آموزش هرس کردن درختان میوه

منظور از هرس زمستانه چیست؟

هرس به معنای حذف اندام‌های گیاه می باشد تا به رشد، باروری و سلامت آن کمک بیشتری کند. هرس زمستانه زمان خفتگی یا خواب زمستانه صورت می گیرد و به آن هرس سیاه نیز گفته می شود. مهم‌ترین قسمت گیاه که در این فصل هرس می‌شود، شاخه می باشد. در بین اعضای گوناگون گیاه، شاخه‌ها نقش بسیار مهمی را در مقاومت گیاه در برابر فشارهای بیرونی مثل باد، یخبندان و همچنین وزن میوه‌ها بر عهده ‌دارند. تعداد و زاویه شاخه‌ها در این بخش مهم‌ترین‌ می باشند. هنگامی که می‌خواهید هرس را خودتان انجام دهید باید به نکات مهمی دقت کنید و شاخه‌های گیاه را به مقدار لازم و بااحتیاط کافی قطع نمایید.

قطع نمودن شاخه‌ها را هرگز فراموش نکنید

درختان و درختچه ها بدون هرس شدن شاخه‌های متراکمی دارند و از لحاظ زیبایی و میوه‌دهی مطلوب نیستند. شاخه‌ها مزاحم رشد هم بوده و در هم پیچ می‌خورند. همچنین هنگامی که شاخه‌ها متراکم باشند، نور به قسمت‌های میانی نمی‌رسد و شاخه‌های وسطی خشک می‌شوند و از بین می‌روند. گل و میوه تنها در قسمت بیرونی تاج گیاه تولید می‌شود و میزان محصول کم می‌شود. برای پیشگیری از این اتفاق باید گیاه را هرس نمایید.

آشنایی با هرس سیاه برای خواب زمستانه

هرس سیاه مربوط به زمانی از سال می باشد که گیاه بدون برگ بوده و در خواب به سر می برد. این هرس همیشه بیشتر انجام می‌شود؛ زیرا نبود پوشش گیاه موجب می‌شود به آسانی بتوان شاخه های اضافی را دید و آنها را حذف نمود. همچنین چون گیاه در این زمان فعالیت زیستی بسیاری ندارد، آسیب چندانی با هرس به آن وارد نمی‌شود. یکی از کارایی های هرس زمستانه، شکل دهی نهال های جوان و تازه کاشته شده می باشد. با این هرس شاخه های اصلی درخت یا درختچه را می توان تعیین کرده و گیاه را به سمتی هدایت نمایید که فرم مورد نظر را بگیرد.

آشنایی با هرس زمستانه برای قوت بیشتر درختان

در آموزش هرس درختان باید این نکته را بگوییم که، هرس زمستانه درختان موجب می‌شود شاخه‌های تولیدشده در سال آینده تقویت شوند. اگر هرس در فصل سرد صورت نگیرد یا میزان آن سبک باشد، تعداد شاخه‌هایی که با رشد جدید ظاهر می‌شوند، پایین تر هستند. درختی که هرس سنگین می‌شود تعداد جوانه‌های کمتری برای رشد شاخه‌هایش در فصل بعد دارد؛ پس در نتیجه مواد غذایی ذخیره ‌شده به شاخه‌ها و جوانه‌های کمتری می‌رسد و در نهایت شاخه‌های جدید رشد بیشتری می‌کنند، طویل‌تر می‌شوند و برگ‌های سبزتر و بزرگ‌تری نیز می‌آورند. این نکته را فراموش نکنید که هرس شدید زمستانه باردهی گیاه را به تعویق می‌اندازد.

شاخه‌های گیاه به ۲نوع بارور و نابارور تقسیم می‌شوند. شاخه‌های نابارور شامل پاجوش، نرک و شاخه‌های بدون گل و میوه می باشند و شاخه‌های بارور دارای گل و میوه. در هرس شاخه‌های نابارور طبق موقعیت آنها را می‌توان در فصل استراحت با سرزنی یا شاخه‌برداری هرس کرد ولی هرس شاخه‌های بارور بستگی به سن آنها دارد و باید در زمستان سالی که میوه داده‌اند، هرس شوند.

قوانین اصلی هرس در زمستان

اگر می‌خواهید یک شاخه کامل را حذف نمایید، باید از پایین‌ترین قسمت آن را برش دهید تا قسمتی از آن شاخه روی تنه باقی نماند. در این صورت بافت زخم‌خورده سریع ترمیم شده و بیماری به آن نفوذ نمی‌کند. اگر قطر شاخه بیشتر از ۵ سانتی‌متر باشد، سطح بریده شده باید با چسب باغبانی دارای سم قارچ‌کش پوشانده شود.

هرس شدید یک باره گیاه امکان دارد عوارضی به دنبال داشته باشد. درختی که چند سال هرس نشده را یک باره هرس نکنید. هرس شدید یک‌باره می‌تواند باروری درخت را اگر هنوز میوه و گل نداده، چند سال عقب بیندازد یا درخت بارور را دارای محصول کمتری کند یا به‌طور کامل محصول دهی آن را متوقف نماید.

هنگامی که می‌خواهید شاخه درخت را حذف کنید، توجه کنید هرچه زاویه شاخه با تنه به ۹۰ درجه نزدیکتر باشد، شاخه قوی‌تر بوده و رشد بهتری دارد. پس زمان هرس نخست شاخه هایی را حذف کنید که با تنه زاویه کمتری دارند و ضعیف‌تر هستند.

شاخه‌هایی که دارای ۲ انشعاب می باشند، اگر قطرهای گوناگونی داشته باشند، قوی‌تر هستند؛پس در نتیجه سعی کنید شاخه‌های منشعبی را حذف کنید که قطر مساوی دارند.

در هرس شاخه به شکل سرزنی، همیشه یک سوم تا نصف انتهای شاخه های بلند حذف می‌شوند. نکته مهمی که در سرزنی باید به آن دقت کنید این است که وضعیت اولین جوانه نزدیک محل برش به کدام سمت می باشد. اگر جوانه در بالای شاخه قرار داشته باشد، رشد این شاخه در سال بعد به سمت بالا و به شکل قائم خواهد بود و فرم درخت متراکم‌تر می‌شود؛ به همین علت می توانید با دقت کردن به محل قرارگیری اولین جوانه شاخه بعد از هرس، تراکم و گسترش فرم درخت را کنترل کنید. جوانه در قسمت زیرین موجب رشد شاخه در فصل رشد به حالت افقی می‌شود که سبب گسترش درخت می‌شود.رشد جوانه‌هایی که در قسمت بالایی شاخه قرار دارند سریع‌تر می باشد.در درختان میوه برای اینکه محصول بیشتر و مرغوب‌تری تولید شود، نور باید به اندازه کافی به همه نقاط و به خصوص قسمت‌های درونی برسد. باید زمان هرس سعی کنید شاخه‌های اضافی را از قسمت میانی حذف کنید. شاخه های کج و زاویه دار حتماً باید حذف شوند؛ چون هم سایه می اندازند و هم مزاحم رشد باقی شاخه ها می‌شوند.کلیه شاخه‌های شکسته و خشک‌شده را بریده و بسوزانید. بسیاری از بیماری‌ها و آفات در این شاخه‌ها زمستان را می‌گذرانند.در هرس زمستانه اگر شاخه کلفت و سنگینی را می‌برید، مراقب باشید به علت وزن زیاد موجب نشود که قسمتی از پوست و چوب تنه جدا شود. می‌توانید در این صورت هرس را در ۳ مرحله انجام دهید؛ مرحله اول ۱۰ سانتی‌متر انتهای شاخه را به عمق یک‌سوم تا نصف قطر آن از پایین برش دهید. مرحله دوم برش چند سانتی‌متر عقب‌تر و از بالا به پایین باشد تا این قسمت کامل جدا شود و قسمتی از شاخه که باقی‌مانده را در مرحله سوم با یک برش قطع کنید.