چطور ظرفیت بتونیر به متر مکعب را به دست آوریم؟

برای ساختن بتن با کیفیت بالا که بتواند در سطح فضاهای ساخت ‌و ساز مورد استفاده قرار گیرد، از دستگاهی با نام میکسر بتن استفاده می کنند. میکسر بتن با استفاده از یک مخزن بزرگ و فولادین مستعد تکمیل طرح اختلاط بتن است.اصولا موتور های بتونیر در دو نوع تک فاز و سه فاز به مشتریان ارائه گردیده و بسته به سوخت مصرفی به انواع زیر تقسیم بندی می گردند:

بتونیر دیزلی

بتونیر دیزلی با استفاده از موتور هایی با سوخت گازوئیل با قدرت بیش از 6 اسب بخار به بالا ارائه می گردد که با انواع برند های مختلف که معروف ترین آنها موتور مارگو، موتور لیستر، موتور کوپ، موتور کاما، وسایر موتور های دیگر کوپل می گردد.

بتونیر بنزینی 

بتونیر بنزینی که به وسیله موتور های سوختی بنزینی کار می کند و با موتور هایی با قدرت بیشتر از 5 اسب بخار در برند های مختلف که به نام های موتور هوندا، موتور روبین، موتور راتو، موتور لانسین، و سایر برند ها ارائه می گردد.

بتونیر برقی

بتونیر برقی به دو دسته تک فاز و 3 فاز تقسیم می شود که در میکسر بتن تک فاز و میکسر بتن سه فاز از الکتروموتور یا دینام با قدرت بیش از دو اسب بخار کوپل و در برند های موتور موتوژن، الکتروموتور الکتروژن، دینام چینی و الکتروموتور الکو با دور های RPM 1500 می باشد که اغلب الکتروموتور ها از سوی کارخانه سازنده شامل ضمانت فنی می گردد.

بتونیر ها به طور کلی به دو دسته بزرگ و کوچک تقسیم می شوند که بتونیر های آزمایشگاهی، 120 لیتری، 250 لیتری، 300 لیتری، 350 لیتری، 400 لیتری، 450 لیتری در دسته بتونیر های کوچک قرار گرفته و در دسته بتونیر های بزرگ بتونیر 500 لیتری، 750 لیتری و 1000 لیتری موجود می باشد.

حال کافی است متریال مقدماتی ساخت بتن از شن، سیمان، ماسه، آب و... را به نسبت‌ های استاندارد در داخل مخزن میکسر بتن بریزید و با به حرکت انداختن دیگ ظرف در مدت کوتاهی بتن مرغوب را تهیه کنید. لکن یک سؤال اساسی مطرح است. هر دستگاه میکسر بتن با ظرفیت استاندارد، چند متر مکعب بتن را آماده خواهد کرد؟بگذارید قبل از مطرح کردن پاسخ به این سوال، چرایی این مساله را موشکافانه ‌تر بررسی کنیم. اینکه اصولاً چه دلیلی باعث شده تا ما در تکاپوی پی بردن به مقدار متر مکعب هر میکسر بتن باشیم.

از ابعاد استاندارد میکسر بتن تا حجم بتنی که محاسبه خواهد شد در تمام عملیات ‌های بتن ریزی برای رسیدن به مقدار بتن مورد استفاده قرار گرفته شده از معیار متر مکعب استفاده می شود. در این مقیاس هر فضای مکعبی در ابعاد یک متر را به ‌عنوان یک واحد اندازه ‌گیری در نظر می ‌گیرند.

برای محاسبه این مقدار نیز ماجرای چندان پیچیده ‌ای در کار نیست. کافی است یک متر در دست گرفته هر آنچه در فضای بتن ریزی مورد هدف شما هست را اندازه بزنید.اما آیا این روش می‌ تواند یک مقیاس درست در به دست آوردن مقدار متر مکعب بتن مورد نیاز باشد؟ چرا یک راه ساده ‌تر را مطرح نکنیم. روشی که در آن ابعاد فضای هدف در بتن ریزی به هیچ حالت ملاک محاسبه ما نخواهد شد؛ بلکه ملاک ما در تعداد مخزن همزن بتنی است که قرار است در فضای هدف تخلیه شود.

اصولاً فعالان در فضاهای ساخت ‌و ساز یک مقیاس ساده‌ تر دارند. آنها می ‌گویند که فضای هدف برای بتن ریزی، چند میکسر بتن را طلب می ‌کند. آنها که استادکار هستند با یک نگاه ساده و اندکی بالا و پایین کردن فضا با در نظر داشتن ظرفیت میکسر بتن مقدار حجم لازم را به دست می آورند؛ اما آنهایی که اندکی کم تجربه هستند باید یک مقیاس کلی از مقدار ظرفیت میکسر بتن به متر مکعب داشته باشند.

در واقع معرف ظرفیت میکسر بتن به لیتر است؛ مثلاً می ‌گویند میکسر بتن 250 لیتری و یا 750 لیتری. در این مقیاس هر کسی کاملاً آگاه است که هر میکسر بتن استانداردی می تواند چه مقدار حجم بتن را به لیتر تحویل پروژه ساخت ‌و ساز دهد.اما در سطح پروژه ملاک ما متر مکعب است. از این ‌رو عملاً ما با دو مقیاس متفاوت مواجه هستیم. دستگاهی که به لیتر معرفی می ‌شود و فضایی که با متر مکعب سنجیده می شود.

در چنین حالتی است که سوال کلیدی ما مطرح می شود. اینکه هر ظرفیت بتونیر استاندارد چه حجم متر مکعب بتن را تولید می ‌کند؟ حالا که توانسته ایم نگرش اصولی بر مقیاس‌ های دو سمت ماجرا داشته باشیم، بهتر می ‌توانیم به پاسخ مطلوب سؤال اصلی دست پیدا کنیم. سوالی که می خواهد بدانید هر بتنی چند متر مکعب است؟

چگونه بتونیرها را با متر مکعب بسنجیم؟

اول از همه بهتر است بدانید که انواع بتونیر در ابعادی استاندارد و از پیش تعریف ‌شده طراحی و ساخته می شوند. از این ‌رو قاعدتاً همزن بتن مورد نظر شما باید در یکی از ابعاد 250، 400، 750 و 1000 لیتری باشد. نکته بعدی در مقیاس به لیتر میکسرهای بتن است. این مقیاس با الگوی ساخت بتن در نظر گرفته شده ‌است و در آن نیز عملیات ‌های ساخت ‌و ساز ملاک نبوده است.

از آنجا که در طرح اختلاط بتن تهیه نسبت درست متریال در ساخت اهمیت بالایی دارد، داشتن مقیاسی که بتواند ما را در رسیدن به نسبت درست مصالح کمک کند، ضروری خواهد شد. برای همین است که میکسر بتن ها را به لیتر و یا کیلوگرم معرفی می ‌کنند.

چرا که هیچ ‌کسی در مرحله ساخت بتن مقدار سیمان، ماسه و آب را به متر مکعب در نظر نمی‌ گیرد. این متریال را با حجم لیتر در اختیار دارند و وقتی می ‌دانند میکسر بتن چند لیتری است، بهتر می‌ توانند مقدمات طرح اختلاط بتن را فراهم آورند.

حال با درک این دو نکته می ‌خواهیم برویم در آن سوی ماجرا، زمانی که بتن ما در میکسر بتن آماده است و قرار است در فضای هدف تخلیه شود. در این حالت برای آنکه بدانید هر میکسر بتن تقریباً چند متر مکعب بتن را در اختیار شما می ‌گذارد، باید بدانید که هر لیتر بتن تقریباً چند متر مکعب حجم دارد.

ظاهراً ماجرا خیلی ساده شد. چرا که هر متر مکعب معادل هزار لیتر است. از این ‌رو برای به دست آوردن توان متر مکعب میکسر بتن کافی است ظرفیت آن را بر عدد هزار تقسیم کنیم. به این ترتیب یک میکسر بتن 400 لیتری توانایی تامین 0.4 متر مکعب بتن را دارد.البته در این مقیاس بهتر است مقدار ظرفیت بتونیر محاسبه ‌شده به متر مکعب را اندکی کمتر از عدد محاسبه شده در نظر بگیرید.

به هر حال عوامل متعددی مانند عدم بارگیری کامل میکسر بتن می تواند بر ظرفیت نهایی آن تاثیرگذار باشد. از این ‌رو غالباً ظرفیت بتونیر به متر مکعب را به مقدار چند صدم کمتر از عدد محاسبه شده در نظر می ‌گیرند. مثلاً در مثال قید شده قطعاً می توانید بر ظرفیت 3.5 الی 4 متر مکعب بتن میکسر ذکرشده حساب کنید.

آیا می توانیم تولید یک متر مکعب بتن را پیش ‌بینی کنیم؟

در بسیاری از عملیات‌ های ساخت ‌و ساز غالباً پیمانکاران اجرایی در تکمیل پروسه بتن ‌ریزی اقدام به خرید بتن آماده می ‌کنند. در این حالت آنها با ظرفیت فضا بر متر مکعب و آگاهی از ظرفیت هر میکسر بتن در تامین بتن به متر مکعب، پیش ‌بینی مقدار دستگاه میکسر بتن پر شده از بتن آماده را کرده، مقدمات خرید از شرکت ‌های فعال در این عرصه را تدارک می بینند.این ماجرا یک پروسه سریع به جهت پیشبرد اهداف ساخت ‌و ساز است. اما باید با مهارت ‌های کافی در برآورد درست از مقدار حجم بتن مورد نیاز باشد.

اما اگر پیمانکار عملیات ساخت و ساز، خودش بخواهد بتن مورد نیاز خود را تهیه کند، چه محاسباتی را باید در نظر بگیرید؟ بهتر است موضوع را این طور بشکافیم. اصولاً برای ساختن هر متر مکعب بتن، چه مقدار از مصالح مقدماتی در ساخت اعم از ماسه، سیمان، آب و... نیاز است؟ اهمیت پاسخ به سوال در مراحل تدارکات عملیات ساخت ‌و ساز است.

در روش نخست این شما هستید که بتن آماده شده را خریداری می ‌کنید.لذا نگرانی از بابت مقدار متریال مصرفی ندارید. اما وقتی پای در گوی ساخت بتن می‌ گذارید، باید نگرش دقیقی بر میزان متریال تهیه ‌شده برای تکمیل عملیات داشته باشید. در غیر این صورت یا بتن با حجم کافی تهیه نخواهد شد و یا اینکه مقدار مصالح مازاد به شکل بار مالی بر دوش شما سنگینی خواهد کرد.

حالا بیایید ببینیم قرار است چگونه یک متر مکعب بتن را تهیه کنیم. برای داشتن یک متر مکعب بتن باید چیزی در حدود 1.8 تن از شن و ماسه را با 6 پاکت سیمان 50 کیلویی همراه با 180 لیتر آب آماده کنید.همراه با این اعداد ظاهراً الگوی خیلی ساده ‌ای پیش روی شما است؛ اما عجله نکنید. چرا که در فضای ساخت ‌و ساز ترازو در دست نگرفته ‌اید تا هر متریال را وزن کرده راهی میکسر بتن کنید. در بطن ساخت ‌و ساز ها، همه چیز فله ‌ای است و مقیاس ‌های شما نیز باید فله ای باشد. از این ‌رو چندین مقیاس متداول ساخت ‌و ساز مطرح می ‌شود که در مقیاس ‌هایی که به ‌قرار ذیل هستند، معرفی خواهند شد.

هر پاکت سیمان معادل 50 کیلوگرم است. تمام کارخانجات سیمان ‌سازی این مقیاس را رعایت می‌ کنند.

هر بیل استاندارد فضاهای ساختمانی که شکل مربعی دارد، می ‌تواند در حدود سه کیلوگرم سیمان را جابجا کند.

شما هر متر مکعب خاک، ماسه و یا شن را می توانید با هفت فرغون متداول در فضاهای ساخت ‌و ساز جابجا کنید. در نظر داشته باشید که هر فرغون با 20 عدد بیل از مصالح ساختمانی پر می شود.

هر متر مکعب بتن برابر با 15 فرغون خواهد شد.

حالا می توانید با مقیاس ‌های مطرح ‌شده، الگوی دم دست تر و ساده ‌تری برای طرح ساخت یک متر مکعب بتن همراه با میکسر بتن های متداول داشته باشید. کافی است هر یک از مصالح مورد استفاده قرار گرفته شده را همراه با مقیاس ‌هایی مثل بیل و فرغون تهیه کنید.اطلاع از ظرفیت میکسر بتن مانع از هدر رفت منابع می باشد.

سوالات متداول در رابطه با بتونیر:

نحوه محاسبه آمپراژ مصرفی در بتونیر های برقی تک فاز به چه صورت می باشد؟

مقدار مصرف توان الکتریکی بر اساس قانون توان الکتریکی از این فرمول استفاده می شود:

که پی P= توان و یو U= ولتاژ و ای = I جریان و یا آمپر می باشد.

 I=P/U

I جریان (A) =P توان (W) / U ولتاژ (V)

برای مثال اگر یک بتونیر با الکترو موتور 3 اسب تک فاز برابر است با 2.2 KW که می شود 2200W و در فرمول ولتاژ برق شهری که همان 220 ولت AC ثابت می باشد در فرمول توان الکتریکی اینگونه جای گذارده می شود10I = 2200W / 220V که اگر 2200 را بر 220 تقسیم شود جواب 10 است که همان I یا آمپر مصرفی می باشد

نسبت ترکیب مواد و متریال مختلف در هر مرحله از استفاده بتونیر به چه میزان می باشد؟

دستگاه برای ترکیب و مخلوط کردن ساخته شده است و غالباً با آن بتن درست می کنند که بتن تشکیل شده از آب، سیمان و ماسه و افزودنی های مجاز و غیره می باشد که این متریال باید با ظرفیت و واحد مشخصی ساخته شود که اگر کم یا زیاد شود در مرحله اول باعث خرابی بتون شده و در مرحله دوم باعث خرابی دستگاه می شود از این رو که بتن داخل دستگاه در داخل دیگ خشک شده باشد به سختی جدا شده و باعث می شود به دیگ بتونیر خساراتی وارد شود.

زمان احتیاجی برای آماده کردن هر بار بتون و ظرفیت کارکرد یک بتونیر چقدر می باشد؟

ظرفیت کارکرد در روز بستگی به سرعت عملکرد اوپراتور آن دارد. برای مثال در نوع 350 لیتری اگر 5 دقیقه زمان مخلوط شدن متریال را در نظر گرفته، از آنجایی که اغلب میکسرهای بتن به صورت دستی بارگیری می شود، زمان بارگیری و پر کردن بتونیر را سرعت عمل کارگر یا اوپراتور ساخت و تولید بتن تعیین می نماید. بدین صورت که باید مصالح به صورت مستقیم به داخل دیگ هدایت شده و یا اینکه در بتونیر هایی که دارای باکت هیدرولیکی می باشند، مصالح و متریال را به داخل باکت یا باکس ریخته می شود و به وسیله یونیت هیدرولیک، مصالح را به داخل دیگ گردان هدایت می کنند و سپس با چرخش دیگ بتن آماده می شود. این بارگیری از 5 الی 15 دقیقه می تواند طول بکشد و تخلیه آن حدوده 5 الی 10 دقیقه به طول می انجامد. میانگین کلیه عملیات تقریباً 20 الی 30 دقیقه به طول می انجامد.

سرعت گردش دیگ بتونیر چقدر است؟

سرعت گردش دیگ در محصولاتی که موتور آنها برقی، بنزینی یا دیزلی باشد سرعت چرخش و گردش دیگ برحسب دور در دقیقه محاسبه می شود که این عدداز از 10 الی 20 دور در دقیقه متفاوت است که بستگی به نوع ورودی موتور به دیگ است که با چرخ دنده ها محاسبه می شود.

بتن سازی عملیاتی پیچیده و سنگین است. عملیاتی که در تمام مراحل آن باید سیمان و ماسه و شن و آب و... را به ترتیبی اصولی در هم اختلاط نمود. این در هم آمیختن باید با دقت بالایی در نسبت درست ترکیب مواد آن باشد. اگر این ترکیب درست متریال رعایت شود، در نهایت منجر به خلق بتنی می شود که می تواند کیفیت لازم را داشته باشد.ما به درک صحیح از حجم میکسر بتن به متر مکعب نیاز داریم تا بتوانیم مقدار صحیح از نیاز خود را همراه با یک بتن مرغوب تهیه کنیم.

در نظر داشته باشید که سیال بتن باید دائماً در گردش باشد تا در زمان تخلیه در محل پروژه  بتن ریزی، سخت و غیرقابل استفاده نشده باشد. تجهیزی که در نهایت کار قادر است تا این بتن مرغوب را برای ما تهیه کرده و آن را تا زمان استفاده در سطح عملیات اجرایی، در گردش دائمی نگه دارد، انواع بتونیرها می باشند.

اما این تجهیزات برآورد کاملی از سطح نیاز ما ندارند. آنها بتن مرغوب را می سازند و ما باید فضای لازم به جهت استفاده از این بتن را تدارک دیده باشیم. در غیر این صورت یا بتن تهیه شده کمتر از نیاز ما است و یا اینکه همراه با برآورد اشتباه از حجم میکسر بتن مقدار قابل توجه از بتنی ساخته شده است که هیچ فضایی برای استفاده از آن نداریم.این یعنی آنکه ما اسیر هدر رفت منابع شده ایم.سختی کار در میکسر بتن در شرایطی است که باید با متریال سنگین و سرسختی مانند بتن در فاز مقدماتی آن درگیر باشد. بتن در فاز مقدماتی خود، درست در لحظه قبل از سفت شدن، بسیار چگال است و در وزنی قابل توجه قرار دارد.

چنین مصالحی تا قبل از ریخته شدن در عملیات بتن ریزی باید مداوم در شرایط گردش باقی بماند. در این حالت اگر شما به عنوان مجری عملیات بتن ریزی نگرش کاملی از سطح نیاز فضا نداشته باشید، آنگاه است که هیچ برنامه خاصی برای حجم بالای بتنی که در حال گردش است نخواهید داشت.در چنین شرایطی وقوع خرابی میکسر بتن شما را تهدید می کند. زیرا حضور بتن به مدت طولانی در داخل میکسر بتن زمینه کافی در تخریب آن است.

خرابی در میکسر بتن ناشی از سخت شدن بتنی که بلاتکلیف مانده است، می ‌تواند موجبات دردسرهای بسیاری باشد. اگر بتن به مدت زمانی طولانی در داخل میکسر بتنی که نمی چرخد بماند، به سرعت سخت شده و عملاً کلیت دستگاه را از دور کاری خارج می سازد.

در هر صورت نبود برآورد کافی از حجم بتنی که نیاز است، هم باعث اتلاف حجم بالایی از متریال در ساخت بتن می باشد و هم سلامت دستگاه میکسر بتن را تهدید می کند. برای همین است که داشتن اطلاع کافی از حجم میکسر بتن به متر مکعب مقوله ای جدی در کار است.