فاصله فن و پد در گلخانه چه مقدار باید باشد؟

فهرست مطالب

• فاصله فن و پد در گلخانه
• مشخصات فنی پد سلولزی
• مشخصات فنی فن های گلخانه ای
• مکان مناسب فن در گلخانه
• نحوه انتخاب تعداد فن ها برای گلخانه
• نگهداری پد سلولزی
• مزایای استفاده از سرمایش تبخیری پد

فاصله فن و پد در گلخانه

امروزه سیستم پد و فن گلخانه یکی از پر کاربرد ترین سیستم های خنک کاری است که در اغلب گلخانه های بزرگ و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد این سیستم به‌ گونه ‌ای است که آب به پد سلولزی وارد شده و از این طریق پد ها خنک می ‌شود و باعث ورود هوای خنک به گلخانه می گردد.

همچنین از طریق فن اگزاست، هوای گرم از گلخانه خارج شده و موجب تکمیل عملکرد سیستم می شود. پد سلولزی ساخته شده از کاغذ کرافت بوده و در واقع یک صفحه موج دار در اندازه های مختلف است. در این مقاله به معرفی سیستم پد و فن گلخانه، مشخصات آن و چگونگی قرار گیری و فاصله آنها خواهیم پرداخت.

مشخصات فنی پد سلولزی

کاربرد این سیستم خنک کننده، خنک کاری گلخانه ها و مرغداری های مناطق گرم و خشک است. هوای گرم در سیستم پد و فن گلخانه از پد های سلولزی عبور کرده و مرطوب می شود. در مقابل، فن های اگزاست که مکنده هستند در خلاف جهت باد نصب شده و با عبور دادن هوا از روی پد ها، هوا به بیرون گلخانه می رود.

این سیستم از موثر ترین روش ها برای خنک کردن سالن های گلخانه بوده و به آن خنک کننده رطوبتی نیز گفته می ‌شود. پد ها به شکل عمودی بر روی دیوار عرضی یا طولی نصب شده و با ریختن پیوسته آب روی آن ها که از طریق لوله هایی که در بالای پد ها تعبیه شده اند، مرطوب می شوند. قاب نگهدارنده در زیر پد ها، آب اضافی از پد ها را جمع ‌آوری کرده و با هدایت آن به مخزن آب، این آب مجددا به سیستم بر می گردد.

جنس پد ها از صفحات مشبک مقوایی سلولزی است که کارایی بسیار بالایی دارد. هوای مرطوب خارج شده از پد ها، انرژی حرارتی را جذب کرده و از طریق اگزاست فن ها یا فن های تخلیه به بیرون هدایت می ‌شود.

مشخصات فنی فن های گلخانه ای

فن های ۱۰۰ و ۱۴۰ دارای موتور سه فاز و دور ۱۴۰۰ بوده و اگر مشتری سفارش دهد می توان موتور تک فاز نیز روی فن قرار داد. تیغه های فن های تخلیه از جنس استیل و ۶ پر هستند. موتور فن های اگزاست ۱.۵ اسب بخار است و دارای دو نوع وزنی و کلاچ دار است.

فن های سیر کوله نوع دیگر فن هایی است که در گلخانه ها و مرغداری ها کاربرد داشته و به جریان داخل آن کمک می کند. کاربرد این فن ها گردش بهتر هوای داخل گلخانه و همگن کردن رطوبت داخل آن است. شعاع پرتاب این فن ها به طور استاندارد تا ۴۰ الی ۵۰ متر است. این فن ها در زیر سقف گلخانه تعبیه شده و به دلیل دایره بودن شکل ظاهری آن ها به این اسم معروف اند.

بدنه فن های سیر کوله از جنس استیل بوده و در سایز های ۴۰، ۵۰ سانتی متر موجود هستند. پره های این فن ها می ‌توانند از جنس استیل یا فلز با رنگ استاتیک باشند. موتور این فن ها تک فاز و سه فاز بوده و دور آن ۱۴۰۰ دور بر دقیقه است.

مکان مناسب فن در گلخانه

همانطور که گفته شد، سیستم پد و فن در واقع شامل دو جزء است: در یک طرفه گلخانه فن های هوا کش خروجی قرار دارد و در طرف دیگر آن سیستم سرمایشی تبخیری نصب می شوند. مناسب ترین فاصله بین پد و فن به ابعاد گلخانه و تحمل محصول در مقابل دمای بالاتر بستگی دارد. لیکن فاصله ی بیش از ۶۰ متر عمل نیست و کارایی لازم را ندارد.

مکان پد ها و فن ها تحت تاثیر عواملی بوده که برخی از آن ها شامل موارد زیر است:

اگر ضروری است که روی فن ها به سمت باد های موسمی باشد، ظرفیت آن ها را ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داده و بنابراین قدرت اسب موتور فن را بالا ببرید.

پد سلولزی را در جهت بادهای موسمی تابستانی و فن ها را در طرف دیگر قرار دهید و اگر پد ها از طریق گلخانه دیگری پوشیده شده در فاصله ۷ متری هستند، تاثیر باد ناچیز خواهد بود.

در صورتی که گلخانه ها در امتداد یکدیگر قرار گرفته باشند، فن ها نباید موجب تخلیه هوای پد به گلخانه های دیگر شده مگر اینکه فاصله گلخانه ها با یکدیگر حداقل ۱۵ متر باشد.

اگر فن ها از دو گلخانه نزدیک به هم باشند باید به گونه ای آن ها را تنظیم نمود که از دمیدن باد در برابر یکدیگر جلوگیری شود.

فاصله عملی از پد تا فن در گلخانه هرگز نباید از ۶۰ متر بیشتر باشد. اگر فاصله ۴۵ متر یا کمتر باشد، موجب می شود تا مقدار افزایش دما در گلخانه کاهش یابد.

فن ها باید به گونه‌ ای شبکه‌ بندی شوند تا حفاظ داشته و از تماس افراد با پره های آن جلوگیری شود.

مکان فن ها از نظر ارتفاع آن ها باید در مقابل پد ها بوده تا توانایی خروج هوا از لای بوته ها را داشته باشد. هوای خنک شده ی خروجی از پد با زاویه ۷ درجه به سمت جلو حرکت می کند. حال اگر فن ها در بالای گلخانه نصب شوند، با بیشتر شدن این زاویه هوای خنک از بالای بوته ها حرکت خواهد کرد.

در گلخانه هایی که طول آن ها زیاد است؛ روش موثر در واقع قرار دادن پد ها در هر دو سر و فن خروجی در مرکز گلخانه از طریق فن های دیوارهای جانبی است. در این وضعیت، هوای خنک شده از هر سر جریان پیدا کرده و از نقطه مرکزی گلخانه خارج می ‌شود.

نحوه انتخاب تعداد فن ها برای گلخانه

با نظر به آنچه در مورد سیستم پد و فن گفته شد، در ادامه عواملی که تعداد فن های مناسب برای گلخانه بدان وابسته است بیان خواهد شد:

دما و رطوبت منطقه، شدت تابش نور خورشید، میزان باد در منطقه، طول، عرض و ارتفاع گلخانه، دمای مورد نیاز گلخانه.

نگهداری پد سلولزی

با وجود این سیستم باید از وارد شدن هوا به داخل گلخانه جلوگیری کرده و تنها ورود هوا از جدار پد امکان پذیر باشد. در غیر این صورت کارایی سیستم کاهش می ‌یابد.

در صورتی که آب بخار شده از روی پد عبور کند، هوای گرم موجود در گلخانه نیز به وسیله فن های مکنده به محیط بیرون گلخانه هدایت می شود.

در گلخانه هایی که بزرگ بوده و یا هنگامی که فاصله بین پد و فن از ۴۵ متر بیشتر باشد، در طول گلخانه باید تعداد فن هایی سیر کوله یا مه پاش ها را زیاد کرده تا موجب جلوگیری از افزایش دما در طول گلخانه شود.

درهای گلخانه باید بسته بوده و فقط در مواقع اضطراری و ورود و خروج باز و بسته شود.

در صورتی که سوراخی در پد ها مشاهده کردید آن ها را سریعاً عوض کرده و گرنه هوا به طور مستقیم از پد عبور کرده و راندمان کاهش می ‌یابد.

در زمستان پد ها را برداشته تا نور بیشتری به گلخانه وارد شده و هوا در آن جریان پیدا نکند.

کاهش رطوبت نسبی بیرون گلخانه و افزایش دمای خشک منطقه، موجب بهتر خنک‌ شدن گلخانه می شود.

با در نظر گرفتن فاصله های مناسب در ردیف های کشت در ابتدا و انتهای خطوط کاشت، از تنش های سرمایی گیاهان جلوگیری می شود.

مزایای استفاده از سرمایش تبخیری پد

در ادامه به برخی مزایای این سیستم اشاره خواهیم کرد:

• موجب کاهش دما تا ۱۱ درجه می شود.
• قیمت آن نسبت به مه پاش کمتر است.
• افزایش رطوبت و کاهش دما باعث کاهش تعرق در گیاهان می‌ شود.
• طول عمر پد هایی که دارای کیفیت بالایی است در صورت رعایت نکات نگهداری حدود ۵ سال بوده که این طول عمر از پوشال بیشتر است.
• موجب صرفه جویی در مصرف آب و برق شده و دلیل آن قرار گرفتن منظم پد ها در کنار یکدیگر است. با پمپ کم فشار کار کرده و پد ها سیستم جذب بالا و سرعت نفوذ آب بالایی دارند.
• کارایی این سیستم در مناطق گرم و خشک نسبت به مناطق شرجی، شمالی و سواحل بیشتر است.
• پد ها در برابر کپک زدگی مقاوم هستند.