تازه در اختیار موتور دیزلی باشد و هم آلایندگی تولید شده موتور به سمت هوای خارج هدایت شود.
• نیازهای باغبانی و کشاورزی: در سطح فعالیت ‌های باغبانی و کشاورزی سطح گسترده ‌ای از انواع تجهیزات و ابزارهای موتور برق حضور دارند. موتور پمپ ‌ها نمونه ‌های متداولی هستند. یک موتور برق دیزلی باید قابلیت تامین برق موتور پمپ ‌های متداول باغبانی را داشته باشد. موتور برق گازوئیلی جهت باغ اصولاً در مدل ‌های ۴ کیلووات به بالاتر است. در عین ‌حال موتور برق گازوئیلی جهت باغ باید از شاسی چرخ ‌دار داشته باشد تا بتوانیم آن را به ‌سادگی در سطح باغ جابجا کنیم.

• نیازهای صنعتی کارگاهی: قطعا راه ‌اندازی ماشین ‌آلات صنعتی مهمترین زمینه ‌های کاربردی انواع موتور برق دیزلی می‌ باشد. مشخصات موتور برق دیزلی های صنعتی عموماً در مدل ‌های توان بالا با قابلیت تولید جریان الکتریکی در مقدار توان ۶ کیلووات به بالاتر است. البته توصیه می ‌شود که از موتور برق دیزلی سه ‌فاز برای مصارف صنعتی و کارگاهی خریداری کنید. زیرا در سطح فعالیت‌ های کارگاهی و صنعتی همیشه با انبوه تجهیزات سه ‌فاز مواجه خواهید شد.
• تامین برق فعالیت‌ های جوشکاری: جوشکاری یک جریان دائمی در انبوه کارگاه ‌های ساختمان ‌سازی و صنعتی است. ترانس ‌های ویژه جوشکاری این قابلیت را دارند که برق ولتاژ شهری را تبدیل به یک جریان بسیار بالا نمایند. البته توصیه شده ‌است که برای جوشکاری ‌های طولانی ‌مدت از مولد برق مستقل استفاده شود. قطعا یکموتور برق دیزلی در تأمین توان حداکثری ترانس ‌های جوشکاری مناسب ‌ترین انتخاب است. البته برخی مدل‌ های دیزلی به شکل موتور برق جوش طراحی می ‌شوند که در آنها از یک آلترناتور تولید جریان بالای مستقل استفاده‌ شده است.
• تکمیل سیستم‌ های برق اضطراری: نهادهای اداری، مراکز درمانی، واحدهای امنیتی، دیتا سنترها و... از مکان‌ هایی هستند که به حضور موتور برق اضطراری نیاز دارند. به هیچ حالت نباید برق این مکان ‌ها قطع شود. قطعا در صورت قطع برق شهری می‌ توانیم موتور برق دیزل مناسب و نصب ‌شده در مکان را راه‌ اندازی کرد. اما باید این راه‌ اندازی به شکل برق اضطراری و به‌ صورت کاملاً اتوماتیک باشد. برای این منظور از تابلو برق امر جنسی استفاده می ‌شود که در صورت قطع برق، قابلیت راه ‌اندازی سریع و اتوماتیک موتور برق دیزلی را دارد.
• استفاده در فضاهای سیار: حجم بسیار گسترده ‌ای از مکان‌ های سیار را می ‌توان معرفی کرد که نیاز به یک موتور برق سیار قدرتمند دارند. مانند کشتی‌ ها و لنج ‌ها، واحدهای امداد عملیات، مانور بحران در تخلیه سیلاب ‌ها و... که در همگی این موارد هیچ مکان مستقر شده خاصی تعریف ‌نشده است. اصولاً موتور برق ‌های سیار نمونه ‌های کم توانی هستند. اما وقتی قابلیت استفاده از موتور برق دیزلی را دارید، می ‌توانید با نمونه ‌های سیار بسیار قدرتمند همراه شوید.
• موتور برق دیزلی مناسب کفکش ها: انواع پمپ‌ های کفکش و یا نمونه‌ های شناور دائماً در تماس با آب هستند. لذا جدا از بحث طراحی عایق ‌بندی شده، باید با استفاده از سطح ولتاژ ۱۲ ولت جریان DC کار کنند. موتور برق دیزل مناسب کفکش و نمونه ‌های مشابه قابلیت تامین برق ۱۲ ولت جریان DC را دارد. این برق DC می ‌تواند کلیه تجهیزات خودرویی را روشن کند و در صورت نیاز می ‌تواند باطری خودرو را با این سطح ولتاژ شارژ نماید. اگر موتور برق دیزل شما دارای خطوط ولتاژ ۱۲ ولت جریان DC باشد، قطعا قدرت مانور بسیار بالایی دارد.

اجزای تشکیل‌ دهنده موتور برق دیزلی

موتور برق‌های دیزلی را در اندازه ‌های گوناگون با قابلیت تولید جریان برق تکفاز و یا سه ‌فاز در توان دهی های گوناگون طراحی می ‌کنند. قطعا در همگی آنها تولید توان الکتریکی از طریق موتورهای دیزلی انجام می ‌شود. یک موتور دیزلی از بخش ‌های فنی متعددی تشکیل ‌شده است که به‌ قرار زیر هستند.

1-    موتور احتراقی: موتور اصلی ‌ترین بخش در طراحی هر ژنراتور کوچک است. در این ‌باره از موتورهای دیزلی استفاده ‌شده است. در طراحی موتور برق گازوئیلی کوچک از موتورهای تک‌ سیلندر استفاده می‌ شود و برای طراحی مدل‌ های بزرگتر، حضور یک موتور دو سیلندر کفایت می ‌کند. هر اندازه ظرفیت موتور بیشتر باشد، قابلیت تولید برق با سطح توان دهی بالاتری دارد. موتورهای دیزلی فاقد سیستم جرقه زنی هستند. این موتور‌ها شمع ندارند و با تراکم حداکثری پیستون در داخل فضای سیلندر از قابلیت انفجار خودکار سوخت استفاده می ‌کنند. عدم تعریف سیستم جرقه زنی، طراحی موتورهای دیزلی را بسیار ساده کرده ‌است. تا جاییکه شرایط تعمیرات و نگهداری آن به ‌مراتب ساده‌ تر از موتورهای بنزینی است.

2-    مولد جریان برق (آلترناتور): آلترناتور یک سیم ‌پیچ متحرک با قابلیت تولید جریان برق می ‌باشد. این سیم ‌پیچ تحت تاثیر قدرت موتور در حال ‌چرخش است و در این چرخیدن سرعت بالا، تحت تاثیر میدان مغناطیسی اطراف خود، نیروی برق تولید می ‌کند. معمولاً آلترناتور تعریف ‌شده در انواع موتور برق ها از نمونه‌ های دو پل هستند که تحت سرعت 3000 دور بر دقیقه می ‌چرخند.

3-    سیستم تنظیم ولتاژ AVR: برق تولید شده آلترناتور یک جریان الکتریکی خام است که سطح ولتاژ غیراستانداردی دارد. در ادامه طراحی آلترناتور، از سیستم ‌های تنظیم ولتاژ AVR نصب می‌ کنند. این سیستم وظیفه دارد تا برق خام تولید شده آلترناتور را تبدیل به یک جریان برق با ولتاژ استاندارد ۲۲۰ ولت شهری و یا ۳۸۰ولت صنعتی نماید. سیستم تنظیم ولتاژ مانع از اعوجاج سطح ولتاژ خروجی موتور برق خواهد شد. لذا در صورت هر گونه به ‌هم خوردن تعادل بار و یا اضافه شدن ناگهانی بار و شاید حذف سریع بار، سیستم موتور برق غافلگیر نمی‌ شود. زیرا AVR می ‌تواند شرایط ولتاژ را با وجود تمام تنش ‌های احتمالی در یک مقدار ثابت با کمترین اعوجاج قرار دهد.

4-    شاسی: چارچوب فلزی است که تمام بخش ‌های فنی موتور برق دیزلی در داخل آن قرار می ‌گیرد. این چارچوب باید از اتصالاتی محکم، ضد زنگ و لرزش گیر داشته باشد. برای طراحی مدل ‌های سایلنت از شاسی ‌های کانوپی دار استفاده می‌ شود.

5-    باک سوخت: محل نگهداری سوخت گازوئیلی است و حجم آن به شکلی تنظیم شده ‌است تا سوخت کافی برای فعالیت حداقل ۱۰ ساعت کارکرد با ظرفیت ۵۰ درصد موتور برق دیزلی را داشته باشد. باک از جنس فلز ضد زنگ با اتصالات جوش خودرویی بسیار مستحکمی است.

6-    مخزن روغن: برای روانکاری بخش ‌های متحرک موتور از روغن ‌های مخصوص 10W40 و یا 20W50 استفاده می ‌شود. این روغن در داخل مخزن روغن مخصوص جمع ‌آوری خواهد شد.

7-    سیستم استارت: در مدل ‌های ساده از انواع استارت ‌های هندلی استفاده شده‌ است. این استارت ها مجهز به یک قرقره برای جمع کردن سیم هندل می ‌باشند. برای طراحی مدل‌ هایی که استارت برقی دارند، از یک موتور DC کوچک در کنار باتری استفاده ‌شده است. در طراحی نمونه ‌های استارت اتوماتیک نیز از یک تابلوی راه ‌اندازی اضطراری ATS نصب خواهد شد. نوع سیستم استارت تاثیر مستقیم بر قیمت موتور برق دیزلی دارد. طبیعتا در لیست قیمت موتور برق گازوئیلی، مدل ‌ها با روش استارت اتوماتیک جایگاه بالاتری دارند.

8-    چرخ: در طراحی شاسی برخی از مدل ‌های توان بالا از چرخ استفاده شده ‌است. مدل‌ های سبکتر دارای ۲ عدد چرخ هستند و مدل ‌های بزرگتر دارای ۴ عدد چرخ می ‌باشند. مولدها با شاسی ‌های چرخ‌ دار از بهترین موتور برق دیزلی های سیار می ‌باشند.

9-    انواع نمایشگر: در حین کار با هر موتور برق، نیاز به اطلاعات از شرایط کارکرد دستگاه داریم. برای این منظور انواع نمایشگرها برای درج انواع اطلاعات از قبیل سطح ولتاژ، مدت ‌زمان کارکرد، مقدار جریان و... تعریف شده ‌اند.

10-   پریزهای خروجی: مدل ‌های موتور برق گازوئیلی تکفاز تنها از یک یا چند عدد پریز بارانی ۲۲۰ ولت استاندارد شهری دارند. اما در مدل‌ های موتور برق دیزل سه ‌فاز، علاوه ‌بر پریزهای تکفاز، یک یا دو عدد پریز سه‌ فاز نصب ‌شده است.

11-   گیج روغن: حضور روغن در داخل مخزن روغن الزامی است. در غیر این ‌صورت موتور دیزلی نمی ‌تواند کارکردی روان داشته باشد. برای اطلاع از مقدار روغن، یک عدد گیج روغن تعریف‌ شده است. در عین ‌حال دقت کنید که پس ‌از طی شدن ساعت کار تعریف ‌شده باید روغن ‌موتورهای دیزلی را تعویض کنید.

مزایای موتور برق گازوئیلی

موتور برق ‌های دیزلی از نمونه ‌های محبوب بازار هستند و جمع بسیاری از مصرف ‌کنندگان خانگی تا صنعتی علاقه به تهیه یک مدل توانمند و مطمئن از آن را دارند. این موتور برق ‌ها قابلیت ‌های گسترده و مزایای قابل ‌توجهی دارند که در ادامه به برخی از مزایای استفاده از انواع موتور برق دیزلی می‌ پردازیم.

• مقاومت و استحکام بالایی دارند: قاعده کارکرد موتورهای دیزلی در تراکم حداکثری و انفجار خود به خودی است. برای رسیدن به این تراکم باید موتور را با یک بدنه بسیار مقاوم طراحی کرد. در طراحی بدنه موتورهای دیزلی از چدن استفاده می ‌شود که بسیار مقاوم ‌تر از بدنه موتورهای بنزینی است. طول عمر زیاد از مهمترین مزایای موتور برق گازوئیلی می ‌باشد.
• موتور برق ‌های دیزلی کم‌ مصرف هستند: ساختار طراحی موتور با تراکم بالا باعث شده که در هر سیکل حرکت پیستون مقدار سوخت کمی تزریق بشود. به ‌این ‌ترتیب در درازمدت مصرف موتور برق دیزلی کمتر از مدل‌ های بنزینی است.
• استفاده از سوخت ارزان گازوئیل: گازوئیل، سوخت ارزانی است و به ‌راحتی می‌ توانید آن را در هر پمپ بنزینی پیدا کنید. گازوئیل سوخت مخصوص موتورهای سنگین است و به ‌سادگی با قیمت مناسب در اختیار شما قرار می ‌گیرد. اگر قصد شما از تهیه موتور برق، کارکرد طولانی ‌مدت باشد، بهتر است در همین قدم اول فکر تامین سوخت ارزان را کرده باشید و از یک مدل موتور برق دیزلی تهیه کنید.
• تولید آلایندگی ‌های سمی کمتر: میزان تولید آلایندگی موتورهای دیزلی بیشتر از موتورهای بنزینی است. اما تقریباً تمام گاز حاصل از احتراق گازوئیل تبدیل به دی ‌اکسید کربن می ‌شود. دی ‌اکسید کربن یک گاز گلخانه ‌ای مسموم ‌کننده نیست. اما در عملکرد موتورهای بنزینی بخش قابل ‌توجهی از احتراق سوخت تبدیل به گاز خطرناک و مسموم‌ کننده منواکسید کربن خواهد شد. لذا نصب و کار کردن با موتور برق دیزلی در فضاهای سرپوشیده به ‌مراتب امن ‌تر از کار کردن با نمونه ‌های بنزینی است.
• حساسیت درجه اشتعال سوخت گازوئیل بالا است: گازوئیل در دمای بالاتر از ۸۰  درجه سانتیگراد تبخیر می ‌شود. در حالیکه بنزین در محیط با دمای بالاتر از ۲۰ درجه سانتیگراد کاملاً بخار شده ‌است. به ‌این ‌ترتیب اگر بنزین را در فضای اتاق رها کنیم، خیلی زود تبدیل به یک گاز با قابلیت انفجاری شدید می ‌شود. در حالیکه گازوئیل بدون تغییر به حالت مایع باقی می‌ ماند. لذا شرایط نگهداری از گازوئیل شرایطی امن ‌تر می ‌باشد. به ‌این ‌ترتیب می‌ توانیم موتور برق دیزلی را مدل امن ‌تر و مطمئن ‌تری به نسبت از مدل‌ های بنزینی معرفی کنیم.
• موتورهای دیزلی تحت راندمان کاری مناسبی کار می‌ کنند: راندمان بالا از مهمترین مزایای موتور برق گازوئیلی است. این موتورها می‌ توانند بخش بزرگی از انرژی گرمایی تولید شده گازوئیل را تبدیل به یک خط خروجی برق نمایند.

معایب موتور برق دیزلی

موتور برق ‌های دیزلی در کنار تمام جنبه ‌های مثبتی که دارند و قابلیت ‌های فنی رده ‌بالایی که نشان داده ‌اند، محدودیت ‌ها و معایبی نیز همراه آنها می ‌باشد که به ‌قرار زیر هستند.

o      در صورت خراب شدن، هزینه تعمیرات آنها بالا است: موتور برق ‌های دیزلی به مولدهایی با دوام مشهور هستند که خیلی سخت خراب می‌ شوند. اما اگر خراب بشوند، مسیر تعمیرات آنها سخت و هزینه تأمین قطعات یدکی زیاد است.

o      موتور برق ‌های دیزلی پر سر و صدا هستند: میزان صدای کارکرد یک موتور برق دیزلی خیلی بیشتر از یک موتور بنزینی می ‌باشد. اگر چه در سال‌ های اخیر، توسعه قابل ‌توجه در بهبود طراحی انواع موتورهای دیزلی صورت گرفته ‌است؛ اما با این ‌وجود هنوز این موتورها میزان سر و صدای بالایی دارند. قطعا صدای زیاد از معایب موتور برق دیزلی است که گاهاً مانع از کاربرد آن در فضاهای خاص می ‌شود.

o      در حین کار، میزان لرزش آنها زیاد است: تراکم حداکثری برای احتراق خودکار اگر چه قدرت زیادی تولید می ‌کند؛ اما در نهایت به لرزش عمیق و گاهاً غیرقابل‌ کنترل می‌ انجامد. این لرزش در طول شاسی موتور برق دیزلی پخش می شود و قطعا باعث نصب و کارکرد نامناسب می‌ شود.

نکته‌ هایی برای انتخاب موتور برق دیزلی مناسب

همه موتور برق ‌های دیزلی متکی بر مصرف سوخت گازوئیل کار می ‌کنند. همه این موتور برق ‌ها قابلیت گسترده ‌ای در تأمین توان با راندمان کاری بالایی دارند. اما همه موتور برق دیزلی ها مناسب ما و هدف ما نیستند. انواع توان ‌های موتور برق گازوئیلی تعریف ‌شده است. هر مولد گازوئیلی امکانات ویژه‌ ای دارد و می ‌تواند سطوح ولتاژ تکفاز و یا سه ‌فاز را تولید کند. اما وقتی مفید هستند که دقیقاً با نیازهای ما همخوانی داشته باشند. در ادامه به چند نکته ساده اما کلیدی برای انتخاب موتور برق دیزلی مناسب اشاره می‌ کنیم.

1-    موتور برق را برای چه کاری می ‌خواهید: کاربرد موتور برق، نوع و قدرت آن را مشخص می‌ کند. اگر قصد تامین برق در شرایط سیار دارید، طبعا باید از یک موتور برق گازوئیلی کوچک تهیه کنید. اما اگر به‌ دنبال تامین برق در فضاهای کارگاهی هستید، قطعا نیاز به یک مولد قدرتمند خواهید داشت. به ‌همین‌ ترتیب برای فضاهای اداری، خدمات درمانی، مدیریت بحران و... نیاز به موتور برق ‌های مناسب با طراحی تخصصی دارید.

2-    می‌ خواهید موتور برق را برای چه مدت روشن نگه دارید: اگر قصد شما از خرید موتور برق دیزلی، پوشش نیازهای اضطراری باشد، قطعا مولد دیزلی شما کارکردی محدود و هرازگاهی دارد. اما اگر قصد تامین برق خانه و یا محیط کارگاه را دارید، پس لازم است تا موتور برق خریداری ‌شده برای مدت طولانی کار کند. قطعا نوع کارکرد در انتخاب یک موتور برق دیزلی مناسب تاثیرگذار است. محصول برخی از برندها تنها قابلیت کارکردی هرازگاهی دارند. اما برای کار دائمی باید به نمونه ‌های برتر بازار فکر کنید.

3-    از شرایط بار بر روی موتور برق دیزلی اطلاع کامل دارید: مثلاً آیا می‌ توانید یک‌ بار ثابت و دائمی را پیش ‌بینی کنید؟ حالتی شبیه به تأمین برق یک دستگاه که در آن بار ثابتی از موتور برق کشیده می ‌شود. اما در تأمین برق یک مجتمع مسکونی قطعا نمی ‌توانید شرایط بار یکنواخت را پیش ‌بینی کنید. در این حالت باید موتور برق دیزلی شما مجهز به سیستم کنترل اتوماتیک ولتاژ AVR باشد تا در مقابل تغییرات شدید بار، سطح ولتاژ خروجی سیستم در محدوده ثابت و استانداردی قرار بگیرد.

4-    از حداکثر توان مصرف‌ کنندگان اطلاع داشته باشید: قطعا هدف شما از خرید موتور برق دیزلی در راه ‌اندازی یک یا چند دستگاه است. آیا از توان مصرفی این دستگاه ‌ها اطلاع دارید؟ برای اینکار باید توان مصرفی تجهیزات را با هم جمع کنید و در نهایت با اعمال ضریب همزمانی، مقدار توان مورد نیاز را به دست بیاورید. موتور برق گازوئیلی خریداری ‌شده باید اندکی بالاتر از این توان محاسبه ‌شده باشد.

5-    محل قرارگیری موتور برق دیزلی را بررسی کنید: اگر موتور برق را برای فعالیت ‌های سیار می ‌خواهید، بهتر است یک فضای امن و تعریف ‌شده برای حمل ‌و نقل مناسب موتور برق دیزلی فراهم کرده باشید. در صورت نصب ثابت باید به جزئیاتی مانند حضور سیستم تهویه در محل تا میزان صدای تولید شده مجاز بپردازید. گاهی لازم است تا از کانوپی برای حذف صدا استفاده کنید.

6-    با توجه به شرایط، نوع سیستم استارت موتور را انتخاب کنید: از یک تأمین برق خانگی تا فعال نگه ‌داشتن تجهیزات حساس بیمارستان ‌ها می ‌توانید از انواع موتور برق دیزلی استفاده کنید. اما قطعا شرایط استارت زنی در این فضاهای کاربردی کاملاً متفاوت است. گاهی یک موتور استارت هندلی نیاز شما را مرتفع می ‌کند و گاهی باید به فکر استفاده از موتور برق دیزلی های استارت اتوماتیک باشید.

انواع برندهای موتور برق دیزلی

کمپانی ‌های متعددی در سراسر جهان به طراحی تا تولید انواع موتور برق دیزلی مشغول هستند. برخی از این برندها توانسته ‌اند کلاس کاری سطح بالایی را برای این دسته از ژنراتورهای کوچک طراحی کنند. برخی از انواع برندهای موتور برق دیزلی به‌ قرار زیر می‌ باشند.

-        سری موتور برق ‌های هوندا المکس

-        موتور برق دیزلی هیوندای

-        موتور برق دیزلی جنرال پاور

-        سری موتور برق دیزلی ‌ایزی پاور

-        موتور برق دیزلی چانگفا

-        موتور برق دیزلی کاما

-        موتور برق دیزلی کوپ

اگر بخواهیم انواع برندهای موتور برق دیزلی را لیست کنیم، قطعا جمع بسیار بزرگی را باید معرفی نماییم. طبعا هر کمپانی با زیر نظر داشتن شرایطی خاص برای پوشش نیازهایی تعریف‌ شده، مدل ‌های خود را طراحی کرده ‌است. لذا اگر قصد خرید یک موتور برق دیزلی دارید، توصیه می ‌شود که با در نظر داشتن سطح توان مورد نیاز، انواع مدل ‌های مطرح از برندهای شناخته‌ شده بازار را بررسی کنید.

سخن پایانی در بررسی موتور برق دیزلی

قدرت ویژگی تاثیرگذار در طراحی هر ماشین است. قدرت فاکتوری است که دست شما را در انجام سخت ترین فعالیت ها تنها نمی گذارد. ماشین قدرتمند یک ماشین کار راه انداز است و قطعا بهترین ماشین قدرتمند یک موتور دیزلی است. موتورهای دیزلی به قدرت در حجم کم موتور مشهور هستند. اگر بخواهیم آنها را جایگزین موتورهای بنزینی کنیم، قطعا با چالش های جدی مواجه هستیم. اما موتور دیزلی طراحی شده است تا قدرتی حداکثری را در حجم و کیفیت ساختی برتر تحویل ما داده باشد. هر تجهیز تحت طراحی موتورهای دیزلی کلاس کاری برتری دارد و قطعا موتور برق دیزلی از این مقوله مستثنی نمی باشد.

اگر به دنبال یک موتور برق مطمئن، مقاوم، با قابلیت کارکرد طولانی مدت هستید و در عین حال قدرت برای شما یک معیار جدی است، خرید موتور برق دیزلی را جدی بگیرید. این موتور برق ها می توانند در سخت ترین شرایط کار کنند. یک موتور دیزلی در هوای یخبندان همچنان عالی کار می کند و در گرم ترین شرایط آب  و هوایی نیز وضعیت متعادلی دارد. از طرفی سطح غلظت فشار هوا تاثیر محسوسی در عملکرد موتورهای دیزلی ندارد. به این ترتیب یک موتور برق دیزلی همراه خوش نفسی در سخترین شرایط آب و هوایی است و قطعا در مکان هایی دور افتاده کمک حال شما است.

از طرفی نباید موضوعاتی مانند هزینه تعمیرات و یا شرایط نگهداری و کارکرد دستگاه را فراموش کنید. موتور برق خوب باید شرایط تعمیرات و نگهداری مناسبی هم داشته باشد. مانند موتور برق دیزلی که از یک سوخت ارزان قیمت استفاده می کند. این مدل ها حتی می توانند با سوخت های بسیار ارزان مازوت هم کار کنند. در عین حال بسیار مقاوم و سخت جان می باشند. شاید هنگام خراب شدن میزان هزینه تعمیرات آنها بالاتر از موتورهای بنزینی باشد؛ اما یک موتور دیزلی جان سخت تر است و وقتی دیرتر خراب می شود، لاجرم هزینه تعمیرات آن نیز کاهش پیدا می کند.

با تمام این تفاصیل موتور برق های دیزلی به نسبت از موتور برق های بنزینی کمتر استفاده می شوند. قطعا دلیل ساده آن در متداول تر بودن سوخت بنزین به نسبت از سوخت گازوئیل است. گازوئیل اگر چه سوخت ارزانی است؛ اما به سادگی بنزین در دسترس عموم قرار ندارد. قیمت موتور برق دیزل همواره بالاتر از نمونه های بنزینی هم رده خود است و قطعا این شرایط در میزان محبوبیت مدل های دیزلی تاثیرگذار است. با این وجود اهل فن می دانند که چرا باید از میان مدل های متنوع یک موتور برق دیزلی مناسب و خوش نفس را تهیه کنند.

توصیه می شود که موتور برق دیزلی را از یک برند دیزل ساز تهیه کنید. برندی که توانایی طراحی موتورهای دیزلی داشته باشد، قطعا موتور برق گازوئیلی مناسبی نیز طراحی کرده است. در این میان مشخصات فنی موتور برق دیزل اهمیت بالایی دارد. موتور برق باید قابلیت تامین توان مورد نیاز ما را داشته باشد. اصولا موتور برق های دیزلی پر سر و صدا هستند. لذا چندان مناسب استفاده در مکان های حساس به صدا نیستند. در عین حال اگر از آنها در مکان های مسقف مانند زیرزمین خانگی و اداری استفاده می کنید، شرایط مناسب تهویه را جدی گیرید. زیرا موتور برق دیزلی میزان آلودگی تقریبا زیادی دارد که قطعا در محیط بسته چالش برانگیز است.