انواع اسپیسرهای بتن کدام اند؟

28 / اردیبهشت / 1400

فهرست مطالب

اسپیسر بتن چیست؟
چرا باید از اسپیسرها برای فاصله گذاری دو میلگرد استفاده کرد؟
کاربرد اسپیسر بتن
انواع اسپیسرهای بتن؟
انواع اسپیسر ها با توجه به محل استفاده
عواملی که مؤثر هستند تا یک اسپیسر مناسب را انتخاب کنید؟
نتیجه گیری

اسپیسر بتن چیست؟

اسپیسر از نظر لغوی به معنی فاصله گذاشتن معنا می شود ، اسپیسرها در ابعاد و مدل های متفاوت برای انجام کارهای ویژه در ساخت وساز طراحی شده اند. با استفاده از این اسپیسرها فاصله ای میان میلگرد و بتن ایجاد می شود از اسپیسرها در ساختمان ها و پروژه های مثل سد سازی و تونل سازی استفاده می شود ، اسپیسر های بتن نقش مؤثری در سازه دارند .

این اسپیسرها در ابعادهای متفاوت طراحی شده اند و می توانند فاصله بین دو میلگرد را طراحی کنند و همچنین بین قالب بتن و خاموت ها هم می توانند فاصله را حفظ کنند. عملکرد اسپیسرها در سازه ، باعث می شود کیفیت سازه و هم سرعت اجرا و انجام پروژه های ساختمانی بالاتر رود.

چرا باید از اسپیسرها برای فاصله گذاری دو میلگرد استفاده کرد؟

وقتی سازه ای بدون اینکه اسپیسر بتن در آن به کار رود ساخت و تمام شود. با گذشت زمان و در اثر رطوبت هوا ، مواد شیمیایی، یا مادی مثل سولفات و.....میلگردهای به کار رفته در سازه دچار خوردگی می شوند که این اثر خوردگی باعث آسیب سازه می شود پس برای اینکه میلگردها با گذشت زمان دچار سایش نشوند از اسپیسرها که به عنوان پوششی بر روی میلگرد است استفاده می شود که این پوشش جلوگیری می کند از خوردگی میلگرد و تخریب سازه.

امروزه با پیشرفتی که در زمینه تکنولوژی شده از اسپیسرها استفاده می شود اما در گذشته به چه شکل بوده است؟ در جواب این سؤال باید گفت؛ در گذشته برای اینکه بین میلگرد و سطح بتن فاصله ایجاد شود از چوب و سنگ استفاده می کردند. اما چوب و سنگ هم دوام چندانی نداشت و از طرفی پوششی که بر روی میلگرد ایجاد می شد یکدست و یکنواخت نبود و در نهایت میلگرد دچار خوردگی می شد.

به همین خاطر با پیشرفتی که در این زمینه شد از اسپیسر استفاده می شود ، اسپیسر را هم به نام های ،کاور بتن ، فاصله نگهدار ، کاور میلگرد هم می شناسند. در ساخت و سازه و عمل پوشش دهی میلگردها و آرماتور بندی ، نکات و استانداردهای وجود دارد که باید حتماً رعایت شود.

در پروژه های سازه اگر استفاده از اسپیسر رعایت نشود دو اتفاق رخ می دهد ، یکی اینکه میلگردها و آرماتورها به بتن می چسبد و دومی اینکه میلگردها و آرماتورها بیرون زدگی پیدا می کنند ، به همین خاطر برای جلوگیری از این عمل میلگردها و آرماتورها از قطعه ای به نام اسپیسر استفاده می شود که این اسپیسر ها از این وقایع جلوگیری می کنند و نه تنها بر کیفیت سازه بلکه در سرعت عمل ساختن سازه هم تأثیر گذار خواهند بود.

اسپیسرها در دال ها ، پی ها ، دیوارها و همه حجم بتن مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربرد اسپیسر بتن

• جلو گیری از بروز آتش سوزی

• کیفیت سازه با استفاده از اسپیسر بالا می رود

• جلوگیری از خوردگی و آسیب به سازه

• کیفیت و سرعت اجرایی را در پروژه های سازه بالا می برد

• به عنوان کاور و پوشش میلگرد در سازه به کار می رود

• دوام و مقاومت سازه را بالا می برد

انواع اسپیسرهای بتن؟

اسپیسر پلاستیکی

همان طور که از اسمش پیداست ، جنس این اسپیسرها پلاستیکی می باشد چون پلاستیکی است قیمتی آن نسبت به دیگر اسپیسرها ارزان تر است و بیشتر به خاطر قیمت پایینی که دارد بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد اما همیشه قیمت پایین نباید دلیل استفاده از یک محصول باشد چون اسپیسر پلاستیکی درست است قیمت پایینی دارد ولی معایبی هم به خاطر اینکه از جنس پلاستیک است دارد.

از جمله معایب این اسپیسرها این است که چسبندگی خوبی با بتن ندارند، بنابراین رطوبت و یون های مخرب از مرز بین آنها به داخل بتن نفوذ می کند .در واقع می توان گفت ضریب حرارتی پلاستیک و بتن باهم تفاوت دارد که همین موضوع باعث بروز مشکلات می شود چون از جنس پلاستیک بوده سختی زیادی در مقایسه با اسپیسرهای بتنی و فلزی ندارد.

اسپیسر بتنی

اسپیسرهای بتنی هم از بتن ساخته شده اند، این اسپیسرها سختی زیادی دارند و همچنین قیمت بالایی نیز دارند ، اسپیسرهای بتنی مقاومت فشار بالایی دارند که بسیاری از ضعف هایی که اسپیسر پلاستیکی دارد را جبران کرده و باعث کاهش عوامل آسیب رسان به سازه می شود. در زمان ساخت این اسپیسرها باید دقت داشته باشید که نوع بتن که با آن اسپیسر بتنی مورد استفاده قرار می گیرد یکی باشد تا ضریب حرارتی یکسانی داشته باشد.

اسپیسر فلزی

این اسپیسرها شکل شان متفاوت است و به شکل میلگرد خم شده مورد استفاده قرار می گیرد به همین خاطر هنگامی که میلگردها روی آن قرار می گیرد باید دقت داشته باشید.جنس این نوع اسپیسر فلز است .

انواع اسپیسر ها با توجه به محل استفاده

انواع از اسپیسرها با توجه به محل استفاده متفاوت هستند که عبارت اند از :

1-اسپیسرهای بتن کیج فیکس (Cage fix )

این اسپیسرها از نظر شکل ظاهری مانند یک چرخ اتومبیل هستند که در مرکز آنها یک قفل کن می باشد. از این اسپیسرها با توجه به شکل ظاهری که دارند در سازه های دریایی ، پل ها ، قالب های لغزنده و بیشتر برای کارهای عمودی که سنگین باشند به کار می رود. این نوع از اسپیسرها جزء اسپیسرهای دیوار هستند که در دیواره سازه به کار می روند.

2-اسپیسر بتن ویل فیکس (Weel fix)

این اسپیسر هم جزء اسپیسرهای دیواری هستند که در سطح عمودی مانند دیوارها ، ستون ها و مقاطع مدور استفاده می شوند. از نظر شکل ظاهری شبیه به اسپیسرهای بتن کیج فیکس هستند که شکل ظاهری حالت چرخ اتومبیل دارند با این تفاوت که در اطراف خود دارای یک سری شاخک ها و برجستگی هایی می باشند که باعث جلوگیری از لغزش بتن ریزی و یا ویبره می شود.

3-اسپیسر بتن یو فیکس(U fix)

شکل این اسپیسر با توجه به اسمش Uشکل است.و این قابلیت را دارد که انواع سایز میلگرد روی آن قرار می گیرد.

4-اسپیسر بتن دابل فیکس ( double fix)

اسپیسر بتن دابل فیکس بیشتر برای ایجاد پوشش بتنی در دال بتنی دو شبکه استفاده می شود، که از دو قسمت به هد ( نر ) و پایه (مادگی ) تشکیل شده اند و برای استفاده باید روی هم مونتاژ شوند.

5-اسپیسر بتن ساید فیکس (side fix)

این اسپیسر برای میلگردهایی با سایز 12الی 25میلی متر استفاده می شود این نوع اسپیسرها تحمل بار سنگین میلگردها را دارند در واقع می توانند وزنی حدود 200کیلوگرم را تحمل کنند . سختی و مقاومت این نوع میلگردها زیاد است و مناسب سازه هایی با وزن سنگین است. و می تواند در سازه این وزن را تحمل کند.

6-اسپیسرهای بتن ماکس فیکس (max fix)

این اسپیسرها برای میلگردهای با سایز 8الی22میلی متر کاربرد دارند این اسپیسرها می توانند وزن سنگین و نیمه سنگین را در سازه تحمل کنند.

7-اسپیسر بتنی هارد فیکس ( hard fix)

این اسپیسرها هم می توانند وزن سنگین تل حدود 350 کیلو گرم را تحمل کنند از این اسپیسرها برای قسمت هایی که تراکم میلگرد زیاد است ، استفاده می شود. و مناسب برای میلگرد 18الی 32میلی متر است. از این اسپیسرها به دلیل اینکه می توانند وزنی در حدود 350 کیلوگرم را تحمل کنند برای ایجاد پوشش بتنی در کلیه ی کف های سنگین و پر تراکم مانند فونداسیون ، تیرها ، و کف های حجیم استفاده می شود.

9- اسپیسربتن مینی فیکس (mini fix )

این اسپیسرها در واقع کوچک هستند و می توانند وزنی حدود 35 کیلوگرم را تحمل کنند و همچنین برای سایزهای میلگرد که در حدود 6الی 14میلی گرم وزن دارند به کار می رود. این اسپیسرها نسبت به بقیه اسپیسرها کوچک هستند و قیمت ارزان تری دارند و در کف ها ، سقف ها (قطعات پیش ساخته بتن ، سقف های عرشه فولادی ) به کار می روند.

همان طور که در بالا گفته شد اسپیسرها به عنوان فاصله گذار تعریف شده اند، در واقع این اسپیسرها برای تنظیم کاور بتن روی میلگردها ، در بتن مسلح می باشد. نفوذ عوامل مهاجم به میلگردها باعث اکسید اسیون و زنگ زدگی در آنها شده و با افزایش حجمی که در سطح آنها ایجاد می کند ، به ترکیدگی بتن منجر می شود.

در اثر عوامل مهاجم و نفوذ آنها به سازه ، ترکهای سطحی ، در راستای میلگردها و در نهایت پوسته شدن و ریزش پوشش بتنی روی میلگردهای می شود. پس باید در انتخاب اسپیسر با توجه به کار پروژه و سازه دقت لازم را داشته باشید تا سازه و پروژه شما دچار عوامل تخریب نشود.

عواملی که مؤثر هستند تا یک اسپیسر مناسب را انتخاب کنید؟

1-میزان فشاری که اسپیسر باید تحمل کند

در بالا گفته شد که هر اسپیسر تحمل چه وزنی و سایزی از میلگرد را دارد، میزان متوسط وزنی که میلگردها بر روی هر قطعه از اسپیسر وارد می کنند و همچنین تنشهای وارده در حین اجرا مانند حرکت نیروهای عملیاتی تعیین کننده میزان مقاومت لازم اسپیسر می باشد.

وقتی که در سازه ای حجم بتن بالا باشد، این تحمل بار باید با لحاظ میزان افزایش دمای ناشی از واکنش هیدراتاسیون در بتن باشد، در مرکز بتن که گرم ترین جای بتن است اسپیسرها در حاشیه بتن قرار دارند و دمای کمتری را احساس می کنند ، البته این میزان دما توسط آزمایشگاه مشخص می شود ولی اسپیسرها باید این قابلیت را داشته باشند که به توانند در هر قسمت از بتن که هستند مقاومت داشته باشند.

2-افقی و یا عمودی بودن نشیمن گاه اسپیسر

اسپیسرها در طرح ها و جنس های متفاوت تولید شده اند، بعضی از اسپیسرها دایره ای و گرد هستند که از این اسپیسرها در سازه های عمودی مثل دیواره ها استفاده می شود، این گونه از میلگردها مقاومت و فشار کمتری دارند و اما بعضی اسپیسرها با توجه به طراحی و مقاومتی که دارند برای سازه های افقی نظیر سقفها، تیرها، دال ها ، و فونداسیون ها به کار می روند.

3-سایز میلگرد

با توجه به طراحی به کار رفته در اسپیسرها، باید محل نشیمن گاه و گیره اسپیسر با سایز میلگرد تناسب داشته باشد . اگر گیره کوچک باشد و از میلگرد با قطر زیاد استفاده شود باعث شکستگی گیره میلگرد می شود چون این دو قسمت نمی توانند مکمل هم باشند و میلگرد به درستی توسط اسپیسر پوشش داده نمی شود.

و اگر هم گیره بزرگتر از سایز قطر اسپیسر باشد ، اسپیسر به طور مناسب جای نمی گیرد و باعث بیرون زدگی میلگرد می شود، پس سایز میلگرد و گیره و نشیمن گاه اسپیسر باید با هم هماهنگی داشته باشد تا در ساخت سازه هیچ مشکلی پیش نیاید.

4-میزان کاور لازم

بعضی از اسپیسرها که در بازار موجود هستند همه آنها دارای یک کاور مشخص و معینی هستند اما اغلب پیش میاید که سایز کاور در بعضی از آنها رعایت نشده و سایز کاور از حد استاندارد کوچکتر است پس باید به این موضوع دقت داشته باشید که برای انتخاب یک اسپیسر مناسب ، میزان کاور آن را در نظر بگیرید و طبق استاندارد مشخص شده برای اسپیسر ، آن را انتخاب کنید.

اگر میزان کاور در اسپیسر به درستی رعایت نشده باشد و کوچکتر از حد استاندارد آن باشد ، باعث عواملی از جمله ، دوام بتن کاهش می یابد چون به درستی پوشش داده نشده و در نتیجه فاصله گذاری طبق استاندارد انجام نمی شود و باعث هجوم عوامل آسیب سازه از جمله رطوبت هوا، مواد شیمیایی می شود که باعث تخریب سازه می شود.

به طور مثال اگر کاور دو میلیمتر کاهش یافته باشد ، میزان 10سال از زمان واکنش میلگرد کاسته می شود. پس در انتخاب یک اسپیسر مناسب باید به استاندارد بودن میزان کاور آن دقت لازم را داشته باشید تا از دوام سازه کاسته نشود.

عواملی که مؤثر هستند تا یک اسپیسر مناسب را انتخاب کنید؟

نتیجه گیری

مهمترین عواملی که باعث تخریب سازه های بتنی می شود خوردگی و زنگ زدگی آرماتورها می باشد. به همین خاطر از اسپیسرها استفاده می شود اسپیسرها به عنوان کاور میلگرد و یا کاور بتن نقش بسزایی در جلوگیری از خوردگی میلگردها دارند.

در بسیاری از پروژه های بتنی که از اسپیسر استفاده نمی کنند باعث می شود که بعضی از قسمت ها دارای پوشش بتنی خیلی بیشتر و بعضی از قسمت ها پوشش بتنی ناچیزی داشته و در واقع باعث ایجاد ناهمگونی می شود. به یاد داشته باشید که استفاده از قطعات سنگی ، آجر ، موازییک، کاشی ، لوله های فلزی و قطعات چوبی برای نگهداری میلگردها و در نتیجه ایجاد کاور بتنی مجاز نمی باشد و همچنین مناسب نمی باشد.

اشتراک گزاری مطلب در

لطفا محتوای ما را ارزیابی کنید.

مرتب‌سازی مقالات:

پیش‌فرض
جدید‌ترین
پربازدیدترین
بیشترین امتیاز

جدید‌ترین مقالات:

تاثیر فوق روان کننده بتن بر خواص بتن تازه

24 / آبان / 1402

تاثیر فوق روان کننده بتن بر خواص بتن تازه|تاثیر روان کننده بتن بر اثر کاهنده آب بتن|تاثیر روان کننده های بتنی بر کارایی|تاثیر کاهنده آب بتن بر روند نزولی اسلامپ|تاثیر روان کننده بتن بر عملکرد بتن تاز